Editor's Note—The palingenesia presented on these pages was prepared by Professor Honoré to accompany his Emperors and Lawyers, 2nd ed. (Oxford: Oxford University Press, 1994), ISBN 0-19-825769-4. It is reproduced here by the kind permission of the author and of the Oxford University Press. Those who consult the palingenesia are asked to observe all appropriate copyright restrictions.

by years–

193 FALCONE ET CLARO CONSS

IMP P E R T I N A X AUG

1. CJ 6.27.1 (Lucretio pp. 22 March 193) Is, qui solvendo non est, heredem necessarium etiam in fraudem creditorum relinquere potest. sed si pignori datus fuisti et in eadem causa permansisti, nec ab eo quidem (q. R omit C) debitore qui solvendo non fuit liber et heres necessarius existere potuisti.

2. CJ 4.28.1 (Atilio pp. 23 March 193) Si filius (Primus videtur legisse BZ), cum in potestate patris esset, mutuam a te pecuniam accepit, cum se patrem familias diceret, eiusque adfirmationi credidisse te iusta ratione edocere potes, exceptio ei denegabitur.

Pertinax A without consular date

3. D 50.6.6.2 (Silvio Candido: Call 1 cogn) Ei kai mê pasôn leitourgiôn aphiêsin tous pateras ho tôn teknôn arithmos, all'oun epeidê hekkaideka paidas echein dia tou bibliou edelôsas, ouk estin alogon, hôste sunchôrêsai (o.e.a.s. soi Hercher) scholazein tê paidotrophia kai anesthai (aneisthai F) se tôn leitourgiôn.

IMP S E V E R U S AUG

4. CJ 3.28.1 (Victorino pp. 27 June 193) Cum de inofficioso matris suae testamento filius dicere velit adversus eum, qui ex causa fideicommissi hereditatem tenet, non est iniquum hoc ei accommodari, ut perinde (proinde libri) fideicommissarius teneatur, ac si pro herede aut pro possessore possideret.

194 SEVERO A 11 ET ALBINO CONSS

5. CJ 8.13.1 (Timotheo pp. 25 Feb 194/200) Debitor, qui pignoribus profitetur se creditoribus cedere, nihilo magis liberabitur.

6. CJ 2.1.2 (Fausto pp. 7 July 194) Is, apud quem res agitur, acta publica tam criminalia quam civilia exhiberi inspicienda ad investigandam veritatis fidem iubebit.

Secretary no.1: 26 Sept 194 (CJ 2.23.1) to 2 Feb 202 (CJ 2.3.2)

7/1/1. CJ 2.23.1 (Myroni pp. 26 Sept 194) Postquam in integrum aetatis beneficio restitutus es, periculum evictionis emptori, cui praedium ex bonis paternis vendidisti, praestare non cogeris. sed ea res fideiussores, qui pro te intervenerint, excusare non potest. quare mandati iudicio, si pecuniam solverint aut condemnati fuerint, convenieris, modo si eo quoque nomine restitutionis auxilio non iuvaris.

8/1/2. CJ 8.15.1 (Carpo pp. 22 Oct 194) Procurator citra domini voluntatem domum pignori frustra dedit. si tamen pecuniam creditoris in rem domini versam constabit (C constituit P constiterit R), non inutilis erit exceptio dumtaxat quod numeratum est exsolvi desideranti.

195 TERTULLO ET CLEMENTE CONNS

9/1/3. CJ 9.1.1 (Silvano pp. 11 March 195) Prius est, ut criminibus, quae tibi graviora ab adversario tuo obiciuntur, caedis atque vulnerum (CR vulneris L) respondeas, et tunc ex eventu causae iudex aestimabit, an tibi permittendum sit eundem accusare, tametsi prior inscriptionem deposuisti.

196 DEXTRO II ET PRISCO CONSS

10/1/4. CJ 9.41.1 = D 48.18.1.16 (Spicio Antigono/ Antigonae pp. 1 Jan 196) Quaestionem (Cum quaestio D) de servis contra dominos haberi non oportet (neque haberi debeat D), exceptis adulterii criminibus, item fraudati census accusationibus et crimine maiestatis, quod ad salutem principis pertinet. 1. In ceteris autem, quamquam ea, quae servus contra dominum dixit, iudicaturi sententiam formare non debeant (exceptis . . . debeant omit neque si facta sit dicturi sententiam consilium instruat D), tamen si aliis quoque probationibus fides veritatis investigetur, praescriptionis invidia evanescit. 2. In pecuniariis vero causis nec inopia probationum servos contra dominum interrogari posse manifestum est (tamen . . . est omit multo minus indicia servorum contra dominos admittenda sunt D).

Severus A without consular date: assigned to secretary no.1

11/1/5 Collatio 12.7.6 (Sev A: Ulp 18 ed) Profitere propter ignem, qui pabuli gratia factus culpa servorum Veturiae Astiliae evagatus agrum tuum, ut proponis, depopulatus est, ad exemplum legis Aquiliae noxali iudicio actura: si litis aestimatio permittitur, iudicium consistere potest (iudicem tum adire potes Momm. iudicium cum adire/iudicium kp.C11 idem adhire MSS confessorium edere potes Lenel)

12/1/6. D 17.2.52.5 (Flavio Felici: Ulp 31 ed) Etiamsi maxime argentariae societas inita est, quod quisque tamen socius non ex argentaria causa quaesiit, id ad communionem non pertinere explorati iuris est.

Severus A without consular date: unassigned

13. CJ 2.47.1 (Sev A Tatiano ) Qui restituitur in integrum, sicut in damno morari non debet, ita nec in lucro: et ideo quidquid ad eum pervenit vel ex emptione vel ex venditione vel ex alio contractu, hoc debet restituere. 1. Sed et si intercessor minor viginti quinque annis intervenit, in veterem debitorem debet restitui actio. 2. Sed et cum adiit minor hereditatem et restituitur, mox quidquid ad eum ex hereditate pervenit, debet praestare. 3. Verum et si quid dolo malo eius factum est, hoc eum praestare convenit.

14. D 16.1.2.3 (Ulp 29 ed) Tais apatôsais gunaixin to dogma tês sugklêtou boulês ou boêthei.

15. D 18.2.16 (Ulp 32 ed) Sicut fructus in diem addictae domus, cum melior condicio fuerit allata, venditori restitui necesse est, ita rursus quae prior emptor medio tempore necessario probaverit erogata, de reditu retineri vel, si non sufficiat, solvi aequum est.

16. D 23.3.40 (Pontio Lucriano: Ulp 34 ed) Si mulier, quae dotem dederat, post divortium rursus in matrimonium redit non revocatis instrumentis, non dubitabit is, apud quem res agetur, secundum voluntatem mulieris, quae utique non indotata redire in matrimonium voluit, partibus suis fungi quasi renovata dote.

17. D 47.10.40 (Dionysio Diogeni: Macer 2 pub iud) Atrocis iniuriae damnatus in ordine decurionum esse non potest (potes edd.). nec prodesse tibi debet error praesidum aut eius, qui de te aliquid pronuntiavit, aut eorum, qui contra formam iuris mansisse te in ordine decurionum putaverunt.

18. CIL 6.3770 = 31330.5-7 (Severus paeanistis) Potestis sicut in libello . . . supra cuneos fenestrarum extruxistis . . . su pedum quattuor scripsi.

IMP SEVERUS AUG ET A N T O N I N U S (Caracalla) CAES

19/1/7. CJ 4.19.1 (Faustino pp. 30 June 196) Ut creditor, qui pecuniam petit, numeratam implere cogitur, ita rursum debitor, qui solutam adfirmat, eius rei probationem praestare debet.

20/1/8. Cons 1.6 (Iulio Conserturino acc. 1 July 196) Ea, quae per vim et metum gesta sunt, etiam citra principale auxilium irrita esse debere iam pridem constitutum est.

21/1/9. CJ 6.39.1 (Ianuariae pp. 1 Oct 196) Si in fraudem legatorum transmissam hereditatem ad substitutum probatura es, utilis actio adversus eum, cum quo fraudis consilium participatum est, competit. plane si pecunia accepta omisit aditionem, legata et fideicommissa praestare cogitur.

22/1/10. CJ 3.15.1 (Laurinae pp. 4 Oct 196) Quaestiones eorum criminum, quae legibus aut extra ordinem coercentur, ubi commissa vel inchoata (P commissae vel inchoatae AFCRa commissa vel inchoatae Rb cum B) sunt vel ubi reperiuntur qui rei esse perhibentur criminis, perfici debere satis notum est.

23/1/11. CJ 2.18.1 (Sopatrae pp. 5 Oct 196) Cum tutores filiorum tuorum suspectos faceres eisdemque tutores seu (t.s. addidisse Iust. testatur Thal. BZ) curatores peteres, munere pietatis fungebaris: quae causa non admittit negotiorum gestorum actionem, ut sumptus, quos in ea lite fecisti, repetere possis, cum etiam, si quis pro adfectione domestica aliquos sumptus fecerit, nulla ratione eos petere potest (cum . . . potest ex alia const. addita Thal. BZ).

24/1/12. CJ 4.26.1 (Aelio pp. 7 Nov 196) Cum filius familias tutor aut curator datur, pater tutelae vel negotiorum gestorum iudicio de peculio et de in rem verso conveniendus est. quod si voluntate eius filius decurio sit creatus et a magistratibus tutor constitutus, pater in solidum satisfacere cogitur, cum id onus exemplo ceterorum munerum civilium inductum intellegatur.

25/1/13. CJ 5.4.3 (Valeriae pp. 13 Nov 196) Libertum, qui patronam seu patroni filiam vel coniugem vel neptem vel proneptem uxorem ducere ausus est, apud competentem iudicem accusare poteris moribus temporum meorum congruentem sententiam daturum, quae (quae Pv quia PtC cum BZ k.p.) huiusmodi coniunctiones odiosas esse merito duxerunt.

26/1/14. CJ 6.33.1 (Lucillo pp. 20 Nov 196) Cum inter institutum et substitutum controversia moveatur, eum, qui primo loco institutus est, induci in possessionem oportet.

27/1/15. CJ 6.54.3 (Symphoro pp. 21 Nov 196) Si postquam servandi legati seu fideicommissi gratia in possessionem inductus es, pignoris obligatio aut venditio ab herede intervenit, praecedere causam tuam, quam iure praetorio velut pignus habuisti, manifestum est.

28/1/16. CJ 4.26.2 (Annio pp. 24 Nov 196) Eius rei nomine, quae cum filio familias contracta est sive sua voluntate sive eius in cuius potestate fuit, sive in peculium ipsius sive in rem patris ea pecunia redacta est, et (et delete Kr.) si paterna hereditate abstinuit, actionem nisi in id quod facere possit non dari perpetui edicti interpretatione declaratum est.

29/1/17. CJ 7.32.1 (Attico pp. 26 Nov 196) Per liberam personam ignoranti quoque adquiri possessionem et, postquam scientia intervenerit, usucapionis condicionem inchoari posse tam ratione utilitatis quam iuris pridem (CRb prudentia PRa) receptum est.

30/1/18. CJ 3.28.2 (Lucretio pp. 28 Nov 196) Quamvis de inofficioso testamento acturum te bonorum possesssionem accepisse proponas, tamen scriptis heredibus auferre possessionem incivile est.

31/1/19. CJ 4.14.1 (Ioviano pp. 10 Dec 196) Quamvis cum statulibero contraxeris, tamen ex ante gesto te non habere cum eo post impletam condicionem libertatis actionem scire debes.

197 LATERANO ET RUFINO CONSS

32/1/20. CJ 2.11.2 (Verennio pp. 9 Jan 197) Neque furti neque vi bonorum raptorum neque peculatus damnatus intellegi potest, qui, cum plus debiti nomine tributorum exegisset, in duplum a praeside condemnatus est.

33/1/21. CJ 2.18.2 (Rufinae pp. 18 Jan 197) Contra impuberes quoque, si negotia eorum urguentibus necessitatis rationibus utiliter gerantur, in quantum locupletiores facti sunt, dandam actionem ex utilitate ipsorum receptum est. quae tibi quoque iure decernetur, quod sumptus in pupillum, quem Romae tutorum petendorum gratia duxisti, fecisse te adlegas, si non matertera eiusdem (mater eius idem scr. cum B k.p.) se facere paratam propriis impendiis ostenderit.

34/1/22. CJ 8.17.1 (Secundo pp. 1 Feb 197) Qui pignus secundo loco accepit, ita ius suum confimare potest, si priori creditori debitam pecuniam solverit aut, cum obtulisset isque accipere noluisset, eam obsignavit et deposuit nec in usus suos convertit.

35/1/23. CJ 5.25.4 (Sabino pp. 5 Feb 197) Si patrem tuum officio debito promerueris, paternam pietatem tibi non denegabit. quod si sponte non fecerit, aditus competens iudex alimenta pro modo facultatium praestari tibi iubebit. quod si patrem se negabit, quaestionem istam in primis idem iudex examinabit.

36/1/24. CJ 5.47.1 (Tertio pp. 17 Feb 197) Si contra matris ultimam voluntatem Fuscinium filio communi tutorem datum probaveris, eum sine damno existimationis a tutela removendum praetor decernet. quae rescriptio, si in fraude (fraudem libri) convictus fuerit, non suffragabitur.

37/1/25. CJ 7.4.1 (pp. 17 Feb 197) Cum proponas hereditatem eius aditam non esse, a quo tibi fideicommissariam libertatem relictam dicis, et ab intestato alium quam qui scriptus erat hereditatem possedisse, si non a legitimo quoque herede fideicommissaria libertas repetita est, nullo iure praestari eam ab eo qui rogatus non est desideras. 1. Plane si pecunia accepta heredem institutum omisisse hereditatem docueris, libertatem tibi praestare cogetur.

38/1/26. CJ 5.54.1 (Fusciano pp. 10 March 197) Heredes tutoris ob neglegentiam, quae non latae culpae comparari possit, condemnari non oportet, si non contra tutorem lis inchoata est neque ex damno pupilli lucrum captatum aut gratiae praestitum sit.

39/1/27. CJ 6.49.1 (Probo pp. 18 March 197) Si ex senatus consulto partem quartam hereditatis retinuisti et dodrantem fideicommissi restituisti, quod creditoribus hereditariis pro novem unciis praestiteris, a fideicommissario petere potes.

40/1/28. CJ 8.16.1 (Optato pp. 21 March 197) Alumnos tuos et ceteras res, quas neminem credibile est pignori specialiter daturum fuisse, generali pacti conventione, quae de bonis tuis facta est, in causam pignoris non fuisse (ivisse scr.) rationis est.

41/1/29. CJ 5.18.1 (Geminae pp. 11 Apr 197) Dubium non est post aestimationem dotis pactione vel stipulatione interposita, ut ipsae res, si dissoluto matrimonio extarent, uxori reddantur, (VCR et insert dett. cum B) ancillas cum partu ex stipulatu (CR cum BZ k.p. stipulati V) iudicio restitui oportere.

42/1/30. CJ 3.26.1 (Dioscoro pp. 9 May 197) Non defensae mortis quaestionem apud procuratores nostros non oportere tractari quis ignorat, nec bona fisco peti posse, quam si de crimine constiterit apud eum, cui convictis poenam inrogare licet? plane defunctis homicidii reis apud procuratores quoque causam agendam esse ratio permittit.

43/1/31. CJ 6.50.1 (Prisco pp./d. 13 May 197) Scire debes omissa Falcidia, quo (quo PvCR cum Pt) pleniorem fidem portionis restituendae exhiberes, non videri plus debito solutum esse.

44/1/32. CJ 4.15.1 (Valeriano pp. 22 May 197) Propter aes alienum pupilli res tutoris, qui nihil ex bonis eius tenet, pignori capi non oportet.

45/1/33. CJ 3.28.3 (Ianuario pp. 24 June 197) Si mater filiis duobus institutis tertio, post testamentum suscepto (s. nato substitutum Thal. refert), cum mutare idem testamentum potuisset, hoc facere neglexisset, merito utpote non iustis rationibus neglectus de inofficioso querellam instituere poterat. 1. Sed cum eam in puerperio vita cessisse proponas, repentini casus iniquitas per coniecturam maternae pietatis emendenda est. quare filio tuo, cui nihil praeter maternum fatum imputari potest, perinde (proinde libri) virilem portionem tribuendam esse censemus, ac si omnes filios heredes instituisset. 2. Sin autem heredes scripti extranei erant, tunc de inofficioso testamento actionem instituere non prohibetur.

46/1/34. CJ 2.30.1 (Anniae pp. 30 June 197) Si post decretum praetoris viri clarissimi, qui fideicommissariam (MB fideicommissam CR) libertatem deberi pronuntiavit, Secundus (secundo B k.p.?), quem condicioni non paruisse conquereris, manumissus non est, aetas tua litis instaurationem admittit. quod si libertatem quamvis indebitam dedisti, non posse eam revocari intellegis, sed damnum, quod ob eam causam illatum est, iudicio negotiorum gestorum a curatoribus tuis esse sarciendum.

47/1/35. CJ 6.50.2 (Sanctiano pp. 1 July 197) Falcidiae rationem adversus omnes pro modo legatorum et fideicommissorum locum habere certi et explorati iuris est.

48/1/36. CJ 9.9.1 (Cassiae pp. 20 July 197) Publico iudicio non habere mulieres adulterii accusationem, quamvis de matrimonio suo violato queri velint, lex Iulia declarat, quae, cum masculis iure mariti facultatem accusandi detulisset, non idem feminis privilegium detulit.

IMPP SEVERUS ET ANTONINUS (Caracalla) AUGG ET GETA CAES

49/1/37. CJ 6.37.2 (Sabiniano pp. 23 Aug 197) Quamvis heres institutus hereditatem vendiderit, tamen legata et fideicommissa ab eo peti possunt et (et R omit PC), quod eo nomine datum fuerit, venditor ab emptore vel fideiussoribus eius petere poterit.

50/1/38. CJ 4.30.1 = 8.32.1 (Hilaro pp. 1 Sept 197) Si pecuniam tibi non esse numeratam atque ideo frustra cautionem emissam adseris (a. dett. omit 8.32.1) et pignus datum probaturus es, in rem experiri potes: nam intentio dati pignoris neque numeratae (n. omit redditae libri cum B & 8.32.1) pecuniae non aliter tenebit, quam si de fide debiti constiterit. eademque ratione veritas servetur, si te possidente pignus adversarius tuus agere coeperit.

51/1/39. CJ 3.36.1 (Marciano pp. 24 Sept 197) Si non omnem paternam hereditatem ex consensu divisisti (divisistis Momm. cum B) nec super ea re sententia dicta vel transactio subsecuta est, iudicio familiae erciscundae potes experiri.

52/1/40. CJ 2.50.1 (Chiloni pp. 1 Nov 197) Si Valerianus centurio cohortis duodecimae Alpinorum ante vita decessit, quam possessionem acciperet, heres eius ex persona defuncti restitutionis auxilium intra annum utilem ita recte implorabit, si Valerianus post exactos dies, quibus bonorum possessio defertur, in militia defunctus est.

53/1/41. CJ 6.46.1 (Claudiae pp. 5 Dec 197) Cum testatorem fideicommissum Trallianis (C tralliano R) ab eo, quem pro parte heredem instituerat, ita reliquisse proponas, si sine liberis institutus diem obisset, isque nepotem, quem ex filia susceperat, heredem instituerat, condicionem adscriptam fideicommisso defecisse manifestum est, nisi alia defuncti voluntas evidenter probabitur.

54/1/42. CJ 2.11.3 (Metrodoro pp. 23 Dec 197) Etsi severior sententia dici debuit, tamen, cum proconsul vir clarissimus certis rationibus motus mitiorem sententiam dixerit et ordine decurionum te biennio abstinere iussit, transacto tempore non esse te in numero infamium palam est eo, quod ex antidiastolês post biennium remisisse tibi prohibitionem decurionatus iudex videtur.

55/1/43. CJ 8.2.1 (Iusto pp. 25 Dec 197) Hereditatem eius, quem patrem tuum fuisse dicis, petiturus iudicibus qui super ea re cognituri erunt de fide intentionis adlega. quamvis enim bonorum possessionem ut praeteritus agnovisti, tamen interdicto quorum bonorum non aliter possessor constitui poteris, quam si te defuncti filium esse et ad hereditatem vel bonorum possessionem admissum probaveris.

198 SATURNINO ET GALLO CONSS

56/1/44. CJ 2.11.4 (Venustiano pp. 24 Feb 198) Si Posidonium in tempus anni relegatum secundum sententiam non excessisse proconsulis probaveris, quinque annis exilio temporario damnandum (Cb cum Gr. damnando CaR) inter infames haberi non oportet, quando sententiae severitas cum ceteris damnis transigere videatur.

57/1/45. CJ 4.28.2 (Sophiae pp. 25 Feb 198) Zenodorus cum sui iuris esse publico (publice dett. male: publicum intellege fiscum) videretur aut patris voluntate contraxit (vel contractum pater ratum habuit add B ex interpretatione) aut in eam rem pecuniam accepit, quae patris oneribus incumberet, vel suae potestatis constitutus novatione facta fidem suam obligavit vel alias agnovit debitum, non esse locum decreto amplissimi ordinis rationis est.

58/1/46. CJ 2.38.1 = Appx LR Visi 1.4 (Vetoriis Florentio/Frontino/ Florentino et aliis/Florentio et aliis pp. 3 March/2 May 198) Si vos paternae hereditati non miscuistis, ob eam rem testificatio necessaria non fuit, cum fides veritatis verborum adminicula non desideret. quod si pro herede gessistis vel bonorum possessionem accepistis, propter aetatem, cui subveniri solet, in integrum restitutionis auxilium accipere debetis.

59/1/47. CJ 4.28.3 (Macrino pp. 15 March 198) Si filius familias aliquid mercatus pretium stipulanti venditori cum usurarum accessione spondeat, non esse locum senatus consulto, quo fenerare filiis familias prohibitum est, nemini dubium est: origo enim potius obligationis quam titulus actionis considerandus est.

60/1/48. CJ 6.53.1 (Agrippae sp./s. 30 May 198) Si competenti iudici annua legata vel fideicommissa tibi relicta probaveris, ab initio cuiusque (cuiuscumque libri) anni exigendi ea habebis facultatem.

61/1/49. CJ 2.11.5 (Ambrosio pp. 1 July 198) Decuriones quidem, item filios decurionum fustibus castigari prohibitum est: verum si iniuriam te fecisse proconsul vir clarissimus pronuntiavit, ignominia notatus es.

199 ANULLINO ET FRONTONE CONSS

62/1/50. CJ 2.18.3 (Hadriano pp. 25 Jan 199) Sive pro fratre coherede pecuniam solvisti, negotiorum gestorum actione experiri potes, sive pignoris liberandi gratia debitum universum solvere coactus es, actionem eandem habebis vel iudicio familiae herciscundae, si non est inter vos redditum, eam quantitatem adsequeris.

63/1/51. CJ 5.4.1 (Potito d. 7 May 199) Cum de nuptiis puellae quaeritur nec inter tutorem et matrem et propinquos de eligendo futuro marito convenit, arbitrium praesidis provinciae necessarium est.

64/1/52. CJ 9.9.2 (Cyro pp. 1 July 199) Crimen lenocinii contrahunt, qui deprehensam in adulterio uxorem in matrimonio detinuerunt, non qui suspectam adulteram habuerunt.

65/1/53. CJ 6.47.1 (Maximo pp. 31 July 199) Legatorum seu fideicommissorum usuras ex eo tempore, quo (e.t.q. CR quo tempore P) lis contestata est, exigi posse manifestum est. sed et fructus rerum et mercedes servorum, qui ex testamento debentur, similiter praestari solent.

66/1/54. CJ 3.33.1 (Posidonio pp. 26 Sept 199) Si usus fructus omnium bonorum testamento uxoris marito relictus est, quamvis cautionem a te prohibuerat (testamento insert P contra B k.p.) exigi, tamen non aliter a debitoribus solutam pecuniam accipere poteris quam oblata secundum formam senatus consulti cautione.

67/1/55. CJ 6.25.1 (Alexandro pp. 1 Oct 199) Cum avum maternum ea condicione filiam tuam heredem instituisse proponas, si Anthylii filio nupsisset, non prius eam heredem existere, quam condicioni paruerit aut Anthylii filio recusante matrimonium impeditum fuerit, manifestum est.

200 SEVERO ET VICTORINO CONSS

68/1/56. CJ 8.44.1 (Munatio pp. 24 Feb 200) Emptor hereditatis rem a possessoribus sumptu ac periculo suo persequi debet. evictio quoque non praestatur in singulis, cum hereditatem iure venisse constet, nisi aliud nominatim inter contrahentes convenit.

69/1/57. CJ 8.37.1 (Secundo acc. 15 Apr 200) Licet epistulae, quam libello inseruisti, additum non sit stipulatum esse eum cui cavebatur, tamen si res inter praesentes gesta est, credendum est praecedente stipulatione (C praecedentem stipulationem R) vocem spondentis secutam.

70/1/58. CJ 6.2.1 (Theogeni d. 21 Apr 200) Si pecunia tua mandantibus servis quidam praedia comparaverunt, eligere debes, utrum furti actionem et condictionem an mandati potius inferre debeas. neque enim aequitas patitur, ut et criminis causam persequaris et bonae fidei contractum impleri (R implere PC) postules.

71/1/59. CJ 3.31.2 (Marcello militi d. 1 July 200) Si post motam controversiam Menecratis bonorum partem dimidiam Musaeus ab herede scripto quaestionis illatae non ignarus comparavit, tam ipse quasi malae fidei possessor quam heredes eius fructus restituere coguntur. 1. Si vero venditionem lite antiquiorem esse liquido probaretur, ex eo die fructus restituantur, ex quo lis in iudicium (iudicio PCRa) deducta est. fructibus enim augetur hereditas, cum ab eo possidetur, a quo peti potest (idem B. videntur tamen verba fructibus . . . potest olim s.1 antecessisse). 2. Emptor autem, qui proprio titulo possessionis munitus non est, etiam (n.e.e. Pa est etiam PbCR est B) singularum rerum iure convenitur.

72/1/60. CJ 4.55.1 (Petroniae Flavillae pp. 17 Sept 200) Lege venditionis exportata mancipia sub denuntiatione manus iniciendae libertatem ab emptore, vel qui successit in locum eius, antequam fides rumpatur, accipere possunt. 1. Quae tamen fisco post manumissionem vindicantur et in perpetuam servitutem eadem lege veneunt, cum in his civitatibus conversantur, quas contrahentes exceperant. 2. Ante manumissionem iniciendae manus facultas non denegatur atque ideo non petuntur in publicum.

73/1/61. CJ 4.32.3 (Iuliano Serpio pp. 27 Sept 200/202) Quamvis usurae fenebris pecuniae citra vinculum stipulationis peti non possunt, tamen ex pacti conventione solutae neque ut indebitae repetuntur neque in sortem (in sorte libri eis kephalaion BZ k.p.) accepto ferendae sunt.

74/1/62. CJ 2.34.1 (Longino d. 15 Oct 200) In criminibus quidem aetatis suffragio minores non iuvantur: etenim malorum mores infirmitas animi non excusat. sed cum delictum non ex animo, sed ex contractu (e.c. AR cum B extra PCb contractu Ca) venit, noxa non committitur, etiamsi poenae causa pecuniae damnum inrogatur: et ideo minoribus et in hac causa in integrum restitutionis auxilium competit.

75/1/62. CJ 2.36.1 (Longino d. 15 Oct 200) Si Probus in minore aetate constitutus circumventus a Rufino dispensatore nostro venditionem rei praecipiti animo pretio longe minore contrahere festinavit, iuris publici fiscus noster in iure restitutionis sequetur auctoritatem.

76/1/63. CJ 8.40.1 (Lysiae pp. 15 Oct 200) Si Lysias adempta parte bonorum exulare iussus est, non nisi pro parte quam retinuerit creditoribus obligatus est. verum qui pro eo fidem suam adstrinxerint, iure pristino conveniri possunt.

77/1/64. CJ 4.55.2 (Sezo Nedymo pp. 26/25 Oct 200) Si, ut manus iniectionem haberes, cavisti tibi, iure tuo uti potes. quod si hoc omisisti et poenam stipulatus es, homo quidem fisco commissus est, tu vero nactus ex stipulatione actionem. in omnibus tamen quaeritur, an domini voluntate in locum prohibitum venerit.

78/1/65. CJ 2.3.1 (Philino pp. 25 Nov 200/194) Condicionis incertum inter fratres non iniquis rationibus conventione finitum est. cum igitur verbis fideicommissi petitur a patre tuo profitearis, ut, si vita sine liberis decederet, hereditatem Licinio Frontoni restitueret, pactum eo tempore de sextante Frontoni dando, cum liberos Philinus non sustulerat, interpositum non idcirco potest iniquum videri, quo facta, sicut placuit, divisione diem suum te filio eius superstite functus est.

201 FABIANO ET MUCIANO CONSS

79/1/66. CJ 5.58.1 (Stratoni pp. 23 Feb 201) Si pro iudicato contutore pecuniam solvisti, nullum iudicium tibi contra pupillum competit, ut delegatur tibi adversus liberatum actio. quod si nomen (CR cum B nomina VQ) emisti, in rem suam procurator datus heredes eius (eius V omit CR) iudicati poteris convenire.

80/1/67. CJ 4.28.4 (Cyrillae pp. 20 Apr 201) Si permittente patre filio familias pecuniam mutuam dedisti, senatus consulti potestas non intervenit, et ideo persecutio pignoris quod in bonis patris fuit non denegabitur, praesertim cum eidem (idem p contra BZ k.p.) filius heres extiterit, modo si nullus alius iure conventionis ratione temporis et ordinis (ordine p contra BZ k.p.) potior apparuerit.

81. Letter. CJ 5.12.1 (Nicephoro pp. 1 Aug 201) Evicta re, quae fuerat in dotem data, si pollicitatio vel promissio fuerit interposita, gener contra socerum vel mulierem seu heredes eorum condictione vel ex stipulatione agere potest. 1. Sin autem nulla pollicitatio vel promissio intercesserit, post evictionem eius, si quidem res aestimata fuerit, ex empto competit actio. 2. Sin vero hoc non factum est, si quidem bona fide eadem res in dotem data est, nulla marito competit actio: dolo autem dantis interposito de dolo actio adversus eum locum habebit, nisi a muliere dolus interpositus sit: tunc enim ne famosa actio adversus eam detur, in factum actio competit.

82/1/68. CJ 2.18.4 (Claudio pp. 3 Dec 201) Qui pupillae negotia tutoris mandato suscepit, pro tutore negotia non videtur gessisse, sed negotiorum gestorum actione (actione utili videtur legisse Thalelaeus B) pupillae tenebitur.

202 SEVERO III ET ANTONIO AA CONSS

83/1/69. CJ 2.3.2 (Claudio pp. 12 Feb 202) Post venditionem hereditatis a te factam, si creditores contra emptores actiones suas movisse probare potueris eosque eas spontanea suscepisse voluntate, exceptione taciti pacti non inutiliter defenderis.

Severus and Antoninus AA without consular date: assigned to secretary no.1

84/1/70. CJ 4.32.2 (Sev et Ant AA Lucio before 27 Sept 200) Usuras emptor, cui possessio rei tradita est, si pretium venditori non obtulerit, quamvis pecuniam obsignatam in depositi causa habuerit, aequitatis ratione praestare cogitur.

85/1/71. CJ 7.21.1 (Sev et Ant Niconi before 13 Sept 205) Aditus competens iudex causam praescriptionis examinabit et, si Domitiae patronum, qui civis Romanus in diem mortis vixit, ante quinque annos, quam lis bonorum mulieris inchoaretur, vita decessisse constiterit, libertae status ex persona (huius insert BZ k.p.) manumissoris non retractabitur.

86/1/72. CJ 10.41.1 = D 50.1.21.6 (Sev et Ant Zenoni/Septimio Zenoni) Sicut honores et munera, cum pater et filius decuriones sunt, in eadem domo continuari non oportet, ita vacationum concessa tempora non aliis prodesse possunt, quam qui ad eosdem vel alios honores eademque vel alia munera denuo vocantur (sicut . . . vocantur omit D). 1. Pro infante vero (v. omit D) filio, quem decurionem esse voluisti, quamquam fidem tuam in posterum (posteri F) adstrinxeris, tamen (interim insert D) onera sustinere non cogeris, cum ad ea quae mandari possunt voluntatem dedisse videaris.

87/1/73. CJ 10.1.1 (Sev et Ant Attico et Severo) Si prius, quam fisci rationibus pater vester obligaretur, perfectam praediorum donationem fecisse fuerit probatus, quod citra fraudem creditorum gestum est, non rescinditur.

88/1/74. D 19.2.9.4 (Ulp 32 ed) Si capras latrones citra tuam fraudem abegisse probari potest, iudicio locati casum praestare non cogeris atque temporis quod insecutum est mercede ut indebitas reciperabis.

89/1/75. D 28.5.49.2 (Marci 4 inst) Servum adulterii accusatum non iure testamento manumissum ante sententiam ab ea muliere videri, quae rea fuerit eiusdem criminis postulata, rationis est.

90/1/76. D 46.3.5.2 (Ulp 43 Sab) Quod generaliter constitutum est prius in usuras nummum solutum accepto ferendum, ad eas usuras videtur pertinere, quas debitor exsolvere cogitur: et sicut ex pacti conventione datae repeti non possunt, ita proprio titulo non numeratae pro solutis ex arbitrio percipientis non habebuntur.

91/1/77. D 48.21.2 pr (Iulio Iuliano: Macer 2 pub) Eos, qui a latronibus nominati corruptis accusatoribus diem suum obierint, ut confessos de crimine non relinquere defensionem heredibus rationis est.

Secretary no.1 ends

92. CJ 2.3.3 (Restituto pp. 25 March 202) Servus creditoris meliorem causam domini facere potest: in deterius autem reformare novo pacto non potest obligationem recte constitutam.

93. CJ 2.1.3 (Valenti d. 30/31 Aug/1 Sept 202) Edita actio speciem futurae litis demonstrat, quam emendari vel mutari licet, prout edicti perpetui monet auctoritas vel ius reddentis decernit aequitas.

94. CJ 3.9.1 (same) Res in iudicium deducta non videtur, si tantum postulatio simplex celebrata sit vel actionis species ante iudicium reo cognita. inter litem enim contestatam et editam actionem permultum interest. lis enim tunc videtur contestata, cum iudex per narrationem negotii causam audire coeperit.

95. Letter? CJ 7.33.1 (Iuliano pp? 202) Cum post motam et omissam (e.o. Just. Francke) quaestionem res ad nova dominia bona fide (b.f. Just. Francke) transierint et exinde novi viginti anni intercesserint sine interpellatione, non est inquietanda quae nunc possidet persona, quae sicut accessione prioris domini non utitur, qui (CR quia A) est inquietatus, ita nec impedienda est, quod ei mota controversia sit. 1. Quod si prior possessor inquietatus est, etsi postea per longum tempus sine aliqua interpellatione in possessione remansit, tamen non potest uti longi temporis praescriptione. 2. Quod etiam in re publica servari oportet.

Secretary no.2: 5 Apr 203 (CJ 5.66.1) to 1 May 209 (CJ 7.74.1)

203 GETA ET PLAUTIANO CONSS

96/2/1. FV 247 = CJ 5.66.1 (Claudio/Clodio Herodiano pp. 5 Apr 203) Sicut in Italia cives Romani consistentes numero quattuor liberorum incolumium a civilibus muneribius excusantur, ita (Sicut . . . .ita omit CJ) qui ad tutelam vel curam vocantur, Romae quidem trium liberorum incolumium numero, quorum etiam status non ambigitur, in Italia vero quattuor, in provinciis autem quinque habent excusationem.

97/2/2. CJ 2.20.1 (Clementinae acc. 13 May 203) Si fideiussor a creditore pignora emit, oblata quantitate sortis et usurarum tibi dominium cum fructibus, quos bona fide percepit, consultius restituet, ne fidei ruptae gratia de dolo possit actio exerceri.

98/2/3. CJ 2.18.5 (Trophimo pp. 19 June 203) Officio nec minus obsequio liberti functus negotiorum gestorum actionem contra patroni filias pupillas habere non potes.

99/2/4. CJ 3.8.1 (Marcellinae d. 19 Nov 203) Adite praesidem provinciae et ruptum esse testamentum Fabii Praesentis agnatione filii docete. neque enim impedit notionem eius, quod status quaestio in cognitione vertitur, etsi super causa status cognoscere non possit: pertinet enim ad officium iudicis qui de hereditate cognoscit universam incidentem quaestionem quae in iudicium devocatur examinare, quoniam non de ea, sed de hereditate pronuntiat.

100/2/5. CJ 2.11.6 (Iusto pp. 7 Dec 203) Ad tempus in opus publicum dati pristinum quidem statum retinent, sed damno infamiae et post impletum tempus subiciuntur.

204 CILONE II ET LIBONE CONSS

101/2/6. CJ 6.35.1 (Celeri d. 18 March 204) Heredes, quos necem testatoris inultam omisisse constitit, fructus integros cogantur (CR coguntur P) reddere. neque enim bonae fidei possessores ante controversiam illatam videntur fuisse, qui debitum officium pietatis scientes omiserint. 1. Ex hereditate autem rerum distractarum vel a debitoribus acceptae pecuniae post motam litem bonorum usuras inferant. 2. Quod in fructibus quoque locum habere, quos in praediis hereditariis inventos aut exinde perceptos vendiderint, procul dubio est. 3. Usuras autem semisses dependere satis est.

102/2/7. CJ 5.62.1 (Aviolae pp. 1 May 204) Falsa suasione credis te propterea, quod spado sis, immunitatem a tutelis habere.

103/2/8. CJ 8.13.2 (Lucio pp. 31 May 204) Quamvis constet specialiter quaedam et universa bona generaliter adversariam tuum pignori accepisse et aequale ius in omnibus habere, iurisdictio tamen temperanda est. 1. Ideoque si certum est posse eum ex his, quae nominatim ei pignori obligata sunt, universum redigere debitum, ea, quae postea ex isdem bonis pignori accepisti, interim non auferri praeses iubebit.

103A/2/9. CIL 3.14203.8 (d. 31 May 204) Videris nobis senatus consultum ignorare, qui si cum peritis contuleris scies senatori populi Romani necesse non esse invito hospitem suscipere.

104/2/10. CJ 6.28.1 (Fabio pp. 26 June 204) Cum post omnes heredum gradus exheredatio scribatur, si adiciat testator ab omnibus se gradibus exheredare, non dubitatur iuri satisfactum. et ideo, etiamsi id non adiciatur, appareat tamen eum cum eo consilio scripsisse, ut ab omnibus exheredaret, recte factum testamentum videtur. 1. Proinde cum pater familias filiis institutis et invicem substitutis filiam exheredaverit, intellegendus est exheredationem ab utroque gradu fecisse. nam cum idem heredes instituti sunt, nulla ratio reddi potest, quare videatur in posteriore tantum casu exheredare voluisse.

105/2/11. CJ 4.2.1 (Modestino d. 1 July 204) Neque aequum neque usitatam rem desideras, ut aes alienum patris tui non pro portionibus hereditariis exsolvatis tu et frater coheres (c. omit B k.p.) tuus, sed pro aestimatione rerum praelegatarum, cum sit explorati iuris hereditaria onera ad scriptos heredes pro portionibus hereditariis, non pro modo emolumenti pertinere. quod nec ipse ignorare videris (CR cum B k.p. nec ignorare debueris P), cum creditoribus secundum formam iuris pro portione tua caveris.

106/2/12. CJ 6.53.2 (Prisco pp. 18 July 204) Agrum pluribus relictum nominatim animadvertimus et cautum, ut ad eum qui supervixisset res pertineret. quicumque igitur is fuit, ad heredem suum dominium transmisit nec tali (alii Rb) fideicommisso adstringitur.

107/2/13. CJ 5.15.1 (Dionysiae d. 20/pp. 18 July 204) Dotem numeratio, non scriptura dotalis instrumenti facit: et ideo non ignoras ita demum ad petitionem dotis admitti te posse, si dotem a te re ipsa datam probatura es.

108/2/14. CJ 6.26.2 (Phronimae pp. 27 July 204) Hereditatem quidem intestati filii delatam tibi dubitari non oportet. substitutio enim testamento patris facta ad pubertatis tempora porrigi non potest, quia ipso et aliis non eiusdem condicionis heredibus institutis et invicem substitutis propter eorum personam, quibus in unum casum dumtaxat substitui potest, etiam in filio idem debere servari et ratio suadet et divus Marcus pater constituit.

109/2/15. CJ 2.43.1 (Romano et aliis pp. 28 July 204) Si post sententiam proconsulis contra vos latam desiderastis in integrum restitui nec obtinuistis, frustra, ut rursum ea quaestio in integrum restitutionis (i.i.r. omit PCRb contra B) agitetur, desideratis: appellare enim debuistis, si vobis sententia displicebat. sed si adhuc in ea aetate estis, cui subveniri solet, appellandi ius vobis restituimus.

110/2/16. CJ 6.53.3 (Aeliae pp. 28 July 204) Si Pontianilla pervenit ad eam aetatem, cui legatum aut fideicommissum delatum erat, petitionem ad heredes transmisit, licet ante decesserit, quam consequeretur legatum aut fideicommissum.

111/2/17. CJ 2.12.3 (Pomponio pp. 23 Aug 204) Eum, qui res agit heredum, a quibus tibi deberi fideicommissum dicis, evoca ad praetorem virum clarissimum, qui aut respondere tibi cogetur aut administratione negotiorum secundum formam iurisdictionis prohibebitur. 1. Deliberabit autem praetor, si non defendat heredes (Kr. cum BZ k.p. s.n. defendantur h. CM s. ipse eos n. defendat h. R defendit p), debeatne te mittere in possessionem (d.t.m.i.p. Kr. cum BZ k.p. m.i.p. pLa utrum te debeat m.i.p. C utrum m.i.p. debeat R te debeat Rb an te m.i.p. debeat Lb), secutus iurisdictionem, quae exerceri adversus indefensos solet.

112/2/18. CJ 3.17.1 (Demetrio pp. 25 Aug 204) Fideicommissum ibi petendum esse, ubi hereditas relicta est, dubitari non oportet.

113/2/19. CJ 5.62.2 (Aventiano et Cosconio pp. 25 Aug 204) Si curatores dati estis generaliter nec decreto significatum est Italicarum tantum rerum vobis munus adiunctum, adire debetis competentem iudicem, ut vos a provinciali administratione liberet. quod si factum fuerit, petent sibi in provincia curatores adulescentes.

114/2/20. CJ 5.68.1 (Sabino pp. 9 Sept 204) Luminibus captus aut surdus aut mutus aut furiosus aut perpetua valitudine tentus tutelae seu curationis excusationem habent.

115/2/21. CJ 9.41.2 (Catulo pp. 11 Sept 204) Insolitum est et grave exemplo audiri servos adversus tutores vel matrem dominorum suorum, nisi tutelae agatur.

116/2/22. CJ 6.2.2 (negotiatoribus pp. 29 Nov 204) Incivilem rem desideratis, ut agnitas res furtivas non prius reddatis, quam pretium fuerit solutum a dominis. curate igitur cautius negotiari, ne non tantum in damna huiusmodi, sed etiam in criminis suspicionem incidatis.

117/2/23. CJ 6.3.1 (Romano pp. 30 Dec 204) Si tempore manumissionis operae tibi impositae sunt, scis te eas praestare debere. solet autem inter patronos et libertos convenire (PtC conveniri VPvR), ut pro operis aliquid praestetur, licet pretium non possit, nisi quando propter inopiam pro alimentis id extra ordinem peti necessitas suaserit, cum etsi operae non erant impositae, defectis tamen facultatibus patroni alere eum cogebaris.

205 ANTONINO A II ET GETA C CONSS

118/2/24. CJ 2.11.7 (Demetrio pp. 9 Jan 205) Nemo ob id, quod bonis paternis se abstinuit (expectes quod bona paterna, quibus se abstinuit, venierunt Kr.), infamis est.

119/2/25. CJ 2.11.8 (Ulpiae pp. 20 Feb 205) Furti si condemnata es, citra verbera quoque fustium famae damnum subisti. quod si res furtiva, quam alter subripuit apud te ignorantem comperta est, non laesit existimationem tuam sententia durior.

120/2/26. CJ 8.44.2 (Quartae pp. 28 Feb 205) Quoniam avus tuus, cum praedia tibi donaret, de evictione eorum cavit, potes adversus coheredes tuos ex causa stipulationis consistere ob evictionem praediorum, pro portione scilicet hereditaria. nudo autem pacto interveniente minime donatorem hac actione teneri certum est.

121/2/27. CJ 3.1.1 (Clementi pp. 1 Apr 205) Iudicio coepto usurarum stipulatio non est perempta. superest, ut debitorem eius temporis, quod non est in iudicium deductum, convenire possis.

122*. CJ 4.15.2 (Marco d. 2/3/8 Apr 205/203) Si in causa iudicati Valentis, quem tibi condemnatum (iudicatum Pt) esse proponis, nihil est, quod sine quaestione pignoris loco capi et distrahi possit, debitores eius conventi ad solutionem auctoritate praesidis provinciae compelluntur.

123*. CJ 1.54.1 (Firmo d. 9 Apr 205) Multa damnum famae non inrogat.

124*. CJ 7.8.1 (Proculo pp. 20 Apr 205) Licet dotale mancipium vir qui solvendo est possit manumittere, tamen si te pignori quoque datum mulieri apparuerit, invita ea non posse libertatem adsequi non ambigitur.

125*. CJ 8.25.1 (Proculo pp. 20 Apr 205) Si te manumissum et in libertate moratum sciente ea, cui pignoris nomine obligatus diceris, praesidi probaveris, ex consensu creditricis remissam pignoris obligationem apparebit, et per hoc iure te manumissum nec ab herede debitricis (CR creditricis dett. cum B cf tamen BZ oute gar daneistês oute ho klêronomos autou ekdikei auton hôs hupothêkên oute ho khreôstês ê ho clêronomos autou dunatai helkein auton eis douleian) in servitutem peti posse certum est.

126*. CJ 9.32.1 (Euphratae pp. 20 Apr 205) Expilatae quidem hereditatis crimen intentare non potes, quando communis arcae rebus inspectis claves traditas coheredi profitearis. sed cum de his exhibendis apud iudicem quaereretur, rationem compensationis induci non oportuit. exhibitis enim quae desiderantur suis iudicibus directa quaestio derelinquenda est.

127*. CJ 6.3.2 (Eutycheti pp. 26/24 Apr 205) Manumissionis causa traditus neque in servitutem deduci a manumissore potest neque impositas operas praestare cogitur.

128/2/28. CJ 8.13.3 (Maximo pp. 1 May 205) Creditores, qui non reddita sibi pecunia conventionis legem ingressi possessionem exercent, vim quidem facere non videntur, attamen auctoritate praesidis possessionem adipisci debent.

129/2/29. CJ 3.33.2 (Felici pp. 10 May 205) Verbis testamenti, quae precibus inseruisti, usum fructum legatum tibi animadvertimus. quae res non impedit proprietatis dominum obligare creditori proprietatem, manente scilicet integro usu fructu tui iuris.

130/2/30. CJ 4.53.1 (Publiciae Capriolae d. 5 June 205) Non est interdictum tutoribus vel curatoribus, etsi ex eo titulo iudicati debitores sunt constituti, cum sua causa res suas alienare. potuit ergo curator tuus fundum suum cum suo onere obligare fisco nostro: nam et privato potuisset.

131/2/31. CG Visi 4.11.1 (Octavio Prisco pp. 12 June 205) Si exsoluta est pecunia, nihil obest veritati, quod cautio integra maneat apud creditorem.

132/2/32. CJ 9.12.1 (Peliae d. 1 July 205 Rome) Ob debitum viri vel civile munus res uxoris qui pignori capiunt, vim contrahere videntur.

133/2/33. CJ 4.32.5 (Ultumio Sabino et aliis d. 7 July 205) Adversus creditorem usuras maiores ex stipulatu petentem, si probetur per certos annos minores postea consecutus, utilis est pacti exceptio. secundum quod tueri causam potestis etiam adversus defensores civitatis maiores petentes ex cautione, si probaveritis semper quincunces amitam pupillorum vestrorum, quae maiores caverat, rependisse.

134/2/34. CJ 6.46.2 (Gallicano pp. 22 July 205 Antioch) Cum patrem familias (filiam scr.) fideicommissi nomine, quod in diem certam (die certa libri) reliquit, ita cavere praecepisse proponas, si a marito non divertisset, iurisdictionis originem perinde (proinde libri) servari aequum est, ac si nihil super ea re scriptum fuisset. 1. Nec exemplum legati vel hereditatis, in quibus condicio divortii nonnumquam remitti solet, huic rei comparandum est, cum absurdum sit ideo perpetui edicti neglegi formam, quia patris sui voluntati non obtemperatur.

135*. CJ 5.53.1 (Asclepiodoto pp. 1 Aug 205) Adversus heredem tutoris ad transferendam tutelam iudicem accipiens tempore litis ad puberem instrumenta pertinentia restitui desiderabis. quod si dolo non exhibeantur, in litem iurandi tibi facultas erit, modo si quondam pupillo debitam adfectionem ad vincula quoque religionis extendere volueris.

136*. CJ 3.31.3 (Epictae pp. 9 Aug/8 June 205) Hereditas materterae petita non infringit alterius hereditatis petitionem, quae venit ex alia successione. sed et si quaestionis titulus prior inofficiosi testamenti causam habuisset, iudicatae rei praescriptio non obstaret eandem hereditatem ex alia causa vindicanti.

137*. CJ 7.21.2 (Maximo pp. 13 Sept 205) Si is, qui te heredem fecit, propter matris condicionem servus dicitur et mater ante quinque annos litis motae vita decessit, praescriptioni locus erit, cum quaeri de statu non possit, nisi de condicione matris retractaretur. haec ita, si, quamdiu vixit, sine interpellatione ut civis Romanus egit.

138/2/35. CJ 9.1.2 (Ingenuo pp. 20 Sept 205) Si cautiones, quibus Secundinus solutam Ingenuo pecuniam probare se dicit, tutores vel curatores tui suspectas ut falsas habent, proprio nomine, cum non liceat alieno, non prohibentur in crimine falsi subscribere. 1. Nec enim facile tutores vel curatores, qui officio et periculo suo (edd. omit libri) res pupillorum vel adulescentium administrant, sententia notantur, nisi evidens eorum calumnia iudicanti apparebit.

139/2/36. CJ 5.69.1 (Pompeiano pp. 12 Oct 205) Si tres tutelas vel curas eodem tempore non defunctorie susceptas administras, onere quartae tutelae vel curationis pupillorum seu adulescentium non gravaberis. 1. Finito autem officio pubertate pupillorum vel aetate adulescentium aliae substitui possunt, licet nondum ratio tutelae sive curae administratae reddita sit. 2. Sed imperfectae diversae species vacationis, licet permixtae, ad excusationem non proficiunt. scire igitur debes eum, qui duos filios habet et duas tutelas administrat, excusationem non mereri.

140/2/37. CJ 8.15.2 (Latinae pp. 14 Oct 205) Si probaveris praesidi (C praedia PRa praedia vel Rb) hortos de quibus agebatur tuos esse, intellegis obligari eos creditori ab alio non potuisse, si non sciens hoc agi in fraudem creditoris ignorantis dissimulasti.

141/2/38. CJ 6.9.2 (Crispino pp. 3 Nov 205) Si bonorum possessio dumtaxat tibi competit proximitatis nomine, habuisti spatium centum dierum utilium, ex quo eum defunctum scisti, ad bonorum possessionem amplectandam.

142/2/38. CJ 6.55.1 (same) Si fratri tuo legitima heres esse potes, centum dierum praefinitione non excluderis ad acquirendam hereditatem.

143/2/39. CJ 5.72.1 (Valenti militi pp. 29/28/27 Dec 205) Si probare potes patrem pupilli, cuius tutorem convenisti, consensisse, ut reddito tibi praedio pretium (praetio praedium V) reciperaret, id quod convenit servabitur. neque enim in ea re auctoritas praesidis necessaria est, ut tutorum sollicitudini consulatur, si voluntati defuncti pareant.

144/2/40. FV 267 (Cosoniae Hilarae pp. 31 Dec 205) Actio nova ex promissione, quae donationis causa facta sit, dari non solet.

206 ALBINO ET AEMILIANO CONSS

145/2/41. CJ 5.14.1 = 778* 2.3.10 (Nicae pp. 26 Jan 206/30 March 227) Legem, quam dixisti, cum dotem pro alumna dares, servari oportet, nec obesse tibi debet (potuit 2.3.10), quod dici solet ex pacto actionem non nasci: tunc enim hoc dicimus (h. iure utimur 2.3.10), cum pactum nudum est: alioquin cum pecunia datur et aliquid de reddenda ea convenit, utilis est condictio.

146/2/42. CJ 7.53.1 (Iustino pp. 30 Jan 206) Nimis propere (C perperam PR) iudex pignora Marcellae capi ac distrahi iussit ante rem iudicatam. prius est ergo, ut servato ordine actionem adversus eam dirigas et causa cognita sententiam accipias.

147/2/43. CJ 2.3.4 (Valeriae pp. 10 Feb 206) Postquam liti de praedio motae renuntiasti, causam finitam instaurari posse nulla ratio permittit.

148/2/44. CJ 5.62.3 (Crispino pp. 15 March 206) Excusationis quidem tuae, si ingenuus libertino tutor datus es, certa causa est. sed cum te praeses provinciae audiendum non putaverit propter praescriptionem, quasi tardius adires, nec a decreto provocaveris, intellegis parendum esse sententiae.

149/2/45. CJ 8.30.1 (Antiochiae pp. 30 March 206) Qui pro parte heres extitit, nisi totum debitum exsolvat, suam portionem ex pignoribus recipere non potest.

150/2/46. CJ 5.37.1 (Modesto/Modesto et Altino pp. 20 Sept 206) Frustra times (timetis R) administrare res adulescentis, cuius curator es (curatores estis R curator estis Ra), ne ex hoc aliquis existimet commune periculum prioris temporis te (vos R) recepisse: sed ea, quae agenda putas (putastis R putatis Rb), age (agite R) et, quod magis interest omnium partium, insta (instate R instante Ra), ut iudex inter te (vos R) et tutores datus quam primum partibus suis fungatur.

151/2/47. CJ 6.3.3 (Quintiano pp. 1 Nov 206) Qui nummis acceptis ab extraneo servum suum manumisit et pro operis pecuniam ab eo accepit, sive fuerant operae impositae sive non fuerant, ut indebita soluta (R cum B indebitas solutas PC) reddere cogitur.

207 APRO ET MAXIMO CONSS

152/2/48. CJ 2.12.4 (Saturnino pp. 4 Jan 207) Quia absente te iudicatum dicis, aequum est restitui tibi causae defensionem: nec oberit tibi, quod uxor tua interfuit iudicio aut etiam adquievit sententiae, cum aliena negotia per mulieres non aliter agi possunt, nisi in rem suam et proprium lucrum mandatae sunt eis actiones.

153/2/49. CJ 8.40.2 (Plotio d. 28 Jan 207) Creditori, qui pro eodem debito et pignora et fideiussorem accepit, licet, si malit (La malet Pa mallet PbLbCR), fideiussorem convenire in eam pecuniam, in qua se obligaverit. quod cum facit, debet ius pignorum in eum transferre. 1. Sed cum in alia quoque causa eadem pignora vel hypothecas habet obligatas, non prius compellendus est transferre pignora, quam omne debitum exsolvatur.

154/2/50. CJ 5.18.2 (Aquiliae pp. 4 Apr 207) Secundum rationem iuris existimas restitui tibi debere dotem a fisco, qui bona damnati patris tui suscepit. licet enim viro quondam tuo pater tuus heres extiterit, attamen iure tuo hoc derogari non potest, cum et ipse pater sine voluntate tua nec exigere nec accipere dotem poterat.

155/2/51. CJ 7.2.3 (Euphrosynae s. 15 Apr 207) Libertas testamento data adita hereditate contingit, et si (si PR licet C) heres scriptus per in integrum restitutionem abstinuerit hereditate, nihil ea res libertati obest.

156/2/52. CJ 8.28.1 (Marcello d. 26 Apr 207) Si sunt, qui emere praedia tibi obligata velint, non impediuntur scriptura testamenti, qua (CRb quo p quia Ra) complexus est debitor, nulla a se praedia venumdari et poenam addidit, ut fisci fierent, nec enim potuisse eum huiusmodi lege ius creditoris facere deterius manifestum est.

157/2/53. CJ 5.37.2 (Timoni et Helpidophoro pp. 30 Apr 207) Adversus curatorem adulescentis, cui collegae dati estis, quamdiu administratio communis durat, exerceri iudicium non potest.

158/2/54. CJ 8.36.1 (Paulinae pp. 1 May 207) Cum creditor pignus vendit, non potest videri litigiosae rei emptio contrahi, etsi debitor interdicat, ne venditio perficiatur (dett. profitiatur PbCR pro*hiteatur Pa proibeatur Pv).

159/2/55. CJ 8.16.2 (Rogato pp. 27 June 207) Cum constet pignus consensu contrahi, non dubitamus eum, qui emptiones agrorum suorum pignori posuit, de ipsis agris obligandis cogitasse.

160/2/56. CJ 5.28.1 (Speratae pp. 16 July 207) Quem dicis tibi tutorem testamento patronae datum, si administrationi se non miscuit, nulla actione tibi tenetur: neque enim iure datus tutor fuit. quod si administravit sponte res tuas, experiri adversus eum actione negotiorum gestorum potes.

161/2/57. CJ 3.26.2 (Aristae d. 20 Sept 207) Non animadvertimus, cur causam ad officium procuratorum nostrorum pertinentem ad proconsulis notionem advocare velis. nam cum hoc quaeratur, an pater tuus mortem sibi consciverit metu alicuius poenae ac propterea bona fisco debeant vindicari, iam non de crimine aut poena mortui, sed de bonis quaerendum est.

162/2/58. CJ 4.24.1 (Metrodoro pp. 15 Oct 207) Hoi ek tou enechurou lêphthentes karpoi psêphizontai eis to chreos kai, ean hikanoi genôntai pros to holon chreos, luetai hê agôgê kai apodidotai to enechuron. ei de kai pleiones eisi tou chreous hoi karpoi, apodidontai hoi peritteuontes.

163/2/59. CJ 2.18.6 (Gallo pp. 207) Curatorem tibi quidem patris testamento datum dicis: quod non potest videri iure factum. quod si, ut proponis, administrationi se miscuit, negotiorum gestorum actio tam adversus eum quam contra heredes eius tibi competit.

208 ANTONINO A III ET GETA C II CONSS

164/2/60. CJ 8.25.2 (Materno pp. 12 Feb 208) Si probaveris te fundum mercatum possessionemque eius tibi traditam sciente et consentiente ea, quae sibi eum a venditore obligatum dicit, eam (eam dett. omit PCR) exceptione removebis. nam obligatio pignoris consensu et contrahitur et dissolvitur.

165/2/61. CJ 2.11.9 (Laeto pp. 18 Feb 208) Neminem sequitur infamia ob defensa negotia publica patriae suae.

166/2/62. CJ 3.28.4 (Sotericho et aliis pp. 10 March 208) Cum ex causa fideicommissi secundum decretum praetoris (s.d.p. PCbRb omit CaRa) in libertate morati sitis, filios etiam susceperitis, quamvis postea domini vestri testamentum inofficiosum sit pronuntiatum agente filio, non est aequum fieri vobis libertatis quaestionem.

167/2/63. CJ 6.35.2 (Vero pp. 25 Apr 208) Polla quidem liberam habuit administrandi patrimonii sui potestatem nec idcirco, quod pupillus illi heres extitit, ea quae ab ipsa finita sunt revocari in disceptationem oportet. 1. Sed si pupilli nomine falsum dicere vis testamentum, de quo per Pollam transactum est, potes experiri, dum memineris, si in causa non obtinueris, et portionem, quam ex eo testamento pupillus habet, te ei salvam facturum, quam adimi pupillo necesse erit secundum iuris formam, et de calumnia tua praesidem deliberaturum, quamvis pupilli nomine agere videaris, cum retractas ea quae finita sunt per coheredem.

168. Letter. CJ 7.45.1 (Quintiliano d. 29 May 208) Non videtur nobis habere rationem sententia decessoris tui, qui cum cognovisset inter petitorem et procuratorem, non procuratorem, sed ipsam dominam litis condemnavit, cuius persona in iudicio non fuit. potes igitur ut re integra de causa cognoscere.

169/2/64. CJ 8.13.4 (Bellio d. 30 May 208) Cum te pecuniam accepisse et agros tuos obligasse fateris, non habet rationem, quod quereris vi te coactum pignori dare. si igitur recipere vis rem tuam, solve creditori pecuniam debitam.

170/2/65. CJ 7.4.2 (Valerio 15 July d. 208/205/213) Quamvis codicilli, quibus avunculo defunctae legatus esse videaris, falsi pronuntiati sunt, tamen si ante motam criminis quaestionem iustam libertatem es a legatario consecutus, posterior eventus non infirmat ita datam libertatem. plane secundum divi Hadriani constitutionem datur heredi viginti aureorum repetitio.

171/2/66. CJ 2.11.10 (Severo pp. 29 July 208) Iniuriarum ex persona quoque servi damnatus infamia notatur.

172/2/67. CJ 6.53.4 (Ammiae pp. 1 Aug 208) Cum uxori usus fructus fundi legatur et eius proprietas, cum liberos habuerit, nato filio statim proprietatis legati dies cedit nec quicquam obest, si is decedat.

173/2/68. CJ 8.40.3 (Maximo pp. 16 Aug 208) Non recte procuratores nostri, si adlegationi tuae fides adesset, audire te noluerunt ex bonis fideiussoris quae ad fiscum pervenerunt pecuniam repetentem, sed reum principalem convenire iusserunt, cum electionis potestas permittatur creditori. 1. Sed cum tu duos fideiussores accepisse te proponas, si et (et C omit R) alter idoneus est, intellegis te divisa quantitate partem competentem a procuratore petere debere et adversus alium fideiussorem experiri. 2. Nam licet significes adiectum in obligatione, ut singuli in solidum tenerentur, tamen nihil haec res mutat condicionem iuris et constitutionem. nam et cum hoc non adiciatur, singuli tamen in solidum tenentur: sed ubi sunt omnes idonei, in portionem obligatio dividitur.

209 POMPEIANO ET AVITO CONSS

174. Judgment in the case of Marcus Priscus. CJ 7.62.1 (13 Jan 209) Prius de possessione pronuntiare et ita crimen violentiae excutere praeses provinciae debuit. quod cum non fecerit, iuste provocatum est.

175/2/69. CJ 7.74.1 (Firmo pp. 1 May 209) Scire debes privilegium dotis, quo mulieres utuntur in actione de dote, ad heredes non transire.

Severus et Antoninus AA without consular date: assigned to secretary/assistant no.2

176/2/70. CJ 2.31.1 (Sev et Ant AA Honorato) Cum in integrum pupilla restituta rescindi transactionem vel divisionem placuit, tu quoque actionibus, quas pridem habuisti, utaris.

177/2/71. CJ 4.32.4 (Sev et Ant AA Aproniae Honoratae after 27 Sept 200 before 7 July 205) Per retentionem pignoris usuras servari posse, de quibus praestandis convenit, licet stipulatio interposita non sit, merito constitutum est et rationem habet, cum pignora condicione pacti etiam usuris obstricta sint. 1. Sed enim in causa de qua agis haec ratio cessat, si quidem (cum insert Momm.) tempore contractus de minoribus usuris petendis convenit, postea autem, cum (cum delete Momm.) se debitor praestatuturm maiores repromisit, non potest videri rata retentio pignoris, quando eo tempore, quo instrumenta emittebantur, non convenerit, ut pignus etiam ad hanc adiectionem (a. dett. cum B actionem CR) teneatur.

178/2/72. CJ 4.35.1 (Sev et Ant AA Leonidae) Adversus eum, cuius negotia gesta sunt, de pecunia, quam de propriis opibus vel ab aliis mutuo acceptam erogasti, mandati actione pro sorte et usuris potes experiri: de salario quod promisit a praeside provinciae cognitio praebebitur.

179/2/73. CJ 4.61.1 (Sev et Ant AA Victorino) Si iure manumissus es ante quaestionem commissi motam, statum tuum vectigalis nomine convelli non est aequum.

180/2/74. CJ 4.61.2 (Sev et Ant AA Iunio) Neque commissum, quod ante quinquennium factum dicitur, si lis (lis C vel Ra lite Rb) anticipata non est, vindicari potest, neque pro re, quae in commissi causam cecidit, si ipsa non extat nec dolo supprimatur, pretium peti potest.

181/2/75. CJ 4.61.3 (Sev et Ant AA Ingenuo militi) Omnibus militibus nostris prospeximus, ne ob omissas professiones poena commissi tenerentur. proinde deposito hoc metu, si qua portoria debere te apparuerit, exsolve.

182/2/76. CJ 4.62.1 (Sev et Ant AA Gavio Victorino pp. 21 July) Non quidem temere permittenda est novorum vectigalium exactio: sed si adeo tenuis est patria tua, ut extraordinario auxilio iuvari debeat, adlega praesidi provinciae quae in libellum contulisti: qui re diligenter inspecta utilitatem communem intuitus scribet nobis quae compererit, et an habenda sit ratio vestri et quatenus, aestimabimus.

183/2/77. CJ 4.62.2 (Sev et Ant AA Ventilio/Ventidio Callistiano) Vectigalia nova nec decreto civitatum institui possunt.

184/2/78. CJ 5.4.2 (Sev et Ant AA Trophimae after 7 May 199) Si nuptiis pater tuus consensit, nihil oberit, quod instrumento ad matrimonium pertinenti non subscripsit.

185/2/79. CJ 7.8.2 (Sev et Ant AA Abascanto after 20 Apr 205 before 30 Dec 209) Libertas a debitore fisci servo data, qui pignori non est ex conventione speciali, sed tantum privilegio fisci obligatus, non aliter infirmatur, quam si hoc fraudis consilio effectum detegatur.

186/2/80. CJ 7.58.1 (Sev et Ant AA Vipsaniae pp. 5 k./n./i.) Si tabulas testamenti, quas secutus proconsul vir clarissimus sententiam dixit, falsas dicere vis, praebebit notionem suam non obstante praescriptione rei iudicatae, quia nondum de falso quaesitum est.

187/2/81. CJ 10.62.1 (Sev et Ant AA Eutycho) Patrem emancipato filio consentientem ad decurionatum non teneri dubii iuris non est: tunc enim consentiendo pater ad decurionatum obligatur, si filium in potestate habeat. consentire autem etiam is videtur, qui non testificatur dissentire nominationi.

188/2/82. CJ 11.32.1 cf D 50.1.21.7 (Sev et Ant AA Herculiano) Si sine ulla condicione praedia vendente re publica comparasti, perfecta venditione nulla ratione vereris, ne adiectione facta auferri tibi dominium possit. tempora enim adiectionibus praestituta ad causas fisci pertinent, nisi si qua civitas propriam legem habeat.

189/2/83. CJ 12.33.1 (Sev et Ant AA Antonino suo salutem) Si militiae nomen dare vultis, offerte (dett. offerre KO) vos his qui probandi ius habent. non autem ignoratis eos, qui litis causa militiam appetierint, postulantibus adversariis solvi sacramento solere.

190/2/84. D 19.2.15.5 (Ulp 32 Sab) Novam rem desideras, ut propter vetustatem vinearum remissio tibi detur.

191/2/85. D 27.1.10.4 (Valerio: Mod 3 excus) Testamento tutor datus ante praefinitum diem adire debuisti et postulare, ut ab administratione rerum, quae in alia provincia erant, liberareris.

192/2/86. D 27.1.13.12 (Narcisso: Mod 4 excus) Ab avo materno tutor datus necesse non habuisti excusari, cum ipso iure non teneris: si igitur administrationi te non miscuisti, potes esse securus.

193/2/87. D 27.3.17 (Ulp 3 off cons) Cum hoc ipsum quaeratur, an aliquid tibi a tutoribus vel curatoribus debeatur, non habet rationem postulatio tua volentis in sumptum litis ab his tibi pecuniam subministrari.

194/2/88. D 27.9.13 pr (Paul 1 orat Sev) Quod adlegastis infructuosum esse fundum, quem vendere vultis, movere nos non potest, cum utique pro fructuum modo pretium inventurus sit.

195/2/89. D 33.8.8.7 (Ulp 25 Sab) Verum si condicionibus praescriptis paruit servus, testatorem voluisse eum retinere peculium interpretamur.

196/2/90. D 36.1.30 = Just. Inst 2.17.3 (Cocceio Campano: Marci 4 inst) Testamentum secundo loco factum, licet in eo certarum rerum heres scriptus sit, iure valere, perinde ac si rerum mentio facta non esset, sed teneri heredem scriptum, ut contentus rebus sibi datis aut suppleta quarta ex lege Falcidia hereditatem restituat his, qui priore testamento scripti fuerant, propter inserta fideicommissaria (f. omit Inst.) verba (secundo testamento insert Inst.), quibus ut valeret prius testamentum expressum est, dubitari non oportet.

197/2/91. D 40.4.52 (Missenio Frontoni: Paul 12 quaest) Testamento militis his verbis adscripta libertate `Stephanum servum meum liberum esse volo' vel `iubeo' adita hereditate libertas competit: et ideo ea, quae postea adiecta sunt `sic tamen ut cum herede meo sit quo (quod F) usque iuvenis sit: quod si noluerit aut contempserit, iure servitutis teneatur' ad revocandam libertatem, quae competit, non sunt efficacia.

198/2/92. D 49.14.34 (Asclepiadi: Macer 2 pub iud) Tu, qui defensione omissa redimere sententiam maluisti, cum tibi crimen obiceretur, non immerito quingentos solidos inferre fisco iussus es (est F). omissa enim ipsius causae inquisitione ipse te huic poenae subdidisti. obtinendum est enim, ut hi, quibus negotia fiscalia moventur, ad defensiones causae bona fide veniant, non adversarios aut iudices redimere temptent.

199/2/93. D 50.7.7 (Claudio Callisto: Ulp 4 off proc) Quod desideras, ut propter legationem patris tui a legatione tu vaces, in intervallis honorum, qui sumptum habent, recte observatur: in impendiis (in intercapedine Momm.) legationum, quae solo ministerio obeuntur, diversa causa est.

200/2/94. D 50.13.1.12 (Ulp 8 omn trib) Litis causa malo more pecuniam tibi promissam ipse quoque profiteris. sed hoc ita (Fb ita ius Fa) est, si suspensa lite societatem futuri emolumenti cautio pollicetur. si vero post causam actam cauta est honoraria summa, peti poterit usque ad probabilem quantitatem, etsi nomine palmarii cautum sit: sic tamen, ut computetur id quod datum est cum eo quod debetur neutrumque compositum licitam quantitatem excedat.

201/2/95. Just. Inst 2.17.8 Licet enim legibus soluti sumus, attamen legibus vivimus.

Secretary no.2 ends.

IMPPP SEVERUS, ANTONINUS (Caracalla) ET GETA AUGG

Secretary no.3: 15 July 209 (CJ 8.18.1) to 26 Nov 211 (CJ 3.38.1)

202/3/1. CJ 8.18.1 (Marcellinae pp. 15 July 209) Non omnimodo succedunt in locum hypothecarii creditoris hi, quorum pecunia ad creditorem transit. hoc enim tunc observatur, cum is, qui pecuniam postea dat, sub hoc pacto credat, ut idem pignus ei obligetur et in locum eius succedat. 1. Quod cum in tua persona factum non sit, iudicatum est enim te pignora non accepisse, frustra putas tibi auxilio opus esse constitutionis nostrae ad eam rem pertinentem.

203/3/2. CJ 7.8.3 (Antonio pp. 30 Dec 209) Ab eo, qui bona sua pignori obligavit, quae habet quaeque habiturus esset, posse servis libertatem dari certum est. non idem iuris est in his servis, qui pignoris iure specialiter traditi vel obligati sunt.

210 FAUSTINO ET RUFINO CONSS

204/3/3. CJ 3.32.1 (Caeciliae pp. 5 May 210 York) Etiam per alienum servum bona fide possessum ex re eius qui eum possidet vel ex operis servi adquiri dominium vel obligationem placuit. quare tu quoque si bona fide possedisti eundem servum et ex nummis tuis mancipia eo tempore comparavit, potes secundum iuris formam uti defensionibus tuis. 1. Mancipium autem alienum mala fide possidenti nihil potest adquirere, sed qui tenet non tantum ipsum, sed etiam operas eius nec non ancillarum partum et animalium fetus reddere cogitur.

205/3/4. CJ 8.53.1 (Lucio pp. 27 June 210) Emptionum mancipiorum instrumentis donatis et traditis et ipsorum mancipiorum (donationem et insert C contra B) traditionem factam intellegis: et ideo potes adversus donatorem in rem actionem exercere.

206/3/5. CJ 6.4.1 (Secundae pp. 3 July 210) Multum interest, utrum quis suis nummis emptus ac manumissus sit ab emptore, an a domino suo data pecunia mereatur libertatem. priore enim casu ad (ad Ca ad bona eius CbR) contra tabulas admitti patronum non placet, posteriore omnia iura patronatus retinet. 1. Et ideo cum Sabiniani patroni filii, qui plenum ius habuit, ut hostis publici bona fisco vindicata sunt, secundum ea, quae divo Pertinaci placuerunt et nos secuti sumus, in iura libertorum eius fiscus noster successit.

207/3/6. CJ 8.44.3 (Aureliano pp. 25 July 210) Qui rem emit et (et Ra et post PLRb omit C) possidet, quamdiu evicta non est, auctorem suum propterea, quod aliena (a. R cum B alienata PC) vel obligata res dicatur, convenire non potest.

208/3/7 FV 295 (Atilio Natali militi pp. 19 Aug 210) Si frater tuus in potestate patris in diem mortis perseveravit, donationes, quas a patre in eum conlatas esse adfirmas, nullius esse momenti dubitare non debes. de patris igitur bonis dividundis cum fratre tuo apud eum de quo meres (pendet res Momm.) consiste.

209/3/8. CJ 8.37.2 (Diocleti pp. 4 Nov 210) Si filiae tuae, quam in potestate habebas, pecuniam dari stipulatus es, paratam obligationem exercere non prohiberis.

210/3/9. CJ 3.1.2 (Valerio pp. 27 Dec 210) Licet iudice accepto cum tutore tuo egisti, ipso iure actio tutelae sublata non est: et ideo si rursus eundem iudicem petieris, contra utilem exceptionem rei iudicatae, si de specie de qua agis in iudicio priore tractatum non esse adlegas, non inutiliter replicatione doli mali uteris.

Severus, Antoninus and Geta AAA without consular date: assigned to secretary no.3

211/3/10. CJ 5.3.1 (Sev et Ant AA Metrodoro) Multum interest, si ea, quae donat vir futurus, tradiderit uxori et postea in dotem acceperit, an vero donandi animo dotem auxerit, ut videatur accepisse, quod non accepit. priore enim casu donatio non impeditur, et res, quae in ea causa sunt, dotis effectae iudicio de dote peti possunt: posteriore autem nihil actum est donatione et, quod in dotem datum non est, non potest repeti.

Severus and Antoninus AA (or Severus, Antoninus and Geta AAA) without consular date: unassigned

212. CJ 2.11.1 = Appx LR Visi 1.2 (Sev et Ant/Sev AA Manilio pp . . . ) Infamiae detrimentum minime tibi adfertur ob id solum quod in carcerem coniectus es vel vincula tibi iussu legitimi iudicis iniecta sunt.

213. Appx LR Visi 1.2 (same) Si nulla sententia contra te dicta est, quae infamiae detrimentum adfert, sine causa times, ne existimatio tua laesa sit ob id, quod in carcerem per iniuriam coniectus es.

214. CJ 4.39.1 (Sev et Ant AA Geminio d. 3 Nov) Aes alienum hereditate nomine fisci vendita ad onus emptoris bonorum pertinere nec fiscum creditoribus hereditariis respondere certum et absolutum est.

215. CJ 6.9.1 (Sev et Ant AA Macrinae before 3 Nov 205) Bonorum possessio filio familias delata cum ignorante quoque patre possit peti, emolumentum et patri adlatura, si (pro e.e.p.a.s. olim fuit fere ut in pendenti sit, dum BZ) ratam petitionem pater habuerit (C habuit PR), amittitur transacto tempore.

216. CJ 7.2.1 (Sev et Ant AA Primo pp. before 15 Apr 207) Si codicillos maior viginti annis fecisset, confirmationis tempus libertati non nocere certum est: nec enim potestas iuris, sed iudicii consideratur.

217. CJ 7.2.2 (Sev et Ant AA Phileto before 15 Apr 207) Ex testamento defuncti libertates praestari non possunt hereditate non adita, vel si rei memoria propter crimen quod morte non intercidit damnata est.

218. CJ 7.46.1 (Sev et Ant AA Aelianae) Cum iudicem, quoad pecunia condemnationis soluta fuisset, pendendis (M cum B petendis CR) usuris legem dixisse profitearis, non contra iuris formam sententiam datam palam est.

219. Letter. CJ 8.50.1 (Sev et Ant AA Ovinio = Ovinio Tertullo praes. Mysiae inferioris) Ex duobus captivis Sarmatia nata patris originem ita secuta videtur, si ambo parentes in civitatem nostram redissent. quamquam enim iure proprio postliminium habere non possit quae capta non est, tamen parentum restitutio reddet patri filiam. 1. Qui cum ab hostibus interemptus (C interfectus R) sit, matris dumtaxat condicionem, quae secum filiam duxit, videtur necessario secuta. nam fictio legis Corneliae, quae legitimos apud hostes defuncto constituit heredes, ad eam quae illic suscepta est non pertinet, cum eo tempore quo captus est diem suum pater obisse existimetur.

220. D 19.2.19.9 (Ulp 32 ed) Cum per te non stetisse proponas, quominus locatas operas Antonio Aquilae (B Aquiliae F) solveres, si eodem anno mercedes ab alio non accepisti, fidem contractus impleri aequum est.

221. Letter. D 22.6.9.5 (Paul 1 iur fact ignor) Quod ex causa fideicommissi indebitum datum est, si non per errorem solutum est, repeti non potest. quamobrem Gargiliani (cargiliani F) heredes, qui, cum ex testamento eius pecuniam ad opus aquae ductus rei publicae Cirtensium relictam solverint, non solum cautiones non exegerunt, quae interponi solent, ut quod amplius cepissent municipes quam per legem Falcidiam licuisset redderent, verum etiam stipulati sunt, ne ea summa in alios usus converteretur et scientes prudentesque passi sunt eam pecuniam in opus aquae ductus impendi, frustra postulat reddi sibi a re publica Cirtensium, quasi plus debito dederint, cum sit utrumque iniquum pecuniam, quae ad opus aquae ductus data est, repeti et rem publicam ex corpore patrimonii sui impendere in id opus, quod totum alienae liberalitatis gloriam repraesentet. quod si ideo repetitionem eius pecuniae habere credunt, quod imperitia lapsi legis Falcidiae beneficio usi non sunt, sciant ignorantiam facti, non iuris prodesse nec stultis solere succurri, sed errantibus.

222. D 24.1.7.5 (Ulp 31 ed) Cum donationis causa pretium auctum adfirmes, qui super ea re cogniturus erit, si pecuniae modum recusabis, ipse praedia restitui debere sumptuum deductis rationibus (pro s.d.r sumptuum habita ratione deductis fructibus Momm. fere cum B) arbitrabitur.

223. D 24.1.7.6 (Ulp 31/32 ed) Si tibi maritus pignora propter dotem et pecuniam creditam data (datam F) non donationis causa vendidit, quod bona fide gestum est, manebit ratum. at si titulus donationis (donationi Hal.) quaesitus ostenditur atque ideo venditionem irritam esse constabit, iure publico causam pignorum integram obtinebis.

224. D 26.7.31 (Sergio Iuliano: Mod 1 excus) Forma, qua singuli tutores, prout quisque gessit tutelam, nonnumquam in solidum tenentur, dumtaxat intra pubertatis tempora locum habet, non etiam si post pubertatem administraverint.

225. D 33.8.6.4 (Ulp 25 Sab) Cum peculium servo legatur, non etiam id conceditur, ut petitionem habeat pecuniae, quam se in rationem domini impendisse dicit.

225A. Letter. D 50.7.9.1 (Germano Silvano/Germano et Silvano: Paul 1 resp) Legatione functis biennii vacatio conceditur: nec interest, utrum legatio in urbe an in provincia agentibus nobis mandata sit.

226. D 50.12.1.5 (Ulp 1 off cur reipub) Qui non ex causa pecuniam rei publicae pollicentur, liberalitatem perficere non coguntur. sed si columnas Citiensibus promisisti et opus ea ratione sumptibus civitatis vel privatorum inchoatum est, deseri quod gestum (coeptum edd.) est non oportet.

227. D 50.13.1.10 (Ulp 8 omn trib) Si Iulius Maternus, quem patronum causae tuae esse voluisti, fidem susceptam exhibere paratus est, eam dumtaxat pecuniam, quae modum legitimum egressa est, repetere debes.

211 GENTIANO ET BASSO CONSS

IMPP ANTONINUS (= Caracalla) ET GETA AUGG

228/3/11. CJ 6.37.3 (Victorino pp. 26 Apr 211) Qui post testamentum factum praedia quae legavit pignori vel hypothecae dedit, mutasse voluntatem circa legatariorum personam non videtur: et ideo, etiam si in personam actio electa est, recte placuit ab herede praedia liberari.

229/3/12. CJ 2.4.1 (Celerio d. 1 May 211) Neque pactio neque transactio cum quibusdam ex curatoribus sive tutoribus facta auxilio ceteris est in his, quae separatim communiterve gesserunt vel gerere debuerunt. cum igitur tres curatores habueris et cum duobus ex his transegeris, tertium convenire non prohiberis.

230/3/13. CJ 7.59.1 = Appx LR Visi 2.7 (Iuliano acc. 30 Sept 211) Confessos in iure (i.i. CJ quoque Visi) pro iudicatis haberi placet (placuit Visi). quare (qua de re Visi) sine causa desideras recedi a confessione tua, cum et solvere cogeris (cum . . . cogeris omit Visi).

231/3/14. CJ 3.28.5 (Aelio pp. 6 Oct 211) Si pater tuus post litem contestatam vel postquam propositum habuisset inofficiosum fratris testamentum dicere te herede relicto (t.h.r CbRb nec derelicto PCa?Ra) decessit, causam coeptam vel quocumque modo illi placitam exsequi non prohiberis.

232/3/15. CJ 7.1.1 (Tertio pp. 7 Oct 211) Eorum, qui apud consilium manumittuntur, post causam ab iudicibus probatam et manumissionem secutam non solet status in dubium vocari, si dicantur falsa demonstratione liberati.

233/3/16. CJ 2.20.2 (Agrippae d. 5 Nov 211) De dolo actio, cum alia causa nulla competit, causa cognita permittitur.

234/3/17. CJ 3.34.1 (Calpurniae pp. 11 Nov 211) Si quas actiones adversus eum, qui aedificium contra veterem formam extruit, ut luminibus tuis officeret, competere tibi existimas, more solito exercere non prohiberis. is, qui iudex erit, longi temporis consuetudinem vicem servitutis obtinere sciet, modo si is qui pulsatur nec vi nec clam nec precario possidet.

235/3/18. CJ 3.38.1 (Marco pp. 26 Nov 211) Divisionem praediorum vicem emptionis obtinere placuit.

Antoninus and Geta AA without consular date: assigned to secretary no.3

236/3/19. CJ 10.53.1 (Ant A Numisio) Cum te medicum legionis secundae adiutricis esse dicas, munera civilia, quamdiu rei publicae causa afueris, suscipere non cogeris: cum autem abesse desieris, post finitam eo iure vacationem, si in eorum numero eris, qui ad beneficia medicis concessa pertinent, ea immunitate uteris.

Secretary no. 3 ends.

IMP ANTONINUS (Caracala) AUG

Secretary no.4: 28 Dec 211 (CJ 6.45.1: overlap ends 11 Feb 212, CJ 8.43.1) to 28 July 213 (CJ 8.22.1)

237/4/1. CJ 6.45.1 (Saturninae pp. 28 Dec 211) In legatis quidem et fideicommissis etiam modus adscriptus pro condicione observatur. sed si per te non stat, quominus voluntati testatoris pareas, sed per eum, cui nubere iussa es, quominus id quod tibi relictum est retineas, non oberit.

238. Letter. CJ 9.40.1 (Rustico d. 211) Cum absenti reo gravia crimina intentantur, sententia festinari non solet, sed adnotari, ut requiratur, non utique ad poenam, sed ut potestas ei sit purgandi se, si potuerit. 1. Postquam vero requirendus factus intra annum redierit, si se crimine purgaverit, res arbitrio iudicis signatas recipiat: sin vero intra id tempus reversus post intimationem suam fuerit defunctus, etsi necdum se purgaverit, ad heredes proprios res transmittit.

212 DUOBUS ASPRIS CONSS

239/4/2. CJ 5.75.1 (Muciano acc. 5 Jan 212) Si magistratus a tutoribus seu curatoribus, quos tibi dederunt (C dederint VR) seu nominaverunt (VC nominaverint R), stipulati sunt se eo nomine indemnes futuros (V cum B et si praestitissent repetituros insert CR) inque eam rem fideiussores acceperunt extra rem salvam fore satisdationem, actio, quam adversus tutores seu curatores tuos instituisti, alienam obligationem non resolvit. 1. Sed adversus magistratus qui curatorem dederunt actio utilis ita demum competit, si universis bonis excussis revocatisque, quae eum in fraudem alienasse constiterit, indemnatati tuae in solidum satisfieri non potuit. 2. Quam si exercueris, mandatis tibi ab eis actionibus adversus fideiussores quos acceperunt consistere potes, licet utilem actionem sine cessione habeas.

240/4/3. CJ 5.16.1 (Tryphaenae pp. 11 Jan 212) Bona quondam mariti tui fiscus si nemine ei successore existente ut vacantia occupavit, donationes ab eo factae, si usque ad finem vitae in eadem voluntate permansit, revocari non possunt.

241/4/4. CJ 8.15.3 (Marciae pp. 27 Jan 212) Curator adulti vel tutor pupilli propriam rem mobilem eius, cuius negotia tuetur, pignoris iure obligare non potest, nisi in rem eius pecuniam mutuam accipiat.

242*. CJ 4.32.6 (Antigono militi pp. 11 Feb 212) Si creditrici, quae ex causa pignoris obligatam sibi rem tenet, pecuniam debitam cum usuris testibus praesentibus obtulisti eaque non accipiente obsignatam eam deposuisti, usuras ex eo tempore quo obtulisti praestare non cogeris. absente vero creditrice praesidem super hoc interpellare debueras.

243*. CJ 8.43.1 (Apronio pp. 11 Feb 212) Iam tibi rescripsi posse apud iudicem quaeri, an sollemnibus verbis tutoris auctoritate interveniente soror tua acceptilatione debitorem suum liberavit. quare si in repetenda pecunia, quam exsolvit, diversa pars perseveravit, uteris defensionibus competentibus.

End of period of overlap between no.3 and no.4

244/4/5. CJ 2.12.5 (Pancratiae pp. 27 Feb 212) Actionem ei, qui absentis nomine agere vult, si non eum defendat, denegari oportere iam edicto perpetuo expressum est.

245/4/6. CJ 2.53.1 (Aemiliano pp. 3 March 212) Si propter officium legationis ad me bona fide factae absens et indefensus condemnatus es, instaurationem iudicii iure desideras, ut ex integro defensionibus tuis utaris. nam eos quoque, qui legationis officio funguntur, in eo privilegio esse, quo sunt qui rei publicae absunt, receptum est.

246/4/7. CJ 9.22.1 (Severino pp. 7 March 212) Si partus subiecti crimen diversae parti obicitis, causa capitalis in tempus pubertatis pueri differri non debuit, sicut iam pridem mihi et divo Severo patri meo placuit. neque enim verisimile est eam quae arguitur non ex fide causam suam defensuram, cum periculum capitis subeat.

247/4/8. CJ 2.1.4 (Epaphrodito pp. 11 March 212) Qui accusare volunt, probationes habere debent, cum neque iuris neque aequitatis ratio permittat, ut alienorum instrumentorum inspiciendorum potestas fieri debeat. actore enim non probante qui convenitur, etsi nihil ipse praestarit, obtineat.

248/4/9. CJ 8.8.1 (Iustino pp.8 Apr 212) Si, ut proponis, cum tuae (R suae C) potestatis esses, super rebus matris obtinuisti, potes eos qui tibi condemnati sunt convenire. quod si extitit, qui te filium et in sua potestate esse contendit, interdicto in eam rem propositio de fide intentionis eius quaeretur.

249/4/10. CJ 5.28.2 (Sabiniano pp. 13 Apr 212) Etsi a patre tuo testamento iure tutor tibi datus eo tempore, quo heres extitisti, in rebus humanis fuit, tamen codicillis alius tutor recte datus est et uterque propter voluntatem testatoris tutor erit, nisi testamento datum pater alium codicillis dando reprobaverit: tunc enim posterior solus tutor erit.

250/4/11. CJ 6.3.4 (Valeriano pp. 18 Apr 212) Si quam pecuniam tibi a liberto tuo ex venditione operarum deberi probaveris, restitui tibi a liberto tuo praeses iubebit--ex hoc enim liberam testamenti factionem libertus habet -, modo si non onerandae libertatis gratia emissam cautionem probabitur.

251/4/12. CJ 1.18.1 (Maximo militi d. 25 Apr 212) Quamvis, cum causam tuam ageres, ignorantia iuris (i.i. delete Momm.) propter simplicitatem armatae militiae adlegationes competentes omiseris, tamen si nondum satisfecisti, permitto tibi, si coeperis ex sententia conveniri, defensionibus tuis uti.

252/4/13. CJ 8.17.2 (Chresto pp. 11 May 212) Si decreto praesidis, qui de fideicommisso ius dixit, in possessionem fundi hereditarii fideicommissi condicionalis servandi gratia prius inducti estis, quam adversarius vester in causa iudicati eiusdem fundi pignus occupavit iussu eius, qui iure sententiam exsequebatur, tempore potiores estis, nam cum de pignore utraque pars contendat, praevalet iure, qui praevenit tempore.

253/4/14. CJ 6.3.5 (Terentio pp. 13 May 212) Mater tua ab eo, quem ex causa fideicommissi manumisit, operas impositas petere non potest, nisi eius tantummodo temporis, quo eum ante manumisit, quam dies fideicommissae libertatis existeret. sed nisi ei honorem patronis debitum exhibuerit, adeat competentem iudicem pro modo admissi vindicaturum.

254/4/15. CJ 8.13.5 (Domitio pp. 15 May 212 Rome) Praeses provinciae vir clarissimus ius pignoris tui exsequentem te audiet. nec tibi oberit sententia adversus debitorem tuum dicta, si eum colluisse cum adversario suo (CRb tuo Ra suo vel tuo V) aut, ut dicis, non causa cognita, sed praescriptione superatum esse constiterit.

255/4/16. CJ 6.47.2 (libertis Cassiani pp. 17 May 212) Adversus eos, qui sub obtentu legis Falcidiae legata morantur, notissimum est iuris auxilium. 1. Si igitur proposita stipulatione cavere cum satisdatione potestis vos restituturos, quanto amplius quam per eam legem licet acceperitis (a. dett. acciperetis Rb accipere***s Ra accipere is C), iudex qui fideicommissis ius dicit solida vobis legata praestare iubebit. 2. Quod si satisdationem implere non poteritis, arbitro dato diem vobis praefiniet, intra quem altera parte cessante partibus suis fungetur. et si constiterit legi Falcidiae locum non esse, et usuras et fructus post litem contestatam percipietis.

256/4/17. CJ 8.42.1 (Aristaenetae pp. 4 June 212) In potestate eius est, qui ex pluribus contractibus pecuniam debet, tempore solutionis exprimere, in quam causam reddat. quod si debitor id non fecit, convertitur electio ad eum qui accepit. si neuter voluntatem suam expressit, prius in usuras id quod solvitur, deinde in sortem accepto feretur.

257/4/18. CJ 6.24.2 (Caecilio pp. 17 June 212 Rome) Pater tuus si ex residua parte heres institutus est, quam alter heres scriptus capere non posset, isque ad nullam partem hereditatis propter condicionem suam admitti potuit, ex asse heres extitit: nam residui commemoratio etiam totum admittit.

258/4/19. CJ 3.28.6 (Aurelio Pontio Ingenuo pp. 25/20 June 212 Rome) Cum quaeritur, an filii de inofficioso patris testamento possint dicere, si quartam bonorum mortis tempore testator reliquit, inspicitur.

259/4/19. CG Visi 3.5.1 (same) Fructus ante litem contestatam perceptos malae fidei possessores restituere placuit.

260/4/20. CJ 9.47.2 (Valerio pp. 26 June 212) Procurator meus, qui vice praesidis non fungebatur, exilii poenam tibi non potuit inrogare, ac propterea frustra vereris sententiam, quae nulla iuris ratione subnixa est.

261/4/21. CJ 10.9.1 (Aristaeo pp. 7 July 212) Causas, in quibus contra fiscum iudicatum est, intra triennium retractari posse, et post id tempus, si praevaricatio arguatur vel manifesta fraus probetur, notum est.

262. Edict CJ 10.61.1 (pp. 11 July 212 Rome) Quibus posthac ordine suo vel advocationibus ad tempus interdicitur, post impletum temporis spatium non prorogabitur infamia.

263/4/22. CJ 8.35.1 (Claudio pp. 18 July 212) Debitores quidem hereditarii unicuique heredum pro portione hereditaria antiqua lege obligati sunt. sed si eis (eis PRb eius CRa) heredibus omnem pecuniam exsolvisti, quibus nomen patris tui testator in divisione adscripserat, doli mali exceptione adversus alios agentes tueri te potes.

264/4/23. CJ 8.44.4 (Georgio pp. 22 July 212) Si praedium tibi pro soluto datum aliis creditoribus fuerat obligatum, causa pignoris mutata non est. igitur si hoc iure fuerit evictum, utilis tibi actio contra debitorem competit. nam eiusmodi contractus vicem venditionis obtinet.

265/4/24. CJ 5.43.1 (Domitiae pp. 13 Aug 212 Rome) Libertum tuum et tutorem filii tui, si fraudulenter res eius administrare existimas, suspectum facere potes, modo si officium eius pubertate pupilli finitum non est. nam si eo iure tutor esse desiit, iudicio tutelae conveniendus est.

266/4/25. CJ 6.42.1 (Demetrio pp. 16 Aug 212) Si probaveris Demetrium petisse de matre heredeque sua, ut tibi alimenta menstrua et vestiarium annuum praestaret, eamque secutam voluntatem filii sui per multum temporis, id est non minus in tali causa triennio, ea praestitisse: ut in futurum quoque ea praestentur et, si qua in praeteritum praestita non sunt, exsolvantur, impetrabis.

267/4/26. CJ 5.37.3 (Eumuso d. 19 Aug 212) Sumptus in pupillum tuum necessario et ex (ex Cb omit CaR) honestis iustisque causis iudici, qui super ea re cogniturus est, si probabuntur facti, accepto ferentur, etiamsi praetoris decretum de dandis eis non sit interpositum. nam quod a tutoribus sive curatoribus bona fide erogatur, potius iustitia quam aliena auctoritate firmatur.

268/4/27. CJ 4.25.1 (Hermeti pp. 25 Aug 212) Servus tuus pecuniam mutuam accipiendo ita demum te institoria actione obligavit, si, cum eum officio alicui vel negotiationi exercendae praeponeres (proponeres libri), etiam ut id faceret, ei permissum a te probetur. quod si ea actio locum non habet, si quid in rem tuam versum probabitur, actione in eam rem proposita cogeris exsolvere.

269/4/28. CJ 9.23.1 (Vallatio pp. 5 Sept 212) Quamquam ita interpretentur iuris periti, ut contra legem Corneliam videatur se scribere heredem filius emancipatus patre dictante, tamen cum et, si testamentum non esset scriptum, iustus possessor futurus esset accepta bonorum possessione filius patri, perinde habebitur, atque si sua manu pater tuus te heredem scripsisset functus dulci officio.

270/4/29. CJ 6.21.1 (Floro militi acc. 9 Sept 212) Frater tuus miles si te specialiter bonis quae in paganico habebat heredem fecit, bona quae in castris reliquit petere non potes, etiamsi is qui eorum heres institutus est adire ea noluerit: sed ab intestato succedentes veniunt, modo si in eius loco substitutus non est (es CbRb) et liquido probatur fratrem tuum castrensia bona ad te pertinere noluisse (voluisse CbRb contra B). nam voluntas militis expeditione occupati pro iure servatur.

271/4/30. CJ 8.44.5 (Patroinae pp. 17 Sept 212) Ex praediis, quae mercata es, si aliqua a venditore obligata et necdum tibi tradita sunt, ex empto actione consequeris, ut ea a creditrice liberentur: id enim (idem scr.) fiet, si adversus venditorem ex vendito actione pretium petentem doli exceptione opposueris.

272/4/31. CJ 5.53.2 (Severo pp. 21 Sept 212) Is, qui rationes tutelae seu curae reposcit, invitus in litem iurare compelli non potest. sed volens ita demum audiendus est, si heres per longam successionem tutoris instrumenta pupillaria dolo (d. delete Momm.) circumveniendi pupilli gratia exhibere non vult. 1. Sin vero neque dolus neque lata culpa neque fraus heredis convincetur (convincitur dett. cum BZ k.p.), omissa iurisiurandi facultate iudex de veritate cognoscet. quae etiam argumentis liquidis investigari potest.

273/4/32. CJ 5.51.1 (Leoni pp. 27 Sept 212 Rome) Cum tutelae administratae ratio a te peti coeperit, neque veritati neque iustis probationibus officit, quod, ut dicis, testator modum patrimonii sui verbis testamenti ampliavit vel minuit.

274/4/33. CJ 5.58.2 (Primitivo pp. 14 Oct 212) Si non ex propria culpa solus pupillae condemnatus es, sed absens et indefensus adquievisti, cum ex causa iudicati satisfacere coeperis, actionem (VCR actiones dett. cum BZ k.p.) adversus contutores tuos mandari tibi a pupilla desiderabis vel utili actione uteris.

275/4/34. CJ 5.71.1 (Muciano pp. 19 Nov 212) Venditio quidem praedii, quod iure pignoris vel in causa iudicati captum et distractum est, ad senatus consultum, quod de alienandis praediis pupillorum vel adulescentium auctore (de . . . .auctore Ca non alienandis nisi auctore R cum B sine auctore Cb non omit Rb) praetore vel praeside provinciae factum est, non pertinet. 1. Sed si etiam nunc in ea aetate es, cui subveniri solet, aditus competens iudex, an te in integrum restituere debeat, praesente diversa parte causa cognita dispiciet.

276/4/35. CJ 4.29.1 (Lucillae pp. 5 Dec 212 Carnuntum) Mulieribus, quae alienam obligationem suscipiunt aut in se transferunt, si id contrahentes non ignorant, senatus consulto subvenitur. sed si pro aliis, cum obligatae non essent, pecuniam exsolvunt, intercessione cessante repetitio nulla est.

277. Letter. CJ 7.49.1 = D 3.6.1.3 (ad Gaudium/Cassium Sabinum d. 19 Dec 212) Constitit in quacumque causa sive privata sive publica sive fiscali, ut, cuicumque (P quaecumque AC) data fuerit pecunia, vel iudici vel adversario, amittat actionem is, qui diffidentia iustae sententiae in pecuniae corruptela (A corruptelas PR corruptelam C) spem negotii reposuerit.

278/4/36. CJ 9.50.1 (Aquilae pp. 21 Dec 212) Eorum demum bona fisco vindicantur, qui conscientia delati admissique criminis metuque futurae sententiae manus sibi intulerint. 1. Eapropter fratrem vel patrem tuum si nullo delato crimine, dolore aliquo corporis aut taedio vitae aut furore aut insania aut aliquo casu suspendio vitam finisse constiterit, bona eorum tam ex testamento quam ab intestato ad successores pertinebunt.

213 ANTONINO A IIII ET BALBINO CONSS

279/4/37. CJ 4.65.1 = Collatio 10.9.1 (Iulio Agrippino pp. 4 Jan/2 Nov 213) Dominus horreorum periculum vis maioris vel effracturam (VC cum BZ k.p. ex fractura PR effracturae Coll) latronum conductori praestare non cogitur. his cessantibus si quid extrinsecus ex depositis rebus inlaesis horreis perierit, damnum depositarum rerum sarciri debet.

280/4/38. CJ 10.3.1 (Agortiae pp. 5 Jan 213) Quod in libellum contulisti, procuratori meo, ad cuius officium desiderium tuum pertinet, adlega. cui si probaveris non auctore procuratore vel eo, cui vendendi fuit facultas, neque habitis hastis (hastis Kb proscripcionibus Oa omit KaOb) nec omni ordine peracto venditas res esse, et id quod ex causa iudicati debes exsolveris, rescissa venditione mala fide facta easdem res recipies cum fructibus, quod ad emptorem mala fide pervenisse vel pervenire debere constiterit.

281/4/39. CJ 7.57.1 (Rogatiano pp. 12 Jan 213) Nec vim stipulationis obtinere potest comminatio iudicis, qui certas usuras praestaturos eos dixit, qui intra certum diem debitum non exsolvissent.

282/4/40. CJ 8.35.2 (Iulio pp. 15 Feb 213) Pro portione tua, qua domum ad te pertinere dicis, si iudicatum non est, actiones dirigere potes. nam exceptio rei iudicatae ei demum obstat vel successoribus eius, inter quos cognitum super ea re et pronuntiatum est.

283/4/41. CJ 9.12.2 (Vero pp. 15 Feb 213) Tutoris tui lege Iulia de vi privata damnati si tertia pars bonorum fisco vindicata est, tutelae actionem pro ea portione adversus fiscum dirige, modo si nulla praescriptio locum habeat. nam successio oneribus portionis suae respondet (dett. respondit CR).

284/4/42. CJ 5.16.2 (Marco militi pp. 18 Feb 213) Si ancillam nummis tuis comparatam esse praesidi provinciae probaveris donationisque causa focariae tuae nomine instrumentum emptionis esse conscriptum, eam tibi restitui iubebit. nam licet cessante iure matrimonii donatio perfici potuerit, milites tamen meos a focariis suis hac ratione fictisque adulationibus spoliari nolo.

285/4/43. CJ 5.23.1 (Didae pp. 18/27 Feb 213) Si aestimata praedia data essent in dotem et convenisset, ut electio mulieri servetur, nihilo minus lex Iulia locum habet. est autem alienatio omnis actus, per quem dominium transfertur.

286/4/44. CJ 7.52.1 (Stellatori 18 Feb 213) Rebus quidem iudicatis standum est. sed si probare poteris eum cui condemnatus es id quod furto amisisse videbatur recepisse, adversus iudicati agentem doli exceptione opposita tueri te poteris.

287/4/45. CJ 5.54.2 (Valentiniano et Materno pp. 19 Feb 213) Pater vester tutor vel curator datus si se non excusavit, non ideo vos minus heredes eius tutelae vel utili iudicio conveniri potestis, quod eum (dett. eam VCR) tutelam seu curam non administrasse dicitis: nam etiam cessationis ratio reddenda est. 1. Prius tamen propter actum suum eos conveniendos esse qui administraverint saepe rescriptum est.

288/4/46. CJ 6.21.2 (Septimo militi pp. 19 Feb 213) Miles si castrensium tantummodo bonorum commilitionem suum instituit heredem, cetera bona eius ut intestati defuncti mater eius iure possedit. quod si extraneum scripsit heredem isque adiit hereditatem, bona eius in te transferri non iure desideras.

289/4/47. CJ 3.31.4 (Vitaliano pp. 23 Feb/1 March 213) In restituenda hereditate compensatio eius habebitur, quod te in mortui infirmitate in sumptumque funeris bona fide ex proprio tuo patrimonio erogasse probaveris.

290/4/48. CJ 6.44.1 (Septimio pp. 23 Feb 213) Verba testamenti, quae inseruisti, aut solutam pecuniam debitam testatori declarant aut voluntatem eius liberare volentis debitorem manifeste ostendunt. et ideo aut peti quod solutum est non potest aut ex causa fideicommissi, ut debitor liberaretur, agendum est, nisi liquido probari possit eum non liberari debitorem voluisse, sed errore lapsum solutam sibi pecuniam existimasse.

291/4/49. CJ 3.37.1 (Luciano pp. 1 March 213 Rome) Frater tuus si solam portionem praedii ad se pertinentem distraxit, venditionem revocari non oportet, sed adversus eum, cum quo tibi idem praedium commune esse coepit, communi dividundo iudicio consiste: ea actione aut (autem BZ k.p.) universum praedium, si licitatione viceris, exsoluta socio parte pretii obtinebis aut pretii portionem, si alius meliorem condicionem attulerit, consequeris. 1. Quod si divisio praedii sine cuiusquam iniuria commode fieri poterit, portionem suis finibus tibi adiudicatam possidebis: hoc videlicet custodiendo, ut post litis contestationem nemo nec (nec CR BZ k.p. omit P) partem suam ceteris eiusdem rei dominis non consentientibus alienare possit.

292/4/50. CJ 7.10.1 (Corneliano pp. 1 March 213) Eum, qui servos alienos ac si suos manumittit, ut pretium eorum dominis, si hoc elegerint, dependat, quanti sua interest, saepe rescriptum est.

293/4/51. CJ 5.16.3 (Epicteto pp. 4 March 213) Donatio mancipiorum aliarumque rerum, quas tibi ab uxore tua donatas dicis, si modo suae potestatis, cum donaret, fuit vel patris voluntate id fecit et in eadem voluntate donationis usque ad ultimum diem vitae perseveravit, ex (ex N et ex PC) mea et divi Severi patris mei constitutione firmata est. 1. Sin autem post mortem filiae facta est donatio a quondam socero tuo, etiam inter vivos ea perfici potuit.

294/4/52. CJ 6.25.2 (Cassiae pp. 8 March 213 Rome) Condicioni, sub qua testamento matris tuae heres instituta es, si non paruisti, substitutio locum habet. nec enim videri potest sub specie turpium nuptiarum viduitatem tibi indixisse, cum te filio sororis suae consobrino tuo probabili consilio matrimonio iungere voluerit. 1. Nec extraordinario auxilio indiges, cum ex his quae libello complexa es declaretur non per eum stetisse, quominus supremae voluntati matris tuae testatricis satisfieret.

295/4/53. CJ 9.20.1 (Placido pp. 21 March 213) Pater tuus adversus eum a quo sollicitatam ancillam, plagio quoque facto exportatam queritur, apud suum iudicem civiliter in rem actione instituta consistat. si in causa tenuerit, etiam legis Fabiae crimen persequi poterit. quod si per violentiam mancipium abreptum est, accusationem vis non prohibetur intendere.

296/4/54. CJ 5.14.2 (Theodotae d. 22 March 213) Fructus praediorum in dotem datorum si secundum pactum sumptibus tuis tuorumque servierunt, repeti non posse ambigere non debes.

297/4/55. CJ 4.30.2 (Maturio d. 13 Apr 213) Minorem pecuniam te accepisse et maioris (PR maiorem C) cautionem interposuisse si apud eum qui super ea re cogniturus est constiterit, nihil ultra quam accepisti cum usuris in stipulatum deductis restituere te iubebit.

298/4/56. CJ 3.31.5 (Postumianae pp. 27 May 213) De hereditate, quam bona fide possidebas, si contra te pronuntiatum est, in restitutione eius detrahetur, quod creditoribus eiusdem hereditatis exsolvisse te bona fide probaveris: nam repeti a creditoribus, qui suum receperint, non potest.

299/4/57. CJ 8.14.1 (Sperato pp. 1 June 213) Universa bona eorum qui censentur vice pignorum tributis obligata sunt.

300/4/58. CJ 5.51.2 (Praesentino pp. 5 June/7 July 213) Nomina paternorum debitorum si idonea fuerunt initio susceptae tutelae et per latam culpam tutorum minus idonea tempore tutelae esse coeperunt, iudex qui super ea re datus fuerit dispiciet: et si palam dolo tutoris vel manifesta neglegentia cessatur (VC cessatum est R), tutelae iudicio damnum, quod ex cessatione accidisset, pupillo praestandum esse statuere curabit.

301/4/58. CJ 5.56.1 (same) Tutorem vel curatorem pecuniae, quam in usus suos convertit, legitimas usuras praestare debere olim placuit.

302/4/59. CJ 5.66.2 (Marcello d. 13 June 213) Neque filia amissa in numero prodest ad declinanda muncipialia munera neque nepotes numerantur, quorum pater superest, cum suo nomine patri prosunt.

303/4/60. CJ 4.1.1 (Herculiano pp. 17 June 213) Causa iureiurando ex consensu utriusque partis vel adversario inferente delato et praestito vel remisso decisa nec periurii praetextu retractari potest, nisi specialiter hoc lege excipiatur.

304/4/61. CJ 5.39.1 (Septimo pp. 24 June 213 Rome) Iuliana, cuius tibi curatores condemnati sunt, si vicesimum quintum annum aetatis egressa est, actio iudicati utilis adversus ipsam bonaque eius exercenda est. nam tutores curatoresque finito officio non esse conveniendos ex administratione pupillorum adulescentium saepe decretum est.

305/4/62. CJ 6.37.4 (Sulpicio pp. 27 June 213) Servis testamento dominorum non data libertate legatum seu fideicommissum relictum non valet nec convalescere potest, licet post mortem testatoris libertatem aliqua ratione consecuti sunt.

306/4/63. CJ 6.29.1 (Brittiano d. et pp. 28 June/pp. 10 July 213) Si post testamentum factum, quo postumorum suorum nullam mentionem testator fecit, filiam suscepit, intestato vita functus est, cum agnatione postumae cuius non meminit testamentum ruptum sit: ex rupto autem testamento nihil deberi neque peti posse explorati iuris est.

307/4/64. CJ 1.9.1 (Claudio Tryphonino d. 30 June 213) Quod Cornelia Salvia (Silbia Nomoc.) universitati Iudaeorum, qui in Antiochensium civitate constituti sunt, legavit, peti non potest.

308/4/65. CJ 4.65.2 (Epidio Epicteto pp. 1 July 213 Rome) Adversus eos, a quibus extruenda aedificia conduxisti, ex conducto actione consistens eo iudicio quod est bonae fidei debitum cum usuris solitis consequeris.

309/4/66. CJ 5.54.3 (Avitae pp. 5/4 July 213) Adversus heredes quondam tutoris tui tutelae actione consiste (consistet V). in iudicium autem veniet etiam id, quod tibi tutor ex causa fideiussionis debuit.

310/4/67. CJ 7.65.1 (Sabino pp. 7 July 213) Eius, qui per contumaciam absens, cum ad agendam causam vocatus esset, condemnatus est negotio prius summatim perscrutato, appellatio recipi non potest.

311/4/68. CJ 9.9.3 (Iuliano pp. 18 July 213) Verba legis Iuliae de adulteriis coercendis, sed etiam sententia per quaestionem quoque servorum sive ancillarum crimen admissum probari volentis ad earum tantum personarum servos ei rei exhibendos pertinet, de quibus specialiter comprehendit (dett. deprehendit pCR), id est mulieris et patris eius, non naturalis, sed iusti dumtaxat, quos intra sexagesimum diem ex dissolutione matrimonii numerandum manumitti vel distrahi prohibet et quorum dominis caveri praecepit, si defuncti fuerint in quaestione vel facti deteriores, secuta absolutione.

312/4/69. CJ 5.44.1 (Miltiadi pp. 20 July 213) Si quas petitiones adversus pupillos tuos habes, dirigere eas potes, adsistentibus causamque defendentibus contutoribus tuis, cum et, si alios tutores non haberent, ad hoc genus litis defendendae curatores accipere deberent.

313/4/70. CJ 3.8.2 (Magnillae pp. 23/28 July 213) Si quaestio tibi generis ab his, quos fratres patrueles esse dicis, non fit, adito praeside et accepto iudice familiae erciscundae experire. quod si de ea re quaestio erit, prius de nativitatis veritate secundum iuris formam quaeri idem vir clarissimus curae habebit.

314/4/71. CJ 2.55.1 (Nepotianae pp. 24/22 July 213 Rome) Ex sententia arbitri ex compromisso iure perfecto aditi appellari (appellare libri) non posse saepe rescriptum est, quia nec iudicati actio inde praestari potest et ob hoc invicem poena promittitur, ut metu eius a placitis non recedatur. sed si ultra diem compromisso comprehensum iudicatum est, sententia nulla est, nec ullam poenam committit qui ei non paruerit.

315/4/72. CJ 2.3.5 (Demogorae pp. 25 July 213 Rome) Creditori tuo si partem pecuniae exsolvisti, de parte vero non petenda inter te et eum convenit ob causas negotiaque eius tuo patrocinio fideque defensa, ea obligatione partim iure civili partim honorario liberatus es. nam exceptio perpetua pacti conventi vel doli residui petitionem repellit, cum et solutum per ignorantiam repeti potuisset.

316/4/73. CJ 5.41.1 (Sexto pp. 25 July 213 Rome) Competens iudex non ignorat non esse admittendos ad vectigalia conducenda eos, qui pupillorum vel adulescentium tutelam seu curam administrant vel eius adminstrationis rationem nondum reddiderunt. 1. Sed quamvis contra interdictum ad vectigale conducendum accesseris, tamen, quoniam ultro me adisti, si tam vectigali quam pupillis satisfeceris, falsi crimine carebis. 1. Cum autem fisco iam obstrictum postea tutorem esse dicas, periculo te (postea tutorum te subiectum e.d.p., te Momm.) excusare poteris.

317/4/74. CJ 5.36.1 (Tiberiano et Rufo pp. 25 July 213) Si in locum eius tutoris ad tempus dati estis, qui rei publicae causa aberat, isque iam finito munere quod ei iniunctum est abesse desiit, quin ad eius officium curamque pertineant negotia pupillae, ambigere non debetis. 1. Sed consultius feceritis, si praesidem provinciae virum clarisimum adieritis, ut is ad administrationem tutelae compellatur.

318/4/75. CJ 9.20.2 (Aurelio pp. 26 July 213) Si ab Aeliano servum tuum susceptum et aliquamdiu (Hal. aliquando libri) occultatum moxque eo suadente fugae datum probare potes, legis Fabiae crimen per te vel actionem ad eam rem propositam, id est servi corrupti, per procuratorem tuum persequi potes.

319/4/76. CJ 8.22.1 (Gabinio pp. 28 July 213 Rome) Res ob causam iudicati eius iussu, cui ius iubendi fuit, pignoris iure teneri ac distrahi posse saepe rescriptum est. nam in vicem iustae obligationis succedit ex causa contractus auctoritas iubentis.

320/4/77. CJ 2.3.6 = Cons 1.7 (Iuliae omit libri pp. 28 July 213) Pacta, quae (ab invitis insert Cons) contra leges constitutionesque vel contra bonos mores (v.c.b.m. B omit Cons) fiunt, nullam vim habere indubitati iuris est.

Antoninus A without consular date: assigned to secretary no.4

321/4/78. CJ 3.36.2 (Ant A Avitiano pp. 12 Feb) Uxor tua si mortuo patre tuo, cui dotem numeraverat, cum heres ei extiteris, adhuc in matrimonio tuo fuit, familiae erciscundae actionem ad exsequendam dotem secundum iuris pridem placitum adversus coheredes tuos nactus es eamque retines, etiam si postea, dum tibi nupta est, decessit.

322/4/79. CJ 4.7.1 (Ant A Ingenuo before 17 Nov 215) Si ex cautione tua conveniri coeperis, nullam te pecuniam accepisse, sed ob turpem causam et quam fieri prohibitum est interpositam ei, qui super ea re cogniturus est, probandum est et (et CR cum B k.p. omit P) eo impleto absolutio sequetur.

323/4/80. CJ 4.31.1 (Ant A Dianensi) Et senatus censuit et saepe rescriptum est compensationi in causa fiscali ita demum locum esse, si eadem statio quid debeat quae petit. hoc iuris propter confusionem diversorum officiorum tenaciter servandum est. si quid autem tibi ex ea statione cuius mentionem fecisti deberi constiterit, quam primum recipies.

324/4/81. CJ 4.31.2 (Ant A Claudio et Asclepiadi/Claudio Asclepiadi) Ex (ex Rb cum BZ k.p. si ex CRa) causa quidem iudicati solutum repeti non potest, eapropter nec compensatio eius admitti potest. eum vero, qui iudicati convenitur, compensationem pecuniae sibi debitae implorare posse nemini dubium est.

325/4/82. CJ 7.16.1 (Ant A Saturninae before 5 Feb 214) Rem quidem illicitam et inhonestam admisisse confiteris, quia proponis filios ingenuos a te venumdatos. sed quia factum tuum filiis obesse non debet, adi competentem iudicem, si vis, ut causa agatur secundum ordinem iuris.

326/4/83. CJ 7.53.2 (Ant A Maximo before 21 June 214) Si causam iudicati non novasti, rem iudicatam praeses provinciae etiam pignoribus captis ac distractis ad emolumentum perduci iubebit. quod si novata causa est, ex stipulatu tibi actio competit et iudice accepto secundum iuris formam experire.

327/4/84. CJ 7.73.1 (Ant A Eutropiae) Bona mariti tui si ob reliqua adminstrationis primipili (C cum B primipilariae M) a fisco occupata sunt, res, quas tuas esse liquido probaveris, ab aliis separatae tibi restituuntur.

328/4/85. CJ 8.35.3 (Ant A Vitali after 15 Feb 213) Adversus fratrem tuum quondam tutorem legitimum tutelae iudicio si expertus non es, proposita actione consiste. nec timueris exceptionem pacti, si in eo (pCb ea CaR) fraudem dolumque admissum probare potes: nam replicatio doli opposita bonae fidei iudicium (locum scr.) facit et commentum fraudis repellit.

329/4/86. CJ 9.45.1 (Ant A Anniano) Is demum in senatus consultum incidisse videtur, qui crimen publici iudicii detulit et causa ordinata, id est inscriptionibus depositis et fideiussore de exercenda lite praestito eoque qui accusatur sub custodia officii facto, non impetrata abolitione ab exsecutione criminis destitit.

330/4/87. CJ 10.40.1 (Ant A Paulino) Non tibi obest, si cum incola esses, aliquod munus suscepisti, modo si ante, quam ad alios honores vocareris, domicilium transtulisti.

331/4/88. CJ 10.42.2 (Ant A Materno) Munera, quae patrimoniis publicae utilitatis gratia indicuntur, ab omnibus subeunda sunt.

332/4/89. CJ 12.35.1 (Ant A Annaeo militi) Stipendia et donativa temporis, quo apud hostes fuisse te dicis, restitui tibi postliminio regresso restitutoque non iure desideras.

333/4/90. CJ 12.35.2 (Ant A militibus cohortis primae) Viginti stipendia si implestis, sordida munera militiae vobis non indicentur.

334/4/91. D 48.22.16 (Ulpiano Damasceno: Marci pub iud) Neque hereditas nec legatum nec fideicommissum contra consuetudinem legemque publicam huiusmodi personis relinqui potest neque earum condicionem mutari convenit: quoniam autem pie rogastis, permitto vobis ultima voluntate relinquere iis, quae ad victum aliosque usus necessarios sufficiant, ut si quid ad eos ex his causis pertinebit, capere iis liceat.

Secretary no.4 ends

335. CJ 5.60.1 (Hermillae pp. 29 July 213 Rome) Si curatores tutoribus adiuncti sunt, pubertate pupilli tam tutorum quam curatorum adiunctorum officium finiri ideoque alios propter aetatis infirmitatem curatores esse dandos manifestissimum est.

336. Letter. CJ 9.49.1 (Marcello pp. 30 July 213) Servorum capitis crimine damnatorum peculia dominis non auferri notum est, sed quod servum dominus habuisse probaverit, recipiet pretiumque rerum, si quae ex eo (ex eo scilicet peculio LCR ab eo dett. cum B) distractae sunt. 1. Ipsius quoque praesentiae potestas ei dabitur, quoad rationes per eum administratae reddantur ac dispungantur (C disponantur CR). sed meminisse dominus oportebit instare, ut id velocius fiat, ut poenae suae reddi potest.

Secretary no.5: 30 July 213 (CJ 3.33.3: overlap ends 9 Sept 213, CJ 4.21.1) to 22 Feb 217 (CJ 2.18.9)

337/5/1. CJ 3.33.3 (Antoniano pp. 30 July 213) = in part 1746/20/16 FV 42 (Aurelio Loreo cui et Enucentrio s. 9 Feb 293 Sirmium) Si patri tuo usus fructus legatus est, defuncto eo nihil ad te pertinet, cum morte eius, cui fuerat legatus usus fructus vel alio modo adquisitus, ad proprietatem regredi solet (Si . . . solet omit FV). 1. Usufructuario (fructuario FV) autem (autem omit FV) superstite licet dominus proprietatis rebus humanis eximatur, ius utendi fruendi non tollitur.

338/5/2. CJ 4.5.1 (Muciano pp. 30 July 213) Pecuniae indebitae per errorem, non ex causa iudicati solutae esse repetitionem iure condictionis non ambigitur. si quid igitur probare potueris patrem tuum, cui heres extitisti, amplius debito creditori suo persolvisse, repetere potes. 1. Usuras autem eius summae praestari tibi frustra desideras: actione enim condictionis ea sola quantitas repetitur, quae indebita soluta est.

339/5/3. CJ 4.50.1 (Mercatori Secundo pp. 30 July 213) Si pecunia patris fundus mancipiaque comparata sunt, tamen cum emptiones matris tuae nomine factas esse proponis, ignorare non debes traditione matrem tuam dominam fuisse constitutam. plane si pecuniae petitionem competere tibi propter numerationem pretii existimas, civiliter consiste.

340/5/4. CJ 5.12.2 (Alcibiadi pp. 30 July 213) Si stipulatio de restituenda portione dotis datae subiecta est condicioque eius extitit, habet ex ea (ex ea omit C contra BZ k.p.) actionem, in cuius personam utiliter concepta commissaque est. 1. Secundum quod si Polla soror tua de restituenda sibi parte dotis habet actionem eo, quod mater vestra donandi animo passa est partem dimidiam dotis post obitum matris filiam stipulari, metuere non debet doli exceptionem, quod matri suae quae pactum interposuit heres ex minore quam dimidia portione extitit, nisi liquido probatum fuerit matrem eius mutasse dotis pacti voluntatem contentamque esse voluisse filiam suam pro portione hereditatis praelegationibus maritumque suum exactione liberari voluisse.

341/5/5. CJ 8.13.6 (Quinto pp. 30 July 213) In summa debiti computabitur etiam id, quod propter possessiones pignori datas ad collationem viarum muniendarum vel quod aliud necessarium obsequium praestitisse creditorem constiterit.

342/5/6. CJ 2.3.7 = Appx LR Visi 1.3 (Iulio Maximo/Maximo pp. 30 July 213) Debitori tuo si (S.d.t. Visi) heres extitisti, actio, quam contra (adversus Visi) eum habuisti, adita hereditate confusa est. sed si eam hereditatem (h. omit Visi), posteaquam in iudicio (quoque insert Visi) obtinuisti, ei tradidisti, quem (qui minus Visi) sententia superaveras, ea condicione pactoque, ut tam ceteris creditoribus quam tibi in eo, quod tibi deberetur, si eam hereditatem non adisses, satisfaceret, pacti conventionisque fides servanda est. quae si non servatur, ex stipulatu, si modo pacto subiecta est (s.m. transactio facta e. Visi si omit alii), actio dabitur (edd. et similiter Thal. in BZ add vel praescriptis verbis actio, si stipulatio non intervenit contra Visi et B).

343/5/7. CJ 5.65.1 (Saturnino pp. 7 Aug 213) Qui causaria missione sacramento post viginti stipendia solvuntur, et integram famam retinent et ad publica privilegia veteranis concessa pertinent.

344/5/8. CJ 6.38.1 (Antipatrae pp. 8 Aug 213) Praediis instructis legatis, quamvis ex fructibus oleum et vinum in eodem fundo habuerit, tamen si id venale fuit, item ea, quae ad tempus propter incursionem latronum tutelae causa in praedium translata sunt, legato non cedere iuris auctoribus placuit. 1. Vinum vero, quod in apothecis fuit, si ideo illic habuit, ut, cum in praedium venisset mater familias, eo uteretur, legato cedere ignorare non debes.

345/5/9. CJ 2.4.2 (Lutatiae pp. 11 Aug 213) Cum te proponas cum sorore tua de hereditate transegisse et idpropter (i. Kr. ideo propter PRa ideo CRb dia touto B) certam pecuniam te ei debere cavisse, etsi nulla fuisset quaestio hereditatis, tamen propter timorem litis transactione interposita pecunia recte cauta intellegitur. ex qua causa si fisco (Thal. notat Iust. quaedam resecuisse) solvisses, repetere non posses: si (si P si vero C et si R ei de B k.p.) non solvisses (n.s. Pv cum B k.p. voluisset Pt n.s. tamen CR), iure convenireris.

346/5/10. CJ 4.29.2 (Nepotianae pp. 11 Aug 213) Frustra senatus consulti exceptione, quo de intercessionibus feminarum factum est, uti temptasti, quoniam principaliter ipsa debetrix fuisti. eius enim senatus consulti exceptio tunc mulieri datur, cum principaliter ipsa nihil debet, sed pro alio debitore apud creditorem eius intercessit: sin autem pro creditore suo aliis se obligaverunt vel ab eo se vel debitorem suum delegari passae sunt, huiusmodi senatus consulti (s.c. delete Kr.) auxilium non habent.

347/5/11. CJ 4.29.3 (Servato pp. 11 Aug 213) Si, cum ipse mutuam pecuniam acciperes, mater tua contra amplissimi ordinis consultum fidem suam interposuit, exceptione tueri potest.

348*. CJ 7.26.1 (Flaviano pp. 13 Aug 213) Mancipia tua si ab eis distracta sunt, qui ius vendendi non habuerunt, vindicare ea potes. nec enim usucapi ab emptoribus potuerunt, cum illicita venditone furtum contractum sit.

349/5/12. Appx LR Visi 1.5 (Iulio pp. 3 Sept 213) Si paterna hereditate te abstinuisti et a paternis creditoribus conveniris, secundum iuris formam tueri te potes. Sin vero permiscuisti te hereditati nec aetate permittente in integrum restitutus es, ut abstinendi ius haberes, intellegis te omnibus creditoribus hereditariis respondere debere.

350/5/13. CJ 4.21.1 = CG Visi 4.12.1 (Septimiae/Septimiae Marciae pp. 9/13 Sept 213) Debitores tuos quibuscumque rationibus debere tibi pecuniam si probaveris, ad solutionem compellet aditus praeses provinciae (vir clarissimus add CG omit BZ k.p.): nec oberit tibi amissio instrumentorum, si modo manifestis probationbius eos debitores esse apparuerit.

End of period of overlap between no.4 and no.5

351/5/14. CJ 6.37.5 (Donato pp. 9 Sept 213) Non est dubium denegari actionem legatorum ei pro portione competenti in his rebus, quas subtraxisse eum de hereditate apparuerit.

352/5/15. CJ 8.40.4 (Rufae pp. 17 Sept 213) Novatione legitime perfecta debiti in alium translati prioris contractus fideiussores vel mandatores liberatos non ambigitur, si modo in sequenti se non obligaverunt.

353/5/16. CJ 5.37.4 (Proculae pp. 20 Sept 213 ) Nisi eam pecuniam, quam constiterit libertum paternum tutorem filia tuae rationi eius debere, vel deposuerit vel in praediorum comparationem converterit, remittetur ad praefectum urbis, secundum ea quae constituta sunt arbitrio eius puniendus.

354/5/17. CJ 2.7.1 (Doloni pp. 29 Sept 213) Si patronum causae praevaricatum putas et impleveris accusationem, non deerit adversus eum pro temeritate commissi sententia, atque ita de principali causa denuo quaeretur. quod si non docueris praevaricatum, et calumnia notaberis et rebus iudicatis, a quibus non est provocatum, stabitur.

355/5/18. CJ 8.17.3 (Varo pp. 11 Oct 213) Si fundum pignori accepisti, antequam rei publicae obligaretur, sicut prior es tempore, ita potior iure.

356/5/19. CJ 7.75.1 (Caesiae pp. 14 Oct 213) Si heres post aditam hereditatem ad eum cui cessit corpora hereditaria transtulit, creditoribus permansit obligatus. si igitur in fraudem tuam id fecit, bonis eius excussis usitatis actionibus, si tibi negotium fuerit (offuerit scr.) gestum, ea quae in fraudem alienata probabuntur revocabis.

357/5/20. CJ 7.73.2 (Valerianae pp. 19 Oct 213) Quamvis ex causa dotis vir quondam tuus tibi sit condemnatus, tamen si prius, quam res eius tibi obligarentur, cum fisco contraxit, ius fisci causam tuam praevenit. quod si post bonorum eius obligationem rationibus meis coepit esse obligatus, in eius bona cessat privilegium fisci.

358/5/21. CJ 3.32.2 (Aristaeneto pp. 21 Oct 213) Si inferiorem partem aedificii, quae solum contingit, ad te pertinere probare potes, eam, quam vicinus imposuit, accessisse dominio tuo non ambigitur. 1. Sed et (et A cum BZ k.p. omit pCR) id, quod in solo tuo aedificatum est, quoad (quoad CbRb cum BZ k.p. quod ApRa incl. Ca) in eadem causa manet, iure ad te pertinet. si vero fuerit dissolutum, materia eius ad pristinum dominium redit, sive bona fide sive mala fide aedificium extructum sit, si non donandi animo aedificia alieno solo imposita sint.

359/5/22. CJ 3.44.1 (Dionysiae pp. 25 Oct 213) Si vi fluminis reliquiae filii tui continguntur vel alia iusta et necessaria causa intervenit, aestimatione rectoris provinciae transferre eas in alium locum poteris.

360/5/23. CJ 6.21.3 (Vindiciano pp. 1 Nov 213) Quamquam militum testamenta iuris vinculis non subiciantur, cum propter simplicitatem militarem quomodo velint et quomodo possint ea facere his concedatur, tamen in Valeriani quondam centurionis testamento institutio etiam iure communi accepit auctoritatem. 1. Nam cum pater familias filiam ex duabus unciis, uxorem ex uncia heredem scripserit nec de residuis portionibus quicquam significavit, in tres partes divisisse eum apparet hereditatem, ut duas habeat quae sextantem accepit, tertiam qua in uncia est heres instituta.

361/5/24. CJ 9.23.2 (Atticio pp. 13 Dec 213) Si testator codicillis quos scripsisti legatum quoque seu fideicommissum reliquisse tibi sua manu adscripsit, non videris in poenam senatus consulti incidisse. 1. Quod si testamentum dictasse codicillis significavit, legato quidem vel fideicommisso abstinere debes, poena vero falsi tibi principali beneficio remittitur.

362/5/25. CJ 4.5.2 (Secundinae pp. 19 Dec 213) Si citra ullam transactionem pecuniam indebitam (s.c.t.p. indebite vertit BZ k.p.) alieno creditori promittere delegata es, adversus eam quae te delegavit condictionem habere potes.

363/5/26. CJ 2.8.1 (Claudio pp. 20 Dec 213) Cum te fisci causam agitasse proponas, quamvis te salarium percepisse neges, tamen placitis adquiesce. eos enim, qui causam fisci egissent, prohibitum est adversus fiscum patrocinium praestare.

364/5/27. CJ 7.73.3 (Iulianae pp. 30 Dec 213) Si, cum pecuniam pro marito solveres, neque ius fisci in te transferri impetrasti neque pignoris causa domum vel aliud quid ab eo accepisti, habes personalem actionem nec potes praeferri fisci rationibus, a quo dicis ei vectigal denuo locatum esse, cum eo pacto universa, quae habet habuitve eo tempore, quo ad conductionem accessit, pignoris iure fisco teneantur. salva igitur indemnitate fisci debitorem tuum pro pecunia, quam pro eo fisco solvisti, more solito convenire non prohiberis.

214 MESSALA ET SABINO CONSS

365/5/28. CJ 4.65.3 (Flavio Callimorpho pp. 6 Jan 214) Diaetae, quam te conductam habere dicis, si pensionem domino insulae solvis (i.s. VA in solido solvisti PR), invitum te expelli non oportet, nisi propriis usibus dominus esse necessariam eam probaverit aut corrigere domum maluerit aut tu male in re locata versatus es.

366/5/29. CJ 3.13.1 (Severo et aliis d. 12 Jan 214) Non quidem fuit iudex procurator noster in lite privatorum: sed cum ipsi eum iudicem elegeritis et is consentientibus adversariis sententiam tulerit, intellegitis vos adquiescere debere rei ex consensu vestro iudicatae, cum et procurator iudicandi potestatem inter certas habeat personas, et vos incongruum eum esse vobis iudicem scientes tamen audientiam eius elegatis. 1. Quod et in aliis similibus iudiciis tam in actionem proponentis quam in exceptionem opponentis persona locum habebit.

367/5/30. CJ 5.31.1 (Chrysanthae pp. 4 Feb 214) Admone adulescentem, adversus quem consistere vis, ut curatores sibi dari postulet, cum quibus secundum iuris formam consistas. qui si in petendis his cessabit, potes tu competentem iudicem adire, ut in dandis curatoribus officio suo fungatur.

368/5/31. CJ 7.16.2 (Veriniano d. 5 Feb 214 Rome) Si hi, quos servos tuos esse dicis, liberi esse a diversa parte dicuntur, de statu eorum more solito quaeri oportet: nec enim re iudicata, qua de proprietate eorum pronuntiatum est, opponi causae liberali potest.

369/5/32. CJ 9.47.6 (Apioni pp. 11 Feb 214) Incredibile est, quod adlegas liberum hominem, ut vinculis perpetuis contineretur, esse damnatum: hoc enim vix in sola servili condicione procedere potest.

370/5/33. CJ 8.14.2 (Proculo d. 24 Feb 214) Certum est eius qui cum fisco contrahit bona veluti pignoris titulo obligari, quamvis specialiter id non exprimitur.

371/5/34. CJ 4.2.2 (Hermogeni pp. 25 Apr 214) Quamvis pecuniam tuam Asclepiades suo nomine crediderit, stipulando tamen sibi ius obligationis quaesivit. quam pecuniam ut possis petere, mandatis tibi ab eo actionibus consequeris.

372/5/35. CJ 6.7.1 (Daphno/Dapho/Daphidapono/Dasidapono pp. 27 Apr 214) Non est ignotum, quod ea, quae ex causa fideicommissi manumisit, ut ingratum libertum accusare non potest, cum id iudicium extra ordinem praebeatur ei, qui voluntate servo suo libertatem gratuitam praestitit, non qui debitam restituit.

373/5/36. CJ 2.37.1 (Prunico d. 2 May 214) Cum et ipse confitearis (P cum B profitearis CR) cum Zenodora minore viginti quinque annis contraxisse nec docere potuisse praetori viro clarissimo ex eo contractu locupletiorem factam, intellegis eam merito in integrum restitutam.

374/5/37. CJ 8.40.5 (Potamoni pp. 2 May 214) Iure nostro est potestas creditori relicto reo eligendi fideiussores, nisi inter contrahentes aliud placitum doceatur.

375/5/38. CJ 4.58.1 (Decentio Veromilio pp. 29 May 214) Si non simpliciter, sed consilio fraudis servum tibi nescienti fugitivum vel alio modo vitiosum quis vendidit isque fugitivus abest, non solum in pretium servi venditorem conveniri, sed etiam damnum quod per eum tibi accidit competens iudex, ut iam pridem placuit, praestari iubebit.

376/5/39. CJ 7.53.3 (Agrippae d. 21 June 214) Ordo rei gestae et mora solutionis, quae intercessit, constantius desiderat remedium. si itaque praesidem provinciae, qui rem iudicatam exsequi debet, adieris et adlegaveris res soli, quae pignori datae (PR captae C) sunt, diu subhastatas ex compacto sive ambitione diversae partis emptorem non invenire, in possessionem earum te mittet, ut vel hoc remedio res tam diu tracta ad effectum perducatur.

377/5/40. CJ 8.40.6 (Pollae pp. 21 June 214) Si pater tuus pro Cornelio, cum pecuniam mutuam acciperet, se non obligavit, frustra ex eo, quod tabulas obligationis ut testis adsignavit, conveniris.

378/5/41. CJ 6.30.1 (Titiae pp. 1 July 214) Si a patre emancipata eo defuncto bonorum possessionem non agnovisti, frustra vereris, ne hereditati paternae sis obligata, quod servum eius nullo iure manumisisti resque et mancipia quaedam propter funeris impensas distraxisti.

379/5/42. CJ 5.31.2 (Epaphrodito pp. 5 July 214) Patroni tui filii si eius aetatis sunt, ut res eorum per tutores (PR vel curatores insert C) administrari debeant, cura adire praetorem et nomina edere, ex quibus tutores constituantur, ne, si cessaveris, obsequii deserti periculum subeas.

380/5/43. CJ 6.31.1 (Muciano pp. 15 July/29 June 214) Si paterna hereditate te (te omit libri) abstinuisse constiterit et non ut heredem in domo, sed ut inquilinum vel custodem vel ex alia iusta ratione habitasse liquido fuerit probatum, ex persona patris conveniri te procurator meus prohibebit.

381/5/44. CJ 5.70.1 (Marinianae pp. 29 July 214) Curatores impleta legitima aetate prodigis vel furiosis solent tribui.

382/5/45. CJ 5.40.1 (Miltiadi pp. 5 Nov 214) Ab uno ex tutoribus vel curatoribus posse causam minoris defendi, cum alii tutores vel curatores eum defendere noluerint, ignorare non debes.

383/5/46. CJ 8.20.1 (Venusto acc. 18 Nov 214) Frater tuus, sicut vobis invitis portionem vobis (v. edd. cum B omit libri) competentem obligare non potuit, ita suam dando obligationem creditori quaesiit. unde intellegis nullum praeiudicium dominio vestro contractum eius facere potuisse.

215 LAETO II ET CEREALE CONSS

384/5/47. CJ 5.43.2 (Longino pp. 13 Jan 215) Curatores quidem suo periculo, quanto tardius ad eos tutela transfertur, cessant. quod si id fraude (id fraude V dett. in fraude C fraude R in fraudem M) factum existimas, suspectos eos postula (postulas V): qui si submoveri meruerint, in locum eorum alios accipies.

385/5/48. CJ 9.16.1 = Collatio 1.8.1 (Aurelio Herculiano/Herculano et aliis militibus pp. 31 Jan 215) Frater vester rectius fecerit, si se praesidi provinciae (viro clarissimo insert BZ k.p. contra Coll) obtulerit: qui (libri cum BZ k.p. cui Coll) si probaverit non occidendi animo Iustum a se percussum (BZ k.p. hominem a.s.p. libri Iustam a.s. percussam Coll) esse, remissa homicidii poena secundum disciplinam militarem sententiam proferet. 1. Crimen enim contrahitur, si et voluntas nocendi intercedat. ceterum ea, quae ex improviso casu potius quam fraude accidunt, fato plerumque, non noxae imputantur (Crimen . . . imputantur omit Coll).

386/5/49. CJ 5.6.1 (Mario pp. 7 Feb 215) Senatus consulti auctoritatem, quo inter pupillam et tutoris filium conubium saluberrime sublatum est, circumveniri rusticitatis et imperitiae velamentis non oportet.

387/5/50. CJ 8.46.2 (Maroniae pp. 17 Feb 215) Eius, quod in potestate patris agens habuisti, dominium ad patrem tuum pertinuit extra ea, quae non adquiruntur.

388/5/51. CJ 9.32.2 (Primo pp. 23 Feb 215) Expilatae hereditatis crimen adversus vitricum adito praeside provinciae persequi non prohiberis.

389/5/52. CJ 8.16.3 (Restituto pp. 30 March 215) Si monumento corpus filiae tuae intulisti, religiosum id fecisti: quo facto obligari a quoquam prohibente iuris religione non posse in dubium non venit.

390/5/53. CJ 2.24.1 (Marcianae pp. 4 Apr 215) Si iam puberes utriusque sexus parentium hereditatem adistis, sed etiam nunc in ea aetate estis, ut eo, quod paternae hereditati vos obligastis, in integrum restitutionis auxilium accipere debeatis, adite per procuratores (p. C cum B k.p. curatores R) vestros praesidem provinciae. quod si legitimam aetatem implestis idque tempus, quo in integrum restitui possitis, excessit (M cum B k.p. excessistis CR), curatores vestros, si adversus eos nondum experti estis, iudicio secundum formam iuris convenite.

391/5/54. CJ 6.37.6 (Iulio pp. 24 Apr 215 Rome) Si legata relicta primus legatarius agnovit, substitutio eorum in personam Pontianae facta evanuit.

392. Letter. CJ 9.43.1 (Rutiliano cons. Lyciae/Ciliciae pp. 24 Apr 215) Qui potentatus et vis aliorumque criminum reum fecit, si post abolitionem ex forma solita reorum factam et edicta proposita intra diem statutum repetere supersederit, persequi crimina volens non est audiendus.

393/5/55. CJ 4.49.1 (Aelianae pp. 10 June 215) Adversus eum, cui agrum vendidisti, venditi iudicio consiste: nec enim tibi in rem actio cum emptore, qui personaliter tibi sit obligatus, competit.

394/5/56. CJ 7.29.1 (Zoilo pp. 25 June 215 Rome) Cum pro herede usucapio locum non habeat, intellegis neque matrem tuam, cui heres extitisti, neque te usu mancipia ex ea causa capere posse.

395/5/57. CJ 3.28.7 (Secundino pp. 26 June 215 Rome) Neptem defuncti actione (actionem libri) de inofficioso testamento, quamvis pater eius emancipatus fuerat defunctus, experiri posse ignorare non debes.

396/5/58. CJ 6.31.2 (Severo pp. 27/29 June 215) Si paterna hereditate abstinuisti, non ideo, quod a creditoribus fundos comparasti, si modo id bona fide fecisti, a posterioribus, qui sub isdem obligationibus pecuniam patri crediderint, iure conveniris.

397/5/59. CJ 4.26.3 (Artemoni d. 29 June/5 July 215) Etiam si non mandante neque subscribente neque iubente domina pecuniam mutuam servo Priscae dedisses, tamen ea quantitas si in rem dominae eius iustis erogationibus versa est, de in rem verso apud suum iudicem eam conveni, consecuturus secundum iuris formam id quod tibi deberi apparuerit.

398/5/60. CJ 4.30.3 (Demetriae d. 29 June 215) Si ex cautione tua, licet hypotheca data, conveniri coeperis, exceptione opposita (Rb posita PCRa) seu doli seu non numeratae pecuniae compelletur petitor probare pecuniam tibi esse numeratam: quo non impleto absolutio sequetur.

399/5/61. CJ 6.54.4 (Protagorae pp. 29 June 215) Cum Artemidoram patri pupillorum tuorum heredem extitisse proponas, quamvis, ut fideicommissam hereditatem his cum moreretur restitueret, petita sit, nullam tamen adversus debitores hereditarios habent pupilli tui actionem. 1. Plane ut satis fideicommissorum Artemidora det, si modo testator id fieri non probihuerit, apud suum iudicem conveni (dett. convenit CR).

400/5/62. CJ 7.73.4 (Quinto/Cohinto pp. 29 June 215) Si debitor, cuius fundum fuisse et ipse confiteris, prius eum distraxit, quam fisco aliquid debuit, inquietandum te non esse procurator meus cognoscet. nam etsi postea debitor extitit, non ideo tamen ea, quae de dominio eius excesserunt, pignoris iure fisco potuerunt (Mb poterunt CMa) obligari.

401/5/63. CJ 5.51.3 (Vitalio pp. 29 June 215 Rome) Curator, qui post decretum praesidis, sublata pecunia, quae ad comparationem possessionis fuerat deposita, praedium sibi comparavit, elige, utrum malis in emptione tibi negotium eum (curator . . . n.e. confirmant B ? curatorem negotium) gessisse, an, quia in usus suos conversae pecuniae sunt, legitimas usuras ab eo accipere: secundum quae iudex tutelae iudicio redditus partem religionis implebit.

402/5/64. CJ 3.34.2 (Martiali pp. 1 July 215) Si aquam per possessionem Martialis eo sciente duxisti, servitutem exemplo rerum mobilium (SAPRb cum Gr. immobilium C incl. Ra) tempore quaesisti. quod si ante id spatium eius usus tibi interdictus est, frustra sumptus in ea re factos praestari tibi postulas, cum in aliena possessione operis facti dominium, quoad in eadem causa manet, ad eum pertinet, cuius est possessio.

403/5/65. CJ 5.37.5 (Rufino pp. 1 July/1 June 215) Frustra tutores quondam adulescentium, quorum curam administras, iudicatum facere detractant, cum exacta pecunia possit auctoritate praesidis in depositi causam haberi.

404/5/66. CJ 5.53.3 = Cons 9.8 (Prisciano/Prisciano militi pp. 1 July/22 June 215) Summa sententia comprehensa, quam cessantibus curatoribus quondam tuis (t. R Cons quis VC) iudex secutus iurisiurandi (iureiurandi Cons) a te prolati (perlati Cons) religionem in condemnationem deduxit, minui pacto non potuit; ac propterea sublata cautione transactionis, quae nullo iure interposita est, Septimius Varianus rem iudicatam exequatur (ac . . . exequatur omit CJ).

405/5/67. CJ 8.40.7 (Eroti pp. 1 July 215) Si creditor condicioni mandato adscriptae, cum pecuniam mutuam daret, in accipiendis hypothecis non paruit, frustra te iudicio mandati convenit, quando non alias te obligasse intellegaris, quam si pignoribus contraheretur obligatio.

406/5/68. CJ 8.38.1 (Paulino pp. 1 July 215 Rome) Ex stipulatione, in qua impubes sine tutore auctore spopondisti, non es obligatus.

407/5/69. CJ 5.50.1 (Faustino pp. 10 July 215 Rome) Pupillus, si ei alimenta a tutore suo non praestantur, praesidem provinciae adeat, qui, ne in alimentorum praestatione mora fiat, partibus suis fungetur. 1. Idem est et si de statu pupilli seu adulti de bonis eius controversia pendeat.

408/5/70. CJ 6.46.3 (Aurelio militi pp. 10 July 215) Si (cui insert Momm.) ea condicione Auluzanus legata testamento praestari voluit, si cum focaria sua matreque eius moraretur, et per eum stetit, quominus voluntati testatoris pareret, cum sponte scripturae testamenti non obtemperaverit, ad petitionem non admittitur.

409/5/71. CJ 6.37.7 (Fausto pp. 11 July 215) Si Fortidianum fundum primo pater tuus fratribus per praeceptionem ac mox tibi legavit, concursu dominium eius tibi quoque quaeritur. 1. Error autem nominum in scriptura factus, si modo de mancipiis vel de possessionibus legatis non ambigitur, ius legati non minuit.

410/5/72. CJ 5.31.3 (Atalantae pp. 12 July 215) In locum tutoris defuncti vel in perpetuum relegati alium dari tutorem filiis tuis idoneum ex eadem provincia ab iudice competente postula, qui secundum officium suum utilitatibus eorum providebit.

411/5/73. CJ 5.31.4 (Domnino pp. 13/12 July 215) Si filiis debitoris tui non sunt necessarii, qui tutores petant, potes ipse curare, ut accipiant, per quod legitime defendantur.

412/5/74. CJ 4.6.1 (Callistheni pp. 27 July 215) Pecuniam quam (quoniam Momm.) te ob dotem accepisse pactumque interpositum, ut fieri, cum iure matrimonium contrahitur, adsolet, proponis: impediente quocumque modo iuris auctoritate matrimonium constare nullam de dote actionem habet (nulla d.d. actio locum h. scr.) et propterea pecuniam, quam eo nomine accepisti, iure condictionis restituere debes et pactum, quod ita interpositum est, perinde ac si interpositum non esset haberi oportet.

413/5/75. CJ 6.42.2 (Eupatrio pp. 27 July 215) Etsi inutiliter fideicommissum relictum est, tamen si heredes comperta voluntate defuncti praedia ex causa fideicommissi avo tuo praestiterunt, frustra ab heredibus (R eius insert C) de ea re quaestio tibi movetur, cum non ex ea (ea R ipsa C) sola scriptura, sed ex conscientia relicti fideicommissi, satis defuncti voluntati factum esse videatur.

414/5/76. CJ 3.26.3 (Heliodoro d. 23 Aug 215) Procurator meus, qui vice praesidis provinciae non fungitur, sicut exigere poenam desertae accusationis potest, ita iudicare, ut ea inferatur sententia sua, non potest.

415/5/77. CJ 5.18.3 (Hostiliae pp. 27/30 Aug 215) Si ignorans statum Erotis ut liberum duxisti et dotem dedisti isque postea servus est iudicatus, dotem ex peculio recipies et si quid praeterea tibi debuisse eum apparuerit. filii autem tui, ut ex libera nati incerto tamen patre, spurii ingenui intelleguntur.

416/5/78. CJ 4.14.2 (Baetico pp. 30 Aug 215) Creditoribus tuis, qui tibi in servitute pecuniam crediderunt, nulla adversus te actio competit, maxime cum peculium tibi non esse legatum proponas.

417/5/79. CJ 6.2.3 (Secundo pp. 8/9 Sept 215) Si nondum rem templo divino dedicatam vitricus tuus furto abstulit, habes adversus eum furti actionem.

418/5/80. CJ 2.53.2 (Dionysio pp. 19 Sept 215) Si idcirco apud arbitrum praesentiam tui facere non potuisti, quod sub custodia militari iussu praesidis detinebaris, idque in veritate esse praesidi provinciae probaveris, accipies causae instaurationem.

419/5/81. CJ 9.6.2 (Eutychiano pp. 25 Sept 215) Etsi Marcellus qui crimine falsi postulabatur vita functus est ac per hoc crimen in persona eius sit extinctum, accusatio tamen non est abolita, cum tam uxorem eius quam te eodem crimine postulatos proponas.

420/5/82. CJ 5.32.1 (Aristobulae pp. 1 Oct 215) Magistratus eius civitatis, unde filii tui originem per condicionem patris ducunt vel ubi eorum sunt facultates, tutores vel curatores his quam primum secundum formam perpetuam dare curabunt. quod si filii tui neque possident quicquam in provincia, ubi morantur, neque inde originem ducunt, restituti apud patriam suam et ubi patrimonium habent morabuntur, ut ibi (ut m., ibi Momm.) defensores legitimos sortiantur.

421/5/83. CJ 4.32.7 (Domitio Aristaeo pp. 4 Oct 215 Rome) Creditor instrumentis suis probare debet quae intendit et usuras se stipulatum, si potest. nec enim, si aliquando ex consensu praestitae sunt, obligationem constituunt.

422/5/84. CJ 4.7.2 (Longino pp. 17 Nov 215) Cum te propter turpem causam contra disciplinam temporum meorum domum adversariae dedisse profitearis, frustra eam restitui tibi desideras, cum in pari causa possessoris melior condicio habeatur.

423/5/85. CJ 4.19.2 (Auluzano pp. 17 Nov 215) Possessiones, quas ad te pertinere dicis, more iudiciorum persequere. nec enim possessori incumbit necessitas probandi eas ad se pertinere, cum te in probatione cessante dominium apud eum remaneat.

424/5/86. CJ 7.2.4 (Anchilao/Anchialo pp. 25 Nov 215) Cum testamento directam libertatem pater tuus sit consecutus, quamvis ei heres extiteris, frustra tamen rationes quas tempore servitutis gessit ut reddas, compelleris, cum non ea condicione acceperit libertatem. 1. Is autem, cui libertas sive fideicommissaria sive directa, si rationes reddidisset, relicta est, ante reliqua illata et ea, quae malo consilio amota sunt, ad libertatem non potest pervenire: sin autem non debitor ex rationibus fuerit repertus, post aditam hereditatem quasi puram libertatem consequitur.

425/5/87. CJ 2.46.1 (Severo pp. 26 Nov/17 March 215) Si quid a procuratore meo iudicatum est, id per in integrum restitutionem praesidis sententia non potest rescindi. princeps enim solus contra sententiam procuratorum suorum in integrum restituere solet.

426/5/88. CJ 6.42.3 (Rufino pp. 9 Dec 215) Cum secundum voluntatem defunctae Chrysidem puellam ab heredibus manumissam eamque, priusquam ei restitueretur hereditas, intestatam vita functam proponas, ad manumissores eius successio pertinet. qui si adierint eius hereditatem, confusis actionibus fideicommisso sunt liberati.

427/5/89. CJ 8.17.4 (Silvano pp. 9 Dec 215) Cum rem publicam Heliopolitanorum propter emolumentum sententiae in rerum tam heredis quam hereditariarum possessionem missam esse proponas, intellegis, quamvis pater tuus cum Sossiano contraxerit, tamen, si personali actione eum habuit obligatum, praeponi rem publicam iure pignoris, quae ex auctoritate eius qui iubere potuit servandi iudicati causa occupavit.

428/5/90. CJ 7.52.2 (Pacatiano pp. prid. non. 215 Rome) Res iudicatae si sub praetextu computationis instaurentur, nullus erit litium finis.

216 SABINO II ET ANULLINO CONSS

429/5/91. CJ 9.32.3 (Helenae pp. 3 Jan 216) Si avi tui hereditatem adisti, expilatae hereditatis crimine adversus novercam quondam tuam experiri non prohiberis.

430/5/92. CJ 6.37.8 (Demetrio pp. 8 March 216 Rome) Ab administratione tutelae religio sacramenti Marcellum, quem vobis a patre tutorem datum testamento proponitis, eripit. quae res, quominus legatum consequatur, non impedit: nec enim iuste ab ea petitione repellitur, cum etiam si vellet, tutelam administrare prohibeatur.

431/5/93. CJ 2.18.7 (Euphratae pp. 10 March 216 Rome) Si ab eo, qui negotia tua gessit, heres ex duabus unciis institutus es, etiamsi adeas hereditatem, in reliquis decem unciis adversus coheredem competit tibi petitio, si quam adversus defunctum habuisti actionem.

432. Interlocutory judgment. CJ 9.41.3 (pp. 26 March 216) Primum servi alieni interrogabuntur. si praestita fuerint ex tanto scelere argumenta, ut videantur accedere ad verisimilia causae crimina, ipsa quoque mulier torquebitur: neque enim aegre feret, si torqueatur, quae venenis viscera hominis extinxit.

433. Letter. CJ 9.41.4 (pp. 28 March 216) Sicuti convictis confessisque ad societatem scelerum vocantibus eos, a quibus apprehensi custoditive sunt, facile credi non oportet, ita, si evidentibus rationibus post commissum communiter facinus ad evitandam de se sententiam id fecisse fuerint probati, publicae vindictae non sunt subtrahendi.

434/5/94. CJ 6.25.3 (Maxentio et aliis s. 30 Apr 216) Si mater vos sub condicione emancipationis heredes instituit et, priusquam voluntati defunctae pareretur, sententiam pater meruit vel aliter defunctus est, morte eius vel alio modo patria potestate liberati ius adeundae hereditatis cum sua causa quaesistis.

435/5/95. CJ 3.44.2 (Hilariano pp. 1 May 216) Invito vel ignorante te ab alio illatum corpus in puram possessionem tuam vel lapidem locum religiosum facere non potest. si autem voluntate tua mortuum aliquis in locum tuum intulerit, religiosus iste efficitur: quo facto monumentum neque venire neque obligari a quoquam prohibente iuris religione posse in dubium non venit.

436/5/96. CJ 7.53.4 (Marcello militi pp. 3 June 216) Stipendia retineri propterea, quod condemnatus es (es PR est pC), non patietur praeses provinciae, cum rem iudicatam possit aliis rationibus exsequi.

437/5/97. CJ 5.62.4 (Agathodaemoni pp. 21 June 216) Amplissimi ordinis consulto, qui pupillam suam uxorem ducit, nuptias contrahere non intellegitur et tamen infamis constituitur. 1. Sed si tu Demetriae, cum eam in matrimonio haberes, absens et ignorans curator constitutus es, potes esse securus, dum tamen alius substituatur. non enim debet ignorantia maritorum amplissimi ordinis consulto fraus quaeri.

438/5/98. CJ 2.6.1 (Artemidoro pp. 30 July 216) Cum a praefecto Aegypti perpetuo causas agere prohibitus non appellaveris, placitis obtempera.

439/5/99. CJ 4.54.1 (Claudiae Diotimae d. 9 Aug/11 Oct 216) Si ea lege praedium vendidisti, ut, nisi intra certum tempus pretium fuisset exsolutum, emptrix arras perderet et dominium ad te pertineret, fides contractus servanda est.

440/5/100. CJ 9.6.3 (Proculo pp. 28 Sept 216 Rome) Si is, quem homicidii seu cuiusvis criminis postulasti reum, vita functus est, frustra ob poenam desertae accusationis conveniris, cum morte eius crimen cum poena eius (eius LC omit R) sit extinctum ac per hoc tibi adempta est necessitas accusationis.

441/5/101. CJ 8.18.2 (Felici pp. 1 Oct 216 Rome) Cum pro patre, in cuius potestate non eras, pecuniam fisco intuleris, et iure privilegio eius successisti et (et R omit C) eius locum cui pecuniam numerasti consecutus es, nec hi creditores patris tui, qui personalem habuerunt actionem vel cum eo postea sub pignoribus contraxerunt, pignora tua te ignorante distrahendo iuri tuo aliquid derogaverunt. 1. Unde intellegis, si quid tuo nomine te absente ab actoribus tuis solutum est, ut indebitum numeratum restitui pignoraque tibi nexa persequi te posse.

442/5/102. CJ 4.35.3 (Germano pp. 27 Oct 216) Si pater tuus tibi sui iuris constituto actionem adversus debitores suos mandavit, potuit ipse praesens adversus eos re integra experiri. si quid itaque ab eo apud iudicem actum est, rescindi nulla ratio patitur.

443/5/103. CJ 10.8.1 (Antiocho pp. 17 Nov 216) Eius summae, quam tibi poenae nomine inflictam probaturus es, usurae non exigentur: nec enim multam tibi procurator meus inrogavit ultra quam placitum est, sed poenam te iussit inferre.

444/5/104. CJ 4.26.4 (Leontio d. 28 Dec 216) Si ex contractu patris iussu eius pecuniam accepisti teque eius hereditate abstines, frustra vereris, ne a creditoribus eius conveniaris.

217 PRAESENTE ET EXTRICATO CONSS

445/5/105. CJ 8.37.3 = 2.18.9 (Sallustio Hadriano pp. 22/24 Feb 217) Si, cum tuam pecuniam crederes accommodato nomine Iuliani stipulatio in personam eius absentis directa est, cum nihil sit actum ea verborum conceptione, intellegis superfuisse tibi rei contractae obligationem. 1. Ac propterea (Si . . . propterea omit 2.18.9) si pecuniam a debitore tuo Iulianus exegit eamque solutionem ratam habuisti, habes adversus eum negotiorum gestorum actionem.

Antoninus A without consular date: assigned to secretary no.5

446/5/106. CJ 4.30.4 (Ant A Basso after 29 June 215) Cum fidem cautionis agnoscens etiam solutionem portionis debiti vel usurarum feceris, intellegis de non numerata pecunia nimium tarde querellam te deferre.

447/5/107. CJ 4.32.8 (Ant A Claudio Doryphoro after 4 Oct 215) Quamvis Bassa, cum pecuniam mutuam acciperet, minores usuras Menophano (Menophanto Momm.) spoponderit et, nisi intra certum tempus eas solvisset, ampliores, licitas tamen, promiserit, si post tempus cautioni praefinitum creditor easdem accepit nec maiores dari sibi postulavit ac per hoc non recessisse a minorum praestatione eum probari potest (dett. probare potest CaRa probare potes CbRb), eas usuras computari oportet, quarum in exactione creditor perseveravit.

448/5/108. CJ 4.32.9 (Ant A Canio Probo after 4 Oct 215) Si per te non stetit (p.t.n.s Ra constat p.t.n. stetisse CRb) quominus intra tempora praefinita pecuniam minorum usurarum solveres, sed per tutores filiorum creditoris, qui eam accipere noluerunt, idque apud iudicem datum probaveris, eius temporis, quo per te non stetisse apparuerit, usurae maiores non exigentur. quod si etiam sortem deposuisti, exinde, ex quo id factum apparuerit, in usuras non convenieris.

449/5/109. CJ 4.32.10. (Ant A Crato et Donato/Crato Donato militi after 4 Oct 215) Usurae per tempora solutae non proficiunt ad dupli computationem. tunc enim ultra sortis summam usurae non exiguntur, quotiens tempore solutionis summa usurarum excedit eam computationem.

450/5/110. CJ 4.35.2 (Ant A Statio Marcellino pp. 8 k./i. before 27 Oct 216) Cum ex causa fideiussionis pecuniam patrem tuum exsolvisse proponas, habes mandati actionem, qua non solum pecuniam, sed etiam pignora in obligationem eam deducta potes consequi.

451/5/111. CJ 4.39.2 (Ant A Titio Floriano) Ratio iuris postulat, ut creditoribus hereditariis et legatariis seu fideicommissariis te convenire volentibus tu respondeas et cum eo, cui hereditatem venumdedisti, tu experiaris suo ordine. nam ut satis tibi detur, sero desideras, quoniam eo tempore, quo venumdabatur hereditas, hoc non est comprehensum. quamvis enim ea lege emerit, ut creditoribus hereditariis satisfaciat, excipere actiones hereditarias invitus (dett. tamen insert CR) cogi non potest.

452/5/112. CJ 7.45.2 (Ant A Sextilio) Si arbiter datus a magistratibus, cum sententiam dixit, in libertate morabatur, quamvis postea in servitutem depulsus sit, sententia ab eo dicta habet rei iudicatae auctoritatem.

453/5/113. CJ 7.52.3 (Ant A Demetrio after prid. n. 215) Si pecuniam, quam mala ratione intercepisse vos apparuit, iussi sitis inferre cum poena et comperto praecepto praesidis non provocaveritis, universam quantitem debetis inferre.

454/5/114. CJ 9.51.2 (Ant A Quieto) Cum patrem tuum in metallum damnatum fuisse proponas eiusque bona merito a fisco occupata sunt, non ideo, quod ex indulgentia mea poena tantummodo metalli liberatus esset, etiam bonorum restitutionem impetravit, nisi speciale beneficium super hoc fuerit impetratum.

455/5/115. CJ 10.39.1 (Ant A Silvano) Cum te Byblium origine, incolam autem apud Berytios esse proponis, merito apud utrasque civitates muneribus fungi compelleris.

456/5/116. CJ 10.67.1 (Ant A Basilidae) Si ipse vocatus ad munera civilia potiorem alium nominandum putaveris, age causam tuam.

457/5/117. CJ 11.30.1 (Ant A Dionysio) Si quid adversus rem publicam indefensam in ea specie, in qua neque defensores creati fuerint neque ut crearentur placuerit, statutum est, actionibus eius nihil est praeiudicatum.

458/5/118. CJ 11.30.2 (Ant A Aphrodisio) An res publica, in cuius locum vos successistis eo, quod satisfecisse debito proponitis, ius pignoris in eo fundo habeat, apud suum iudicem quaeritur. si enim neque beneficio sibi concesso id ius nacta est neque specialiter in obligatione pignoris sibi prospexit, causa eius non separatur a ceteris creditoribus, qui habent personalem actionem.

459/5/119. CJ 11.32.2 (Ant A) Quamvis incrementum conductioni factae publici praedii videtur offerri, non tamen additamenti specie oportet fidem locationis infringi, praesertim cum tantum iam temporis ex contractu decessisse (KI ex contractus die cessisse dett.) proponas.

460/5/120. CJ 11.36.1 (Ant A Luciano) Etsi duobus simul cura pecuniae civitatis, non tamen separatis portionibus mandetur, singuli non pro virili portione, sed in solidum rei publicae obligantur. 1. Cum autem de indemnitate eius quaeritur, prius eius bona qui administravit ac mox, si satisfieri non potuerit, collegae conveniuntur. 2. Vos tamen, qui heredes unius ex curatoribus extitistis, damnum (damno edd.) si quod post mortem eius dolo vel culpa collegarum accessit, onerari non est rationis.

461/5/121. CJ 12.35.3 (Ant A Iuliano) Milites ignominia missi, cum infamia notantur, nullis honoribus, qui integrae dignitatis hominibus deferri solent, uti possunt. habeant autem morandi ubi velint potestatem, praeterquam in eis locis, quibus specialiter arcentur (B argentur Ia arguentur KOIb)

462/5/122. FV 228 (Ant A Granio Firmino militi) Ex duobus tutoribus qui non specialiter in locum excusati dati sunt, sicut precibus tuis adlegas, si unus pro tutore res tuas administravit, adversus eum tantum tibi competere actionem ignorare non debes. nec enim mutuo cessationis periculo qui nihil gessit teneri potest, cum simpliciter datus eius, qui administrationi se miscuit, contutor iure fuisse non videatur.

Secretary no.5 ends

Antoninus A without consular date: unassigned

463. CJ 3.36.3 (Ant A Rufo pp. 7 k./n./i. Nov) Adversus coheredes dividendae hereditatis iudicio secundum iuris formam experire iudex datus, si quid a coherede etiam tuae portionis ex hereditate sublatam fuerit probatum, adiudicationibus factis secundum iuris formam eum tibi condemnabit. expilatae enim hereditatis crimen frustra coheredi intenditur, cum iudicio familiae erciscundae indemnitati (Pa eius insert PbCR) prospiciatur.

464. CJ 4.46.1 (Ant A Geminio Materno) Venditionem ob tributorum cessationem factam revocari non oportet neque priore domino pretium offerente neque creditore eius iure hypothecae sive pignoris. potior est enim causa tributorum, quibus priore loco omnia cessantis obligata sunt.

465. Letter. CJ 7.54.1 (Ant A procuratoribus hereditatium) Fiscus (Ca cum B fisci. ***s Ra fisci. is CbRb), qui bona secundum se dicta sententia (s.d.s. C d. sententiam Ra dictam sententiam Rb) persequitur, eas quoque rationes habiturus est, ut, qui post legitimum tempus placitis non obtemperavit, usuram centesimam temporis quod postea fluxerit solvat.

466. CJ 7.72.1 (Ant A Atticae) In bonis mortui potiorem esse causam legatariorum, qui eum utpote heredem convenire potuerunt, quam eorum, quibus ipse legavit, manifestum est, cum prius legatum quasi aes alienum exigitur, legatum autem a mortuo relictum post debiti detractionem inducitur.

467. CJ 9.18.1 (Ant A) Plus est hominem veneno extinguere quam occidere gladio.

468. CJ 9.47.3 (Ant A Geminio between 26 June 212 and 11 Feb 214) Decurionem in opus publicum dari non oportere manifestum est.

469. CJ 9.47.4 (Ant A Marinae between 26 June 212 and 11 Feb 214) Si ante conceptus est puer, de quo libellos dedisti, quam mater eius in metallum daretur, natus condicionis eius est, cuius ante condemnationem mater eius fuit.

470. CJ 9.47.5 (Ant A Senecioni between 26 June 212 and 11 Feb 214) Honor veteranis etiam in eo habitus est, ut liberi eorum usque ad primum dumtaxat gradum poena metalli vel operis publici non adficiantur, sed in insulam relegentur.

471. Oral pronouncement. CJ 9.51.1 (Ant A) Cum salutatus (C insert esset LR) ab Oclatinio Advento et Opellio Macrino praefectis praetorio clarissimis viris, item amicis et principalibus officiorum et utriusque ordinis viris et processisset, oblatus est (v.p.e.o. esset scr.) ei Iulianus Licinianus ab Aelio Ulpiano tunc legato in insulam deportatus, Antoninus Augustus dixit: Restituo te in integrum provinciae tuae. Et adiecit: Ut autem scias, quid sit in integrum: honoribus et ordini tuo et omnibus ceteris.

472. CJ 10.42.1 (Ant A Phylocyrio) Civilia munera per ordinem pro modo fortunarum sustinenda sunt.

473. CJ 10.55.1 (Ant A Verino) Ignominiae causa sacramento liberati honoribus abstinere debent, a muneribus autem civilibus excusati (K excludendi O) non sunt.

474. CJ 11.6.1 (Ant A Maximo) Si quando naufragio navis expulsa fuerit ad litus vel si quando reliquam terram attigerit (reliqua t. attigerint Salmasius) ad dominos pertineat: fiscus meus sese non interponat. quod enim ius habet fiscus in aliena calamitate, ut de re tam luctuosa compendium sectetur?

475. CJ 11.33.1 (Ant A Diodoto) Non prius debitorem rei publicae honorem in re publica subire quam id quod debere constiterit conventus exsolverit, tam meis quam divorum principum constitutionibus declaratur.

476. CJ 11.35.1 (Ant A Augustali) Fideiussorem magistratuum in his quae ad rei publicae administrationem pertinent teneri, non in his quae ob culpam vel delictum eis (eis edd. ei libri) poenae nomine inrogentur, tam mihi quam divo Severo patri meo placuit.

RSS Feed  ·  Facebook  ·  Copyright © 2016 by Ernest Metzger. All rights reserved.