Editor's Note—The palingenesia presented on these pages was prepared by Professor Honoré to accompany his Emperors and Lawyers, 2nd ed. (Oxford: Oxford University Press, 1994), ISBN 0-19-825769-4. It is reproduced here by the kind permission of the author and of the Oxford University Press. Those who consult the palingenesia are asked to observe all appropriate copyright restrictions.

by years–

294 CONSTANTIO I ET MAXIMIANO (GALERIO) I CC CONSS

2126/20/375. CJ 4.15.5 (Nanidiae d. 1 Jan 294) In solutum nomine dato non aliter nisi mandatis actionibus ex persona sui debitoris adversus eius debitores creditor experiri potest. suo autem nomine utili actione recte utetur.

2127/20/376. CJ 5.34.8 (Euelpisto pp. 4 Jan 294) Creditorem debitoribus tutorem datum non tantum petitionem non amittere, sed etiam ipsum sibi posse solvere non ambigitur.

2128/20/377. CJ 3.28.20 (Sabiniano d. 5 Jan/7 July 294 Sirmium) Filia in orbitate patris relicta cum marito, cui matre volente nupsit, colens concordiam iustas offensionis post eiusdem matris paenitentiam causas non praestat nec ex momentariis voluntatibus matris nupta atque vidua esse iure compellitur.

2129/20/377. CJ 5.12.17 (same) Res, quarum usu fructu sibi deducto socrus in dotem dedit, venumdato auferre tibi nihil potest.

2130/20/378. CJ 5.12.16 (Aemiliano d. 5 Jan/7 July 294 Sirmium) Ante divisionem soror tua intestato patri etiam ipsa succedens pro indiviso portionem fundi communis in dotem dare non prohibetur.

2131/20/379. CJ 5.61.2 (Alphocrationi/Alfocratrioni/ Alphogratione/ Alphogratio/Harpocrationi s. 5 Jan 294) Si sui iuris constituti filii tui matri successerunt, licet te tutorem eorum esse probetur, tamen non per procuratorem, sed actorem decreto constitutum a te res eorum te absente peti convenit.

2132/20/380. CJ 3.6.2 (Aureliae Agemachae/Agemachae d. 14/15 Jan/24 Dec 294) In rebus, quae privati iudicii quaestionem habent (i.r . . . h. PL cum B habeant P in re . . . habet CR), sicut pupillus tutore auctore et agere et conveniri potest, ita et adultus curatore consentiente litem et intendere et excipere debet.

2133/20/380. FV 326 (same) Actor rei forum, sive in rem sive in personam sit actio, sequitur. unde perspicis non eiusdem provinciae praesidem adeundum, de quibus agitur res ubi sitae sunt, sed in qua is qui possidet sedes ac domicilium habet. In rem actio privati iudicii quaestionem continet. Dominae praesentia (praesentis? Girard) si procurator agat vel defendat, satisdatio non recte postulatur. Nam procuratorem tam puellam tutore auctore quam adultam posse facere nulli dubium est.

2134/20/381. CJ 6.37.16 (Scyllae s. 15 Jan 294 Sirmium) Creditor, si a debitore suo rem, quam pignoris nomine susceperat, legatam sibi contendit, etiam debito ab heredibus eius oblato, quominus restituat, defendi potest.

2135/20/382. CJ 8.13.20 (Alexandro pp. 15 Jan 294) Creditor ad petitionem urgueri iure minime potest. quapropter eo, quod vos heredibus Euodiani debere confiditis, oblato et, si nolint accipere, consignato atque deposito de reddendo pignore hos praesidali notione convenite.

2136/20/383. CJ 4.29.16 (Rufino pp. 16 Jan 294 Sirmium) Si mulier alienam suscepit obligationem, cum ei per exceptionem Velleiani senatus consulti succurratur, creditori contra priores debitores rescissoria actio datur.

2137/20/384. CJ 5.59.1 = 8.37.7 (Antoniano s. 16 Jan 294) Neque tutoris neque curatoris absentia quicquam stipulationi pro pupillo habitae (p.p.h. omit 8.37.7) nocet, cum et feminam minorem viginti quinque annis absente curatore stipulari posse non ambigitur (cum . . . . ambigitur omit 5.59.1).

2138/20/385. CJ 6.50.15 (Pomponio s./sp. 17 Jan 294 Sirmium) Si praediorum dotis apud te iure remanentis instrumenta verbis precariis vel testamento vel codicillis uxor tibi dari mandavit, eius iudicium successores implere compellentur, cum instrumentis praediorum domino relictis Falcidiae nulla potest intervenire quaestio.

2139/20/386. CJ 6.50.16 (Diomedi s. 17 Jan 294/293 Sirmium) Successores legata vel fideicommissa, si aes alienum hereditarium defuncti substantiae fines occupaverit, Falcidiae legis iussio peti, item Trebelliani senatus consulti praeceptum exigi non concedit.

2140/20/387. CJ 8.53.19 (Alexandriae s. 17 Jan 294 Sirmium) Si avia vestra proprias res quacumque ratione factas titulo liberalitatis in eum contra quem preces funditis contulit, quominus haec rata maneant, quod ex origine patris vel avi vestri descendunt, nihil prodest.

2141/20/388. CJ 5.12.18 (Menestrato d. 19/16 Jan/Dec 294 Sirmium) Si socrus tua fundum deducto usu fructu uxori tuae donavit tibique in dotem uxor quidem proprietatem, socrus autem usum fructum dedit, uxore tua rebus humanis in matrimonio exempta fundum apud te remansisse secundum placiti inter vos fidem non ambigitur. nam si acceptura certum quid annuum filiae suae usum fructum locavit, mortua conductrice usus fructus extingui minime potuit.

2142/20/389. CJ 4.10.8 (Crescentioni s. 20 Jan 294 Sirmium) Si quidem donationis causa ei, quem adfectione patris te dilexisse proponis, tuam accipere pecuniam permisisti, et hanc tuam liberalitatem remunerans te a procuratore suo aliam pecuniam sumere praecepit, rebusque humanis ante perceptionem fuit exemptus, nec quod desideras recuperare, cum perfectam habuit donationem, nec quod tibi dari mandaverat, necdum tibi traditum petere potes a procuratore. quod si mutuo dedisti nec a delegato dari novandi causa stipulatus es, successores eius solutioni parere compellentur.

2143/20/390. CJ 4.26.12 (Victori d. 20 Jan 294 Sirmium) Dominum per servum obligari non posse ac tantum de peculio--deducto scilicet, quod naturaliter servus domino debet--eius creditoribus dari actionem vel, si quid in rem eius versum probetur, de in rem verso edicto perpetuo declaratur.

2144/20/391. CJ 5.12.19 (Achilli d. 20 Jan 294 Sirmium) Cum patrem pro filia dotem tibi dantem, si post suam mortem in matrimonio constituta rebus humanis eadem eximatur, partem dimidiam dotis Ammiae reddi pactum proponas, post vero testamento facto cum aliis etiam Ammiam heredem scripsisse nec Ammiam quicquam ex stipulatu petere velle sanxisse, si quidem hanc sibi reddi secundum fidem pacti stipulatam Ammiam non probetur, ex alieno pacto nec prorsus ei ulla competit actio. 1. Si vero ex verborum conceptione sibi quaesivit obligationem ac tibi testatorem prospexisse probetur, contra eam ex stipulatu post eventum condicionis petentem, quatenus accepit ex defuncti voluntate quae fuit stipulata, exceptione--salva Falcidia--uti potes.

2145/20/392. CJ 5.60.2 (Menippo/Mene pp./Meni Papae s./pp. 20 Jan 294) Tutoris officium ex sola voluntate pupilli non finiri certissimum est.

2146/20/393. CJ 9.22.15 (Rufo s. 20 Jan 294) Si creditor, colludens cum debitore suo tibi praedium venumdedit, falsum commisit et (et Qb cum BZ ** Qa omit LCR) tibi nihil officit, sed se magis criminis accusationi fecit obnoxium.

2147/20/394. CJ 2.12.18 (Dionysiae s. 21 Jan 294 Sirmium) Alienam suscipere defensionem virile officium est et ultra sexum muliebrem esse constat. filio itaque tuo, si pupillus est, tutorem pete.

2148/20/395. CJ 8.14.5 (Corinthiae s. 21 Jan 294) Si non in inductis et illatis (Kr. cum B inductis et inlatis R inducta et illata C) in fundum, quae pignoris teneri causa placuerat, mancipia fuissent nec haec specialiter obligata monstrentur, rector provinciae ea restitui iubebit. nec enim praetextu debiti pensionum restitutionem horum morari potest, cum, si quid sibi deberi domina fundi ex pensionibus vel quacumque ratione probare possit, huius solutionem sollemniter fieri conveniat.

2149/20/396. CJ 3.34.10 (Nymphidio pp. 22 Jan 294 Sirmium) Si tibi servitutem aquae deberi praeses animadverterit nec hactenus non utentem spatio temporis amisisse perspexerit, uti te iure proprio providebit. nam si hoc minime probetur, loco proprio facto opere dominus fundi continere aquam et facere, quominus ager tuus rigari possit, non prohibetur.

2150/20/397. CJ 6.20.12 (Nilanthiae d. 22 Jan 294 Sirmium) Filiae, licet maneat in sacris, si dotem non conferat, quam mortis tempore communis patris habuit, fratribus in eadem familia constitutis, actiones hereditarias negari non ambigitur. 1. Unde consulte ac pro iuris ratione collationem fratribus tuis, quos in patris communis mortis tempore fuisse potestate proponis, offers (PCbRa offer Rb offer vel offer* Cb). 2. Quin autem fratres tui durantes in familia patris peculium, si hoc neque castrense neque relictum eis doceatur, praecipuum habere non possint (possunt libri), sed in divisione paternae veniat hereditatis, nec quicquam mutet, penes quem res ex hoc profiscentes et in eadem causa durantes constitutae reperiantur, absoluti manifestique iuris est.

2151/20/398. CJ 8.47.7 (Attico s. 22 Jan 294 Sirmium) In adoptionem quidem alienae civitatis civi recte dato additur, non mutatur patria, ac propterea ius originis in honorem ac munerum obsequio per adoptionem non minui perspicis.

2152/20/399. CJ 5.51.10 (Pomponio s. 22 Jan 294 Sirmium) Si defunctus tutelam vestram administravit, non rerum eius dominium vindicare vel tenere potes, sed tutelae contra eius successores tibi competit actio. 1. Debitum autem aliis indiciis probari oportet. nam quod neque ipse neque uxor eius quicquam ante administrationem habuerunt, non idoneum huius continet indicium: nec enim pauperibus industria vel augmentum patrimonii, quod laboribus ac multis casibus quaeritur, interdicendum est.

2153/20/400. CJ 4.19.16 (Philippo/Philippae et Sebastianae d. 23/15 Jan 294) Sive possidetis praedia, quae a patre communi sibi fratres emancipati donata contendentes vindicant, ipsis incumbit facti probationis necessitas, sive ipsis ea praedia, quasi a patre vestro sibi donata, tenentibus vos heredes constituti (PCRb cum BZ k.p.constitutae Ra) patris petitis, ut intentionem vestram non constitisse detegant, unde domini facti sunt, emergente quaestione docere compelluntur.

2154. Letter. CJ 9.1.13 (ad Asclepium d. 23 Jan 294) Si magnum et capitale crimen ac non leve frater contra fratrem suum instituerit, non solum audiendus non est, sed etiam exilii poena plectendus.

2155/20/401. CJ 8.53.20 (Helvio s. 26 Jan 294) Vice donatricis alio voluntate eius subscribente iure facta donatio non habebitur irrita.

2156/20/402. CJ 2.19.10 (Faustinae d. 27 Jan 294) Accusationis institutae vel futurae metu alienationem seu promissionem factam rescindi postulantis improbum desiderium est.

2157/20/403. CJ 5.62.23 (Neophyto s. 27 Jan 294/295 Sirmium) Humanitatis ac religionis ratio non permittit, ut adversus sororem vel filios sororis actionum necessitates tutelae occasione suscipias, cum ipsius etiam pupilli, cui tutor datus es, aliud exigere videatur utilitas, scilicet ut eum tutorem potius habeat, qui ad defensionem eius non inhibeatur adfectu. 1. Iuxta formam igitur, quam consulti dedimus, praetorem adiri oportet, ut et iusto tuo desiderio et pupilli ipsius commodo consulatur.

2158/20/404. CJ 6.46.5 (Faustino s. 27 Jan 294 Sirmium) Si uxorem tuam tempore nuptiarum in patria potestate fuisse monstretur, fideicommissi commodum ei relicti, cum nupserit, nullo alio diem eius cedere prohibente patri quaesitum non ambigitur. 1. Quod si a patre ante nuptias emancipata fuerit ac postea decesserit, superstite patre et marito ac liberis actionem fideicommissi sibi competentem ad heredes suos transmisit.

2159/20/405. CJ 8.44.24 (Eutychio s. 27 Jan 294 Sirmium) Si post perfectam venditionem ante pretium numeratum rei venumdatae mota fuerit quaestio vel mancipia venumdata proclament in libertatem, cum in ipso limine contractus immineat evictio, emptorem, si satis ei non offeratur, ad totius vel residui pretii solutionem non compelli iuris auctoritate monstratur. 1. Unde cum parte pretii numerata, domus quam emisti tibi (t.d.q.e. scr.) velut pignoris iure obligatae ne ad emptionem accederes, denuntiatum ab aliquo proponas, iudex tibi quae ex emptione veniunt praestari providebit.

2160/20/406. CJ 5.34.9 (Maximiano s. 30 Jan 294 Sirmium) Si sororis tuae filiis, tutore legitimo patruo constituto nec ullo excusato privilegio, tutor datus es, cum habenti tutorem alium dari prohibeant iura, necessitatem administrationis ad eum pertinere nec te datione teneri non ambigitur.

2161/20/407. CJ 4.35.13 (Zosimo/Aurelio Hermoniano d. 1 Feb 294 Sirmium) A procuratore dolum et omnem culpam, non etiam improvisum casum praestandum esse iuris auctoritate manifeste declaratur.

2162/20/408. CJ 3.15.2 (Nicae s. 4 Feb 294 Sirmium) Sciens liberum venumdando plagii crimen committit. ab eo itaque, qui super hoc queri potest, aditus competens iudex, si is, quem puerum ingenuum vendidisse proponis, ibi degit, causam cognoscet.

2163/20/409. CJ 4.2.10 (Egi Crispino/Crispino s. 4 Feb 294 Sirmium) Eo, quod a multis proprii debiti singulorum obligationis uno tantum instrumento probatio continetur, exactio non interpelletur. nam si pro pecunia quam mutuo dedisti tibi vinum stipulanti qui debuerant spoponderunt, negotii gesti paenitentia contractum habitum recte non constituit irritum.

2164/20/409. CJ 4.49.12 (same) Sicut periculum vini mutati, quod certum fuerat comparatum, ad emptorem, ita commodum aucti pretii pertinet. utque hoc verum est, sic (sic VbR si VaPC) certae qualitatis ac mensurae distracto vino fidem placitis servandam convenit: quo non restituto non pretii quantitatis, sed quanti interest empti competit actio.

2165/20/410. CJ 4.50.8 (Maximae Valentinae d. 4 Feb 294 Sirmium) Qui aliena pecunia comparat, non ei (eius C) cuius nummi fuerunt (fuerunt nummi Rb), sed sibi (e.c.n.f.s.s. PbCRb eius nomine cuius fuerint sed suo sibi Pa eius nomine cuius fuerant nummi sed suo non ei cuius nummi fuerunt sed sibi Ra) tam actionem empti quam dominium, si tamen (t. PRb omit CRa) ei fuerit tradita possessio, quaerit. cum itaque de rebus communibus fratrem patruelem tuum quaedam comparasse contendas, de tua pecunia hunc conveniendo facies consultius: nam in rem de rebus ab eo comparatis tibi contra eum petitio non competit.

2166/20/411. CJ 2.50.7 (Marinae d. 5 Feb 294) Quae a patre geruntur, non decet pro disciplina militari a filiis ad irritum devocari, praesertim cum nec patrem tuum in rebus humanis agentem adfirmes conquestum fuisse super huiusmodi contractu.

2167/20/412. CJ 3.37.4 (Herodae d. 6 Feb 294) Si maior quinque et viginti annis soror tua tecum (t. omit dett. cum BZ k.p.) res communes divisit, quamvis non instrumentis, sed (sed et BZ k.p.) aliis probationibus earum diremptam (direptam libri diairethênai BZ k.p.) communionem probetur, stare finitis convenit. 1. Quod si minor fuit nec tempus in integrum restitutioni praefinitum adhuc excessit, an in integrum propter divisionem restitui debeat, causa cognita provinciae praeses aestimabit. 2. Idem eorum etiam, quae vobis permanent communia, fieri divisionem providebit, tam sumptuum, si quis de vobis in res communes fecit, quam fructuum, item doli et culpae, cum in communi dividundo iudicio haec omnia venire non ambigitur, rationem, ut in omnibus aequalitas servetur, habiturus.

2168/20/413. CJ 9.22.16 (Fortunato s. 6 Feb 294 Sirmium) De fide testamenti querenti duplex via litigandi tributa est. quamvis itaque per procuratorem accusationem persequi non potes, disceptatione privata tamen de eius fide queri non prohiberis, cum reus ita conventus non tantum ab alio iuste, sed etiam eo (eo LC ab eo R) qui civiliter egit sollemniter accusari possit.

2169/20/414 CJ 5.3.10 (Dionysio before 8 Feb 294) Si filiae tuae sponsus ei mancipium donavit ac tu in eum iumenta liberalitatis ratione contulisti nec nuptiis secutis contra iuris rationem quod dederat abstulit, non invicem datorum restitutio, sed eius quod illicite rapuit repetitio competit.

2170/20/415. CJ 5.3.11 (Neae before 8 Feb 294/293) Si tibi res proprias liberalitatis causa sponsus tuus tradidit, eo, quod ab hostibus postea interfectus est, irrita donatio fieri non potest.

2171/20/416. CJ 2.32.1 (Soteri d. 8/13 Feb 294) Exemplo ceterorum debitorum tutores etiam quae ex administratione tutelae debent curatoribus solventes liberantur, sed ante tempus in integrum restitutioni praestitutum edicto perpetuo permissum beneficium implorari et, an sit tribuendum, per causae cognitionem aestimari potest.

2172/20/416. CJ 2.45.2 (same) Qui post vicesimum quintum annum aetatis ea quae in minore aetate gesta sunt rata habuerunt, frustra rescissionem eorum postulant.

2173/20/417. CJ 3.28.21 (Alexandro d. 8 Feb 294) Fratris vel sororis filii, patrui tui vel avunculi, amitae etiam et materterae testamentum inofficiosum frustra dicunt, cum nemo eorum qui ex transversa linea veniunt exceptis fratre et sorore ad inofficiosi querellam admittatur. de falso sane per accusationem criminis queri non prohibentur.

2174/20/418. CJ 4.9.3 (Galatiae s./d. 8/13 Feb 294) Mala fide possidens de proprietate victus extantibus fructibus vindicatione, consumptis vero condictione conventus horum restitutioni parere compellitur.

2175/20/419. CJ 6.55.6 (Posidonio sp./d. 8/10 Feb 294) Ex libera conceptus et servo velut spurius habetur nec ut decurionis filius, quamvis pater eius naturalis manumissus et natalibus suis restitutus hunc fuit adeptus honorem, defendi potest.

2176/20/420. CJ 5.3.12 (Timocleae et Cleotimae s. 8 Feb 294 Sirmium) Si mater vestra filiae suae sponso vel marito praedia sine ulla repetendi lege donavit et eum in vacuam induxit possessionem, nuptiis divortio solutis perfecta non dissolvitur donatio.

2177/20/421. CJ 6.20.13 (Antistiae d. 8 Feb 294 Sirmium) Si donatione tibi post mortem patris quaesisti fundum, soror tua portionem eius vindicare non potest. nam si is filiae familias constitutae tibi a patre (a patre addita a Just. Kr.) donatus est, cum sorore patri communi succedens eum praecipuum habere contra iura postulas.

2178/20/422. CJ 6.30.11 (Philumenae s. 8 Feb 294 Sirmium) Renitente te pater tuus, in cuius fuisti potestate, neque spem delatae tibi legitimae quaerendae successionis (s.q. scr.) absumere neque hereditarios manumittendo servos his praestare libertatem potuit.

2179/20/423. CJ 4.19.17 (Paulinae d. 9 Feb 294) Matrem tuam consecutam libertatem ac te post editam, ut ingenua probari possis, ostendi convenit. quod enim fratribus tuis nulla movetur quaestio, ad defensionem tuam nihil prodesse potest.

2180/20/424. CJ 7.16.25 (Licentiano s. 9 Feb 294) Sicut praetermissa instrumenta manumissionis recte factae nullum adferunt praestitae libertati vitium, ita si servum ad libertatem produxisti, instrumentorum amissio nihil ei nocere potest.

2181/20/425. CJ 7.26.7 (Pecudi d. 9 Feb 294) Sciens servum alienum citra domini voluntatem (mandatum C contra B) venumdans furtum committit. quod rei vitium, priusquam ad dominum eius revertatur possessio, non permittit usucapionem fieri, licet bona fide possideatur.

2182/20/426. CJ 8.47.8 (Isoni s. 9 Feb 294) In adoptionem patre, in cuius est potestate, libertae filiam dante, matris patronus adoptare non prohibetur. nam sui iuris adrogatio feminae nisi ex nostro rescripto numquam procedit.

2183/20/427. CJ 5.18.7 (Erotio s. 9 Feb 294 Sirmium) Filiae pecuniam adimere, quam habes in potestate, minime prohiberis. nam si pro ea dotem dedisti, hanc constante matrimonio ne consentiente quidem ipsa, matrimonio autem dissoluto invita repetere non potes.

2184/20/428. CJ 8.39.3 (Andronico s. 9 Feb 294 Sirmium) Propter mutuam uni datam pecuniam aliis reis promittendi factis, ob non numeratam sibi pecuniam obligationem remitti desiderio postulantium iura refragantur.

2185/20/429. CJ 3.36.20 (Pactumeiae not later than 11 Feb 294) In familiae erciscundae iudicio ab uno pro solido rei veluti communis venumdatae pretium non venit, sed mandati, si praecessit, coheres venditoris agere potest, vel negotiorum gestorum, si ratam fecerit venditionem. nam si velut propriam unus distraxit ac pretium possideat, hereditas ab eo petenda est.

2186/20/430. CJ 2.25.1 (Domitio Aphobio/Aphobio s. 11/13 Feb/11 Aug 294) Nec si maior quinque et viginti annis soror vestra fuit, vobis non mandantibus nec ratam transactionem habentibus de iure vestro quicquam minuere potuit. nam si cognitis quae gesserit his consensum post viginti et quinque annos aetatis commodastis, quamvis illa minor pro portione propria restitutionis auxilium implorare possit (i.p. Lb cum B implorasset PLaCR), vobis tamen ad communicandum edicti perpetui beneficium eius aetas patrocinari non potest.

2187/20/430. CJ 4.51.4 (same) Mancipia patris, qui fundum a Philippo conduxerat, successione tibi quaesita domino fundi pro debitis in solutum mater tua dando nihil tibi auferre potuit. et ideo si tu maior viginti quinque annis effectus ab ea negotium gestum non fecisti ratum, oblato debito, si non haec locator iure pignoris obligata sibi vendidit, petere poteris.

2188/20/430. CJ 8.42.18 (same) Inquisitio veritatis tolli non potuit, quod chirographa, quae fecerat procurator tuus, recepta tibique restituta ab ipsius herede proponas cum subscriptione procuratoris significante, quod nihil creditoribus debeatur, cum nihil prohibeat et creditoribus satisfactum et non vestrae pecuniae, sed ipsius, cui negotium gerendum mandaveras, processisse solutionem.

2189/20/431. CJ 4.6.8 (Flaviano s. 11/10 Feb 294/293) Dictam legem donationi, si non impossibilem contineat causam, ab eo qui hanc suscepit non impletam condictioni facere locum iuris dictat disciplina. quapropter si titulo liberalitatis res tuas in sponsam conferendo certam dixisti legem, nec huic illa, cum posset, paruit, successores ipsius de repetendis quae dederas, si hoc tibi placuerit, convenire non prohiberis.

2190/20/432. CJ 4.6.9 (Bibulo s. 11/10 Feb 294/293 Sirmium) Si liber constitutus, ut filiae tuae manumittuntur, aliquid dedisti, causa non secuta de hoc tibi restituendo condictio competit. nam si quid servus de peculio domino dederit, contra eum nullam actionem habere potest: sed dominum, qui semel accipere pecuniam pro libertate passus est, aditus rector provinciae hortabitur salva reverentia--favore scilicet libertatis--placito suo stare.

2191/20/433. CJ 5.37.19 (Vindiciano s. 11 Feb 294 Sirmium) Tutor licet absens decreto datus, si sciens se sollemniter non excusaverit, administrationi constituitur obnoxius.

2192/20/434. CJ 5.56.4 (Aurelio pp. 11 Feb/1 Sept 294 Sirmium) Pupillus agere vobiscum actione tutelae compelli non potest. 1. Verum adversus futuram calumniam et ut, si quid ei debetis, cursus eius inhibeatur usurarum, denuntiationibus frequenter interpositis ad iudicium eum provocate ac, si rem dissimulatione proferat, actis apud praesidem provinciae factis voluntatis vestrae rationem declarate: quod facto tam vobis ipsis quam securitati filiorum vestrorum consulatis. 2. Quod et in curatoribus locum habet.

2193/20/435. CJ 9.22.17 (Menelao s. 11 Feb 294 Sirmium) Sicut falsi testamenti vel codicillorum scriptura temporis intervallo firmari non potest, ita vera quae iure subsistit non evanescit. 1. Si itaque de fide delicti (R delicta L lecti C deleti testamenti dett. derelicti fortasse scr.) vel per accusationem vel per privatum iudicium quereris, rector provinciae tunc demum eos exhiberi de quibus interrogatio fieri potest iubebit, si prius ceteris indiciis fuerit commotus.

2194/20/436. CJ 4.2.11 (Maximiano s. 12 Feb 294/293 Sirmium) Incendium aero alieno non exuit debitorem.

2195/20/437. CJ 7.52.5 (Valentino s. 12 Feb 294 Sirmium) Ad solutionem dilationem petentem adquievisse sententiae manifeste probatur, sicut eum, qui quolibet modo sententiae adquieverit. nec enim instaurari finita rerum iudicatarum patitur auctoritas.

2196/20/438. CJ 2.18.19 (Alexandro d. 13 Feb 294 Sirmium) Ab uno herede pro solido re veluti communi venumdata de pretio coheres venditoris negotiorum gestorum ratam faciens venditionem agere potest.

2197/20/439. CJ 2.36.3 (Laurentio d. 13 Feb 294 Sirmium) Edicto quidem divi Marci parentis nostri res minorum exceptae nihil tuum adiuvant desiderium, si quidem debiti causa patris minoris vel etiam ipsius praedia venumdata quinquenii praescriptionis nullam admittunt quaestionem. 1. Sed quoniam per collusionem sive fraudem tunc temporis procuratoris nostri nimis exiguo pretio fundum tuum cum mancipiis venumdatum adseveras, si aditus rationalis noster tuis adlegationibus adesse fidem nec servatam sollemnitatem hastarum animadverterit, fisco te satisfaciente revocata venditione fundum tibi restitui iubebit.

2198/20/440. CJ 3.28.22 (Statillae d. 13 Feb 294 Sirmium) Si maritus tuus facto testamento te quidem ex asse scripsit heredem, filia autem quam habuit in potestate exheredata facta minime probetur nihilque ei relictum est neque iustas causas offensae praestitisse convincatur, eam de inofficioso testamento patris querentem totam hereditatem obtinere posse non ambigitur. 1. Quod si iam obtinuit vel postea vincat, quodcumque maritus mortis suae tempore debuisse tibi perhibetur, idem ab ea reddi oportet.

2199-2200/20/441. CJ 4.10.9 (Glyconi d./pp. 13/9 Feb 294) Negantes debitores non oportet armata vi terreri: sed petitore quidem non implente suam intentionem vel exceptione submoto absolvi, convictos autem condemnari ac iuris remediis ad solutionem urgueri convenit.

2201/20/442. CJ 8.44.25 (Saturninae s. 13 Feb 294) Si tibi liberam Saturninus condicionem eius ignorans distraxit ac nunc eam defendit in libertatem, hac libera pronuntiata venditorem vel ex stipulatione duplae (Mb dupla Pa dupli PbR duplae actione C dupl* Ma), quantum in hanc deductum est, vel empti actione quanti tua interest convenire potes.

2202/20/443. CJ 4.13.3 (Theogeni s.14/20 Feb/16/22 May 294 Sirmium) Si filius familias invito patre decurio creatus fuerit, pro eo patrem inquietari non posse iure manifestissimo cautum est.

2203/20/444. CJ 6.58.7 (Ammiano s. 14/13 Feb 294 Sirmium). Patruo ac materterae (edd. de insert libri) tertio constitutis gradu non pariter intestati successio defertur, sed patris frater agnationis iure sorori (dett. sororis CR) matris anteponitur.

2204/20/445. CJ 7.32.8 (Cyrillo pp. 14/12 Feb 294 Sirmium) Per procuratorem utilitatis causa possessionem et, si proprietas ab hac separari non possit, dominium etiam quaeri placuit.

2205/20/446. CJ 9.1.14 (Aeliae s. 14 Feb 294) Propter insidias, quas tuae vitae paratas contendis, accusationem apud praesidem provinciae contra filium tuum, si pietas et ratio naturalis animi tui non revocat intentionem, instituere (BZ k.p. constituere libri) potes.

2206/20/447. CJ 6.59.3 (Ulpianae s. 15 Feb 294 Sirmium) Vitrico privigni successionem intestati civili vel honorario iure non deberi certissimum est.

2207/20/448. CJ 4.13.4 (Achaeo s. 18 Feb 294 Sirmium) Patris nomine superstitis filium nec munerum civilium nec debiti causa personali posse conveniri constat actione.

2208/20/449. CJ 6.15.5 (Platoni d. 18 Feb 294 Sirmium) Certum est quidem cognationis iure citra admissionem bonorum possessionis neminem (V?Cb nemini Ca) posse succedere: defuncti vero cognati succedere nolentes petere bonorum possessionem non urguentur.

2209/20/450. CJ 6.29.2 (Sotericho s. 18 Feb 294 Sirmium) Uxoris abortu testamentum mariti non solvi, postumo vero praeterito, quamvis natus ilico decesserit, non restitui ruptum iuris evidentissimi est.

2210/20/451. CJ 8.37.8 (Posidonio s. 18 Feb 294) Non moriturum praestari servum impossibilis promissio est. post mortem autem eius stipulatus recte solutionem postulat.

2211/20/452. Cod. Paris. 4414/4415 = Collectio 3.244-5 (Aurelio Ennio Lucello et Marco Severino s. 20 Feb 294 Sirmium) Si pro possessione Titi (Tiberii Momm.) Claudi vos debita fiscalia exsolvisse constat (contestat 4415), vestram (vestra libri) esse possessionem (possessione 4414) notissimi iuris est (e. Cujas omit libri), ideo vir (v. Cujas ut libri) clarissimus proconsul patrium vestrarum adlegatione (adlegationem 4415) salva mansura (s.m. Momm. solutam usuram 4415) pro aliena (alienam libri) cognoscitur (ideo virum clarissimum proconsulem partium duarum adlegatione s.m. pro aliena re cognituro Momm.) tradere vobis hanc ipsam (ipsa 4414) cum fructibus rem aequitatis ratione provisum est.

2212/20/453. CJ 6.20.14 (Stratonicae pp. 23 Feb 294/295 Trimontium) Si maritus quondam tuus ab intestato patri suo heres extitit et ei postumus editus successit, actionem hereditariam amitae filii vestri, quam habuit patris sui mortis tempore dotem non conferenti denegare praeses non dubitabit.

2213/20/454. CJ 6.54.8 = 11.31.2 (Iulio et Zenodoro/Zenodoro s./sp. 23 Feb/25 Nov 294) Contra eos sive successores eorum (s.s.e. omit 11.3.2), qui rem publicam administrantes per officii necessitatem civitati (c. omit 11.31.2) sub condictione relicti fideicommissi satis accipere debuerunt, quanti rei publicae interest satis acceptum non esse, dirigendam certum est (c.e. omit 11.31.2) actionem (add perspicitis 11.31.2).

2214/20/455. CJ 3.32.20 (Quartillae 24 Feb 294) Non servum, quem res tuas detinere adseveras, sed eius dominum de rebus repetendis conveniendum esse perspicis.

2215/20/456. CJ 9.1.15 (Lupioni s. 27 Feb 294) Criminis accusationem instituere cum periculo calumniae, si tibi existimatio integra est, minime prohiberis.

2216/20/457. CJ 6.42.25 (Iulianae d. 28 Feb 294) Heredem etiam res proprias per fideicommissum relinqui posse non ambigitur.

2217/20/458. CJ 8.35.7 (Menandrae s. 28 Feb 294) Si ex maiore debiti quantitate minor tibi soluta est nec liberationem debitori tuo praestitisti, petere quod non probatur redditum, contra exceptionem pacti replicatione tuam adiuvans intentionem, minime prohiberis.

2218/20/459. CJ 8.27.15 (Avianae d. 1 March 294 Sirmium) Obligatis pignori mancipiis a creditore distractis ac traditis si post debitor quondam haec sollicitaverit, non venditori (PaCb cum B debitori PbCaR), sed emptori contra possidentem in rem competit actio.

2219/20/460. CJ 2.34.2 (Proculae 3 March 294) Licet in delictis aetate neminem excusari constet, matri tamen, quae filiis tutorem aetatis lubrico lapsa non petit, eorum minime denegari successionem convenit, cum hoc in maioribus matribus tantum obtineat.

2220/20/461. CJ 6.37.17 (Eutychiano d. 5 March 294) Datum legatum adimi tam pure quam sub condicione, non libertis tantum, sed etiam ingenuis placuit.

2221/20/462. CJ 9.22.18 (Maximo s. 5 March 294) Ex initio falsi commissi iusta possessio non paratur. unde contra eos, quos de dominio fundi tecum contendere proponis, accusationem instituere potes.

2222/20/463. CJ 3.22.4 (Sisinniae d. 6 March 294 Byzantium?) Si ex possessione servitutis in libertatem quis proclamat, ibi agi oportere status causam, ubi domicilium constitutum habet qui se dominum dicit, non est ambigui iuris.

2223/20/464. CJ 4.16.5 (Iulio d. 6 March 294 Sirmium) Ubi debitum ante de hereditate tibi solvatur ac tunc, si ad te pertineret, quaeri iubeamus, praepostera petitio est. etenim cum tibi soceri successionem quaesitam patuerit, debiti petitionem per confusionem extingui non ambigitur.

2224/20/465. CJ 4.38.6 (Aurelio Lucretio before 7 March 294) Si Gaudentius in matrem tuam titulo venditionis sine quadam fraude dominium manicpii transtulit, non idcirco, quod post inter eos matrimonium et divortium secutum dicitur, iure eius quicquam derogatum est: quod vindicare, te matri tuae successisse probans, minime prohiberis.

2225/20/466. CJ 7.14.9 (Potamoni? before 7 March 294) Libertina matre procreatam ingenuis nasci natalibus evidentis ac manifesti iuris est. 1. Cum igitur te matre libertina editam, dehinc ab hostibus captam postliminio reversam proponas et nunc tibi servitutis moveri quaestionem, consequens est adiri praesidem provinciae, qui de causa liberali cognoscet iure laturus sententiam, sciens neque huiusmodi matris condicionem neque captivitatem reversis de statu pristino quicquam posse detrahere.

2226/20/467. CJ 7.14.10 (Athenodorae before 7 March 294) Ad recognoscendos singulos nomina comparata publico consensu, ob celandos natales ingenuis si mutentur, minime nocet, natosque, licet in ministerio servitutis, liberae condicionis non servos possessio, sed status ingenuos edi perficit.

2227/20/468. CJ 4.38.7 (Aurelio Isioni s. 7 March 294 Sirmium) Si ancillam ex emptione sibi quaesitam mater tua donatione a secundo marito postea se simulavit accepisse, tituli falsi figmentum dominium ei duplicare vel auferre non potuit.

2228/20/469. CJ 7.10.6 (Mido s. 7 March 294) Si pater servum vestrum, licet vobis minoribus viginti annis consentientibus, manumisit, ei libertatem praestare non potuit.

2229/20/470. CJ 7.14.11 (Maximae s. 7 March 294) Si vestram possessionem nullus praecessit titulus, sed ingenui constituti operas mercede placita locastis, nec statui quicquam vestro derogatum est nec ad conventionis implendam fidem sollemniter agere prohibemini.

2230/20/471. CJ 2.4.23 (Tatiano d. 8 March 294) Nec intentio creditorum Archimedori, cui alios successisse profiteris, si obligatus pro eo non fuisti, tenere potest. sed haec integro negotio tractari convenerat: nam cum iam quaestionem transactione decisam et a te dari placitam numeratam pecuniam proponas, huius indebiti soluti praetextu improbe tibi petitionem decerni postulas, cum etsi tantum in stipulationem fuisset deducta, indebiti promissi velamento defendi non posses.

2231-2/20/472. CJ 9.22.19 (Cosmiae s. 8 March 294) Etsi ad te negotium pertinuit, etiam atque etiam tecum deliberare debueras, ne improbam institueres accusationem, hoc instrumentum falsum in quo subscripseras arguere contendens. 1. At (edd. ac libri) cum mulieribus in aliena causa falsi non sit concessum accusare, tu autem haec eadem praedia te prius alii donasse proponas, fieri tibi facultatem accusandi contra iuris postulas formam.

2233/20/473. CJ 7.16.26 (Molento s. 9 March 294) Sicut datam libertatem manumissis adimere patronus non potest, ita manumissionis instrumentum praestare cogitur.

2234/20/474. CJ 8.50.13 (Aurelio/Coloniae/Brinae/Quartinae s. 11 March 294) Si is, qui te ab hostibus ingenuam captam commercio (C omit R) redemit, sibi matrimonio coniunxit, dignitate nuptiarum et voto futurae iustae subolis vinculo pignoris tibi remisso redditos (t.r.r. C t. redditos Ra remisso t.r. Rb) natales pristinos rationis est.

2235/20/475. CJ 8.53.21 (Antoniae s. 11 March 294) Constante matrimonio dotem penes maritum suum constitutam avia tua donare tibi non potuit.

2236/20/476. CJ 4.29.17 (Alexandro 13 March 294) Si, cum pater vester a Callistrato mutuam sumpsisset pecuniam, velut haec eius uxor accepisset, instrumentum conscriptum est, nec ad exceptionis tractatum ex senatus consulto venientem pervenire necesse est, cum eam veritatis substantia, constituta potior quam simulata gesta, tueatur.

2237/20/477. CJ 2.12.19 (Firmo s. 14 March 294) Si pretium, quod (q. delete Kr.) actoribius alienis fundum vel servum citra mandatum tibi distrahentibus dedisti et neque praecessisse (e.n.p. melius abesset adest tamen apud Gr.) neque secuta contractum domini declaretur voluntas, in rem autem eius id pretium cessisse provinciae praeses causa cognita perspexerit, hoc tibi restitui (secundum formam perpetui edicti BZ insert k.p.) iubebit.

2238/20/478. CJ 4.38.8 (Herodi et Diogeni/Herodi Diogeni d. 16 March 294) Si non donationis causa, sed vere vineas distraxisti nec pretium numeratum est, actio tibi pretii, non eorum quae dedisti repetitio competit.

2239/20/479. CJ 8.50.14 (Severae s. 17 March 294) Ius postliminii filiam rebus humanis exempta matre, dum in servitutis ipsa necessitate per captivitatis causam fuit, eventu purgato (vitio suo insert Momm.) vigore ad eius legitimam invitat hereditatem, nec tibi medii temporis fortuna, quominus res maternas successione quaesitas persequi possis, iniuriam fieri patimur.

2240/20/480. CJ 7.2.10 (Germano before 18 March 294) Directis verbis iure data libertate non sola impositione pilei, sed adita hereditate, si nulla iuris impediat constitutio, liberti constituuntur (orcini add CR).

2241/20/481. CJ 2.32.2 (Laurinae d. 18/17 March 294/293 Sirmium) Indebito legato, licet per errorem iuris a minore soluto, repetitionem ei decerni, si necdum tempus, quo restitutionis tribuitur auxilium, excesserit, rationis est.

2242/20/481. CJ 7.2.11 (same) Si iure non substitit testamentum, in hoc nec libertates--cum non fuisse additum, ut pro codicillis scriptum valeret, proponas--recte datas constabit.

2243. Edict. CJ 3.3.2 (Dio et Max AA et CC dicunt: d. 18 March/July 294) Placet nobis praesides de his causis, in quibus, quod ipsi non possent cognoscere, antehac pedaneos iudices dabant, notionis suae examen adhibere, ita tamen ut, si vel per occupationes publicas vel propter causarum multitudinem omnia huiusmodi negotia non potuerint cognoscere, iudices dandi habeant potestatem--quod non ita accipi convenit, ut etiam in his causis, in quibus solebant ex officio suo cognoscere, dandi iudices licentia permissa credatur: quod usque adeo in praesidum cognitione retinendum est, ut eorum iudicia non deminuta videantur:--dum tamen de ingenuitate, super qua potuerant et ante cognoscere, et de libertinitate praesides ipsi diiudicent.

2244. CJ 3.11.1 (same) Quoniam plerumque evenit, ut iudex instrumentorum vel personarum gratia dilationem dare rerum necessitate cogatur, spatium instructionis exhibendae postulatum dari conveniet. 1. Quod hac ratione arbitramur esse moderandum, ut, si ex ea provincia ubi lis agitur vel persona vel instrumenta poscentur, non amplius quam tres menses indulgeantur: si vero ex continentibus provinciis, sex menses custodiri iustitiae est: in transmarina autem dilatione novem menses computari oportebit. 2. Quod ita constitutum iudicantes sentire debebunt, ut hac ratione non sibi concessum intellegant dandae dilationis arbitrium, sed eandem dilationem, si rerum urguentissima ratio flagitaverit et necessitas desideratae instructionis exegerit, non facile amplius quam semel nec ulla trahendi arte sciant esse tribuendam.

2245. CJ 7.53.8 (same) Exsecutorem eum solum esse manifestum sit, qui post sententiam, inter partes audita omni et discussa lite, prolatam iudicatae rei vigorem ad effectum videtur adducere.

2246. CJ 7.62.6 (same) Eos, qui de appellationibus cognoscent ac iudicabunt, ita iudicium suum praebere conveniet, ut intellegant, quod, cum appellatio post decisam per sententiam litem interposita fuerit, non ex occasione aliqua remittere negotium ad iudicem suum fas sit, sed omnem causam propria sententia determinare conveniat, cum salubritas legis constitutae ad id spectare videatur, ut post sententiam ab eo qui de appellatione cognoscit recursus fieri non possit ad iudicem, a quo fuerit provocatum. quapropter remittendi litigatores ad provincias remotam occasionem atque exclusam penitus intellegant, cum super omni causa interpositam provocationem vel iniustam tantum liceat pronuntiare vel iustam. 1. Si quid autem in agendo negotio minus se adlegasse litigator crediderit, quod in iudicio acto fuerit omissum, apud eum qui de appellatione cognoscit persequatur, cum votum gerentibus nobis aliud nihil in iudiciis quam iustitiam locum habere debere necessaria res forte transmissa non excludenda videatur. 2. Si quis autem post interpositam appellationem necessarias sibi putaverit esse poscendas personas, quo apud iudicem qui super appellatione cognoscet veritatem possit ostendere, quam existimabit occultam, hocque iudex fieri prospexerit, sumptus isdem ad (ad dett. et CR) faciendi itineris expeditionem praebere debebit, cum id iustitia ipsa persuadeat ab eo haec recognosci, qui evocandi (evocari Momm.) personas sua interesse crediderit. 3. Super his vero, qui in capitalibus causis constituti appellaverint--quos tamen et ipsos vel qui pro his provocabunt non nisi audita omni causa atque discussa post sententiam dictam appellare conveniet--, id observandum esse sancimus, ut inopia idonei fideiussoris retentis in custodia reis opiniones suas iudices exemplo appellatoribus edito (e.a.e. Ca exempla a. edita Cb exemple a. edicto Ra et exempla a. edita Rb) ac refutatorios (Ca? refutatorias Cb refutatoria R) eorum ad scrinia quorum interest transmittant, quibus gestarum rerum fides manifesta relatione pandatur, ut meritis eorum consideratis pro fortuna singulorum sententia proferatur. 4. Ne temere autem ac passim provocandi omnibus facultas praeberetur, arbitramur eum, qui malam litem fuerit persecutus, mediocriter poenam a competenti iudice sustinere. 5. Sin autem in iudicio propriam causam quis fuerit persecutus atque superatus voluerit provocare, eodem die vel altero libellos appellatorios offerre debebit. is vero, qui negotium tuetur alienum, supra dicta condicione etiam tertio die provocabit. 6. Apostolos post interpositam provocationem etiam non petente appellatore sine aliqua dilatione iudicem dare oportet, cautione videlicet de exercenda provocatione in posterum minime praebenda.

2247/20/482. CJ 5.18.8 (Sallustiae d. 20/16 March 294 Sirmium) Nec maritus, licet post divortium in quantum facere possit condemnandus est, post idoneus factus, qui non redidderat integrum, residuam probabiliter solutionem recusat. at cum eius heredes in solidum conveniendos non ambigitur, ne cum his solvendo factis experiri non possis, superstitiosam geris sollicitudinem.

2248/20/483. CJ 4.38.9 (Severo militi/Severo d. 25 March 294 Sirmium) Empti fides ac venditi sine quantitate nulla est. placito autem pretio non numerato, sed solum tradita possessione istiusmodi contractus non habetur irritus, nec idcirco is qui comparavit minus recte possidet, quod soluta summa quam dari convenerat negatur. sed et (et R cum B omit PC) donationis gratia praedii facta venditione si traditio sequatur, actione pretii nulla competente perficitur donatio.

2249/20/483. CJ 7.26.8 (same) Ex causa transactionis habentes iustam causam possessionis usucapere possunt.

2249A/20/438A. Cons 9.18 (Sergiae et Anagio 25 March 294) De dubia vero lite facta transactio rescindi non potest.

2250/20/484. CJ 6.57.2 (Metrodorae s. 26 March 294/293 Sirmium) Non pro numero superstitum mortis matris tempore, sed succedentium materna scinditur hereditas. 1. Quapropter si mater vestra te et uno fratre emancipatis, duobus autem aliis in patria positis potestate superstitibus diem functa est et hi, qui in potestate patris fuerant, priusquam maternam hereditatem sibi quaererent, rebus humanis exempti sunt, inter duos tantum viriles non ambigitur factas portiones.

2251/20/485. CJ 8.53.22 (Diomedi s. 26 March 294 Sirmium) Cum res filio emancipato ea condicione, ut creditoribus tuis solveret, te donasse proponas, si stipulatione vel in continenti habito pacto huic rei prospexisti, creditoribus quidem non contra eum ex placito vestro, sed adversus te competit actio (tibi autem adversus filium ex stipulatu competit actio vel sim. desiderantur cf B et BZ) 1. Eum autem, cui certa lege praedia donasti, incerta civili actione ad placitorum obsequium urgueri secundum legem donationibus dictam convenit.

2252/20/486. CJ 4.35.14 (Hermiano/Aurelio Hermoniano d. 27 March 294 Sirmium) Si secundum mandatum Tryphonis ac Felicis equos tua pecunia comparatos vel in solutum a proprio debitore tibi traditos uni de his utriusque voluntate dedisti, ad parendum placitis eos mandati iudicio conventos bona fides urguet.

2253/20/487. CJ 8.2.2 (Marco s. 27 March 294) Si ex edicto sororis patruelis intestato sine liberis defunctae recte petita bonorum possessione quaesisti successionem ac negotium integrum est, quae cum moreretur eius fuerunt, secundum edicti (VCaR interdicti Cb) quorum bonorum tenorem ab his, qui pro herede vel pro possessore possident dolove malo fecerint, quo magis desierint possidere, tibi rector provinciae restitui efficiet.

2254/20/488. CJ 8.19.3 (Theophilo d. 27 March 294) Quominus creditor, qui ante pignus accepit, distrahat, non offerendo secundus priori debitum interpellare non potest.

2255/20/489. Collatio 10.4.1 (Aurelio Altenico Andronico s. 27 March 294 Sirmium) Eos penes quos vestem et argenti materiam deposuisse proponis apud rectorem provinciae convenit interrogari, qui eos, sive teneant sive dolo fecerint quominus possint restituere, secundum bonam fidem tibi satisfacere compellet.

2256/20/490. CJ 3.38.6 (Thesidianae d. 28 March 294 Sirmium) Si cum patruo vestro hac condicione divisionem fecistis, ut se nullum dolum malum adhibuisse iuraret, nec fidem placitis exhibuit, quominus res indivisas requiratis, eorum placitum quae in divisionem venerunt nihil vobis nocere potest.

2257/20/491. CJ 3.41.5 (Menophilo s. 28 March 294) Si tibi per furtum nec manifestum ancillam servus ope consilioque domini cum aliis rebus subtraxit, cum inter servum et liberum civile iudicium consistere non possit, eum (erum Momm. auton ton despotên B) ob hoc delictum dupli poenali actione et de rebus propriis vindicatione vel condictione convenire potes.

2258/20/492. CJ 7.34.2 (Dionysio before 30 March 294) In servorum proprietatis negotio cum usucapio locum habeat, ad quaestionem longi temporis praescriptionis superfluo pervenitur.

2259/20/493. CJ 3.31.8 (Aurelio Asterio/Asterio d./pp. 30 March 294/5 Apr 294 Sirmium) Liber nec ne fuerit testator, ante omnia disquiri debet, cum (cum PR antequam C contra B) hereditas petatur.

2260/20/493. CJ 6.59.4 (same) Servus successores habere non potest.

2261/20/493. CJ 7.16.27 (same) Arrianus si mota quaestione a Leonide liber fuit pronuntiatus, in servitutem a victo iterum non recte petitus est. 1. Coheres etiam tibi ab Arriano datus colludens cum eo sive heredibus ipsius, qui status moverat quaestionem, nihil tibi obfuit, nec quae in confessionem inter eos venerunt, statum veritatis vel nomen substantiae defuncti mutare potuerunt.

2262/20/493. Cons 6.18 (same) Si secundum edicti formam testamentum obsignatum extitit, bona, quae cum moreretur auctor tuus, eius fuerunt, sollemniter petes et rel.

2263/20/494. CJ 7.34.3 (Apollinario 30 March 294 Sirmium) Unus individuum commune pro solido possidens intervallo temporis, quominus socius portionem vindicare vel eum communi dividundo iudicio provocare possit, non defenditur, cum neque familiae erciscundae iudicium neque communi dividundo actio excluditur longi temporis praescriptione.

2264/20/495. CJ 5.34.10 (Florentino pp. 30 March 294) Curatorem habenti neque adiungi nisi causa cognita nec in loco eius alium substitui non ante priore remoto ambigui iuris non est: teque afuturum (VC cum B futurum Ra adfuturum Rb) damni, quod medio tempore negotiis pupillaribus contigit, esse succedaneum, cum actorem periculo tuo constituere debueris, nec iure magistratum in absentiam tuam alium creasse certum est.

2265/20/496. CJ 5.36.5 (Zenoni d. 30 March 294) Cum ob augmentum facultatum curatores adiungi solent, non prius tutores dati administratione eorum liberantur. 1. Sane si is qui administravit tempore finitae tutelae fuit solvendo, secuti temporis periculum ad te pertinere non potuisse manifestum est.

2266/20/497. CJ 8.44.26 (Neoni s. 31 March 294 Sirmium) Si quis tibi servum vendidit, postquam is rebus humanis exemptus est, cum evictionis periculum finitum sit, a te conveniri non potest.

2267/20/498. CJ 6.22.3 (Licinio s. 2 Apr 294/293 Sirmium) Senium quidem aetatis vel aegritudinem corporis sinceritatem mentis tenentibus testamenti factionem certum est non auferre. 1. Filiam autem, quae (V filium a. qui PCR) in potestate est, testamentum facere non posse indubitati iuris est.

2268/20/499. CJ 7.45.7 (Isidorae before 3 Apr 294) Ex stipulatione parta actione pacisci proximis personis suadendo praeses provinciae verborum obligationem, quam certo iure tolli tantum licet, extinguere non potest, nec vox omnis iudicis iudicati continet auctoritatem, cum potestatem sententiae certis finibus concludi saepe sit constitutum. 1. Quapropter si nihil causa cognita secundum iuris rationem pronuntiatum est, vox pacisci suadentis praesidis actionem tuam perimere, si quam habuisti, minime potuit.

2269/20/500. CJ 7.45.8 (Licinio before 3 Apr 294) Libera quidem Theodota, quam ex emptionis causa vel in solutum creditori traditam proponis, pronuntiata citra provocationis auxilium sententia rescindi non potest. 1. Verum si mota quaestione, praemissa denuntiatione ei, qui auctor huius mulieris fuit, iudicatum processit, quanti tua interest, empti, si emisti, vel ob debitum reddendum, si in solutum data est, repetere non prohiberis.

2270/20/501. CJ 4.10.10 (Rufino d. 3 Apr 294) Adversus debitorem electis pignoribus personalis actio non tollitur, sed eo, quod de pretio servari potuit, in debitum computato de residuo manet integra.

2271/20/502. CJ 7.45.9 (Domno s. 3 Apr 294) Post sententiam, quae finibus certis concluditur, ab eo qui pronuntiaverat vel eius successore de quaestione, quae iam decisa est, statuta rei iudicatae non obtinent auctoritatem: nam (nam PbC cum B k.p. omit PaR) nec de possessione pronuntiata proprietati ullum praeiudicium adferunt nec interlocutiones ullam causam plerumque perimunt.

2272/20/503. CJ 7.51.1 (Actae 3 Apr 294) Hoc fructuum nomine continetur, quod iustis sumptibus deductis superest.

2273/20/504. CJ 8.27.16 (Silvano s. 3 Apr 294) Unus ex multis debitoris qui pignora tradiderat heredibus, quod ab eo personali actione peti potuit, solvendo res obligatas distrahendi creditori facultatem non ademit.

2274*. CJ 9.45.5 (Matronae s. 3 Apr 294 Pisa/Sirmium) Si femina suam suorumque iniuriam exsequatur, cum ipsa pacto contra vetitum destitisse profiteatur, in senatus consulti Turpilliani poenam eam incidisse certi iuris est.

2275/20/505. CJ 7.32.9 (Sergio pp. 3 Apr 294 Sirmium) Nec ex vera venditione possessionem, quam non fuerat emptor adeptus, improbe retinere potest: ac multo minus is, qui adseveratione falsa velut emptor, cum sine obligatione pignoris pecuniam mutuo dedisset, fundum inrumpens alienum retinendi iustam habet causam.

2276/20/506. CJ 2.4.24 (Victorino s. 4 Apr 294 Sirmium) Si quidem ex causa transactionis acceptis his quae instrumento continentur nihil amplius peti convenit, adversariam tuam exceptionis auxilio defendi perspicis. sin vero certam quantitatem quasi solam ab ea debitam reddere se debere sine litis decisione confessa est, tam eam quam residuam debiti partem petere minime prohiberis.

2277/20/507. CJ 8.27.17 (Agapae d. 4 Apr 294) Rei creditor obligatae generali sive speciali conventione per creditorem alium, cui non fuerat nexa, venumdatae non amittit persecutionem.

2278/20/508. CJ 8.46.7 (Duplianae s. 4 Apr 294) Si maritus tuus, licet militans, in patria potestate constitutus filium legitimis suscepit nuptiis, eum in potestate avi perseverasse non ambigitur.

2279/20/509. CJ 5.28.6 (Domnae s. 5 Apr 294 Sirmium) Si tibi pater avunculum testamento recte tutorem dedit nec is excusatus est, eum tutelae iudicio tam administratis quam neglectis, cum administrari deberent, apud competentem iudicem conveni secundum bonam fidem tibi satisfacere iussurum.

2280/20/510. CJ 5.62.18 (Sabino d. 5 Apr 294) Tutores nominatos appellationem interponere necesse non habere certissimi iuris est. 1. Quapropter, licet non appellasti, si quam te excusationem habere confidis, intra tempus, quod divi Marci constitutione praescriptum est, hac apud praesidem provinciae uti non prohiberis. 2. Nam quod omnium bonorum patrem pupilli usum fructum reliquisse quondam uxori suae proponis, ad excusandos vos a tutela non est idoneum.

2281/20/511. CJ 8.4.3 (Ulpiae et Proclinae s. 6 Apr 294) Auctoritatem vobis rescripti nostri tenendae possessionis, quam vos per violentiam adeptas (PaR adeptam VCa ademptam PbCb tên biaiôs lêphtheisan nomên B) profitemini, commodari (V commodare PCR) nimis improbe postulatis.

2282/20/512. CJ 9.41.14 (Constantio s. 6 Apr 294). Servos non solum pro dominis, sub quorum dominio sunt constituti, sed pro his quorum antea fuerunt interrogari posse constat.

2283/20/513. CH Visi 1.1 (Aurelio Alexio s. 7 Apr 294 Sirmium) Exceptionem non numeratae pecuniae non anni sed quinquennii spatio deficere nuper censuimus.

2284/20/514. CJ 4.38.10 (Aureliae Gordianae d. 7 Apr 294) Si mater tua velut ex bonis patris praedium suum comparavit, cum rei propriae non consistat emptio et hanc simulatam proponas, huiusmodi placitum mutare substantiam veritatis et ei nocere non potuit.

2285/20/515. CJ 5.71.16 (Eutychiae s. 8 Apr 294/27 Nov Anchialus?) Si praedium rusticum vel suburbanum, quod ab urbanis non loco, sed qualitate secernitur, in pupillari aetate constituta tutore auctore vel adulta sine decreto praesidis provinciae in qua situm est venumdedisti, secundum sententiam senatus consulti dominium eius sive ius a te discedere non potuit, sed vindicationem eius et fructuum, vel his non existentibus condictionem competere constitit. 1. Emptor autem si probare potuerit ex ceteris facultatibus oboedire te muneribus sive honoribus non potuisse, ad utilitates praeterea tuas cessisse pecuniam, quam pretii nomine sumpseras, doli exceptionis auxilio pretium cum usuris, quas praestatura esses, et sumptus meliorati praedii servare tantummodo potest.

2286/20/516. CJ 6.16.2 (Firmo s. 8 Apr 294 Sirmium) Si aviae frater eorum, de quorum successione agitur, velut ex testamento adiit hereditatem, quos intestatos decessisse ac falsum testamentum prolatum contendis, et ab intestato non petita bonorum possessione vita functus est, ac tu licet quinto gradu constitutus ex successorio capite petisti bonorum possessionem vel necdum exclusus petas, eorum successionem potes vindicare. nam si is, quem quarto gradu constitutum non ambigitur, ex edicto petiit nec hoc te latuit, frustra nobis supplicasti.

2287/20/517. CJ 9.41.15 (Maximo s. 9 Apr 294) Interrogari servos de facto suo non solum in criminali causa, sed etiam in pecuniaria--veluti quando per eum depositi vel commodati nomine vel in aliis causis legibus cognitis res aliis praestitae sunt--posse non ambigitur.

2288/20/518. CJ 7.16.28 (Eurymedonti s. 10 Apr 294 Sirmium) Avi paterni magistratu functi dignitas ad libertatis probationem nihil nepoti prodest, si quidem in liberali causa matris, non patris inspiciatur condicio. sed nec materni avi sola sufficit, cum, licet avia quoque libera probari possit, multis tamen ex causis status mutari consueverit.

2289/20/519. CJ 8.4.4 (Hygino s. 10 Apr 294 Sirmium) Si de possessione vi deiectus es, eum (VPaC cum PbRb *cum Ra) et legis Iuliae vis privatae reum postulare et ad instar interdicti unde vi convenire potes, quo reum (q.r. Cb *** reum V cum reum PtRa cogendum eum PvRb quo Ca) causam omnem praestare, in qua fructus etiam, quos vetus possessor percipere potuit, non quos praedo percepit, venire non ambigitur.

2290/20/520. CJ 4.13.5 (Lampetio s. 11 Apr 294) Ex patroni vel domini contractu liberti vel servi conveniri non possunt.

2291/20/521. CJ 4.23.3 (Soterae d. 11 Apr 294 Sirmium) De restituendis rebus, quas obligandas pro se dederas, postquam debitum fuerit extenuatum, commodati actionem etiam adversus heredes eius exercere potes.

2292/20/522. CJ 2.4.25 (Marcellae et Cyrillae s. 12 Apr 294) Si maiores quinque et viginti annis cum patruo sive avunculo vestro transegistis vel ei debita donationis causa sine aliqua condicione remisistis, non idcirco, quod hoc huius hereditatis captandae causa, id est spe futurae successionis, vos fecisse proponatis, aliis ei succedentibus instaurari finita debent.

2293/20/523. CJ 6.42.26 (Gaiano d. 12 Apr 294 Sirmium) Ex repudiatione fideicommissi doli mali exceptio iusta causa intercedente tunc opponitur, quando ipse, cui fideicommissum relictum est, repudiatione usus fuerit. unde cum hoc non te, sed patrem fecisse adseveras, qui tibi nocere non potuit, nihil tibi obesse potest.

2294/20/524. CJ 8.41.5 (Septimiae s. 12 Apr 294 Sirmium) Si pater tuus, cui te successisse proponis, creditori pro Alexandro suscepto nomine certam pecuniam stipulanti spopondit, licet per improbitatem Alexander ei satis non fecit, tamen summae repromissae nimis improbe solutio negatur.

2295/20/525. CJ 2.4.26 (Dionysiadae s. 13 Apr 294) Transactione matris filios eius non posse servos fieri notissimi iuris est.

2296/20/526. CJ 7.4.11 (Flaviano before 15 Apr 294) Si servus fuisti ac tibi per fideicommissum libertas relicta fuerit, pervides sine manumissione (sine facto BZ k.p.) te ad libertatem pervenire non potuisse. 1. Quapropter si verbis precariis constitutus servus libertatem accepisti, adiri praeses provinciae oportet, ut causa cognita, si tibi deberi libertatem perspexerit, ad manumittendum eum qui debet urgueat vel, si latitet, contra latitantem interposito decreto tibi prospiciat.

2297/20/527. CJ 4.35.15 (Aurelio Precario Athenaeo d. 15 Apr 294) Mandatum re integra domini morte finitur.

2298/20/528. CJ 5.59.2 (Serenae s. 15 Apr 294) Nec actiones sine tutoris auctoritate in aetate pupillari constituta (PR constitutus VC) remittendo quicquam amittere poteris.

2299/20/529. CJ 5.28.7 (Tryphaenae d. 15 Apr 294 Sirmium) Tutelae contra tutorem mota, quam testamento patris, si in eius (VMb in cuius CR) fuisti potestate, datum proponis, reddi tibi si quid debetur competens iudex aditus iubebit. curatorem enim inutiliter in testamento dari non ambigitur.

2300/20/530. CJ 7.4.12 (Irenaeo s. 15 Apr 294 Sirmium) Ex verbo `commendo' testamento vel codicillis non videri fideicommissariam libertatem relictam auctoritate iuris declaratur.

2301/20/531. CJ 2.20.7 (Sebastiano d. 16 Apr 294) Si maior quinque et viginti annis hereditatem fratris tui repudiasti, nulla tibi facultas eius adeundae relinquitur. sane si eius uxoris tibi substitutae dolo factum est, actionem de dolo contra eum exercere potes.

2302/20/532. CJ 2.53.5 (Liciniano d. 16 Apr/14 Feb 294) Si ab hostibus cum patre ac matre captus, post his ibi defunctis legis Corneliae beneficio reversus successiones eorum quaesisti, exemplo utilis actionis, quae in integrum restitutis datur, cum exceptionis annuae quae huic obici solet obiectu res vindicare non prohiberis.

2303/20/533. CJ 6.55.7 (Aemilianae s. 16 Apr/14 Feb 294 Sirmium) Filium habere suum libertus in potestate non prohibetur, cum ob praeteritum statum ex legitimis nuptiis ingenuorum exemplo filios habere liberto non sit interdictum.

2304/20/533. CJ 8.46.8 (same) Libertos exemplo ingenuorum filios suos post libertatem ex legitimis nuptiis natos in potestate habere non est prohibitum

2305/20/534. CJ 3.1.7 (Irenae s. 18/16 Apr 294 Sirmium) Cum debitoris tui servum, tibi pignoris iure obligatum bona domini sui quondam rebus humanis exempti tenere profitearis, adversus eum dari tibi actiones contra ius postulas, si quidem inter servum et liberum consistere iudicium nullum possit. ad possessionem itaque pignorum magis officio iudicis venire te convenit quam illicita postulare.

2306/20/535. CJ 2.28.2 (Severae et Clementianae d. 19 Apr/27 Feb 294 Sirmium) Rem, quam a patre vestro quondam creditor eius obligatam sibi distraxit, per aetatem vestram postulantium revocari desiderium non habet rationem. 1. Quod iuris est et si extraneo successistis: nam si creditor non bona fide versatus est, ipsum magis vel tutores sive curatores vestros, qui hanc venumdari passi sunt, convenite.

2307/20/536. CJ 4.1.8 (Alexandro s. 20 Apr 294) Actori delato vel relato iureiurando, si iuraverit vel ei remissum fuerit sacramentum, ad similitudinem iudicati in factum actio competit.

2308/20/537. CJ 6.59.5 (Iustinae s. 20 Apr/18 Feb 294) Amitae, cui successisse filios suos proponis, hereditatem tuo nomine non recte petis. 1. Sed quoniam hos etiam intestatos diem functo adseveras, si quidem hi, quos privignos eiusdem amitae dicis, eorum consanguinei fuerint fratres, tam agnationis quam cognationis iure secundo gradu constitutos tibi praeferri non ambigitur. nam si amitini tui alio etiam patre nati (C amiti t.e.a.p.n. Ra amitinis tuis e.a.p.natis Rb) numquam (neque hi Momm.) eorum matri privigni sunt, admisisse te bonorum possessionem probans eorum vindica successionem.

2309/20/538. CJ 8.40.22 (Hermiano s. 20 Apr 294) Si ultra hoc, quod accepit ea, pro qua te mandatorio nomine intercessisse commemoras, daturum te scripsisti (idem B quod daturum te scripsisti, accepit . . . .commemoras Momm.), praeses provinciae ex hoc, quod ultra mandatum tuum numeratum est, a te nihil exigi patietur.

2310/20/539. CJ 6.35.10 (Silvanae d. 20 Apr 294 Sirmium) Sororem fratris necem iure licito vindicantem evincere ab uxore scripta recte successionem non convenit. 1. Secundum quae, si fiduciam innocentiae geris et neque dolo malo tuo maritum necatum neque alias indignam te successione posse probari confidis, adversus omnem calumniam maximam habes securitatem.

2311/20/540. CJ 4.22.2 (Soteri d. 22 Apr 294) Acta simulata, velut non ipse, sed eius uxor comparaverit, veritatis substantiam mutare non possunt. quaestio itaque facti (Cb quaestione i. facta P quaestio i. facta CaR) per praesidem examinabitur provinciae.

2312/20/541. CJ 2.18.20 (Octaviae d. 24 Apr 294 Sirmium) Tutori vel curatori similis non habetur, qui citra mandatum negotium alienum sponte gerit, quippe superioribus quidem muneris necessitas administrationis finem, huic autem propria voluntas facit ac satis abunde sufficit, si cui vel in paucis amici labore consulatur. 1. Secundum quae super his quidem, quae nec tutor nec curator constitutus ultro quis administravit, cum non tantum dolum et latam culpam, sed et levem praestare necesse habeat, a te conveniri potest et ea, quae tibi ab eo deberi patuerit, cum usuris compelletur reddere. 2. De ceteris vero, quae ab aliis tui constituta iuris detenta exacta non sunt, ab hoc, qui nec agendi quidem propter exceptionis obstaculum facultatem habere potuit, exigi non potest: et idcirco adversus eos, quos res tuas tenere dicis, detorquere tuas petitiones debes.

2313/20/542. CJ 5.43.9 (Ammiano s. 24 Apr 294) Suspectos tutores ex dolo, non etiam eos, qui ob neglegentiam remoti sunt, infames fieri manifestum est.

2314/20/543. CJ 4.8.1 (Hermogeni s./d. 26 Apr/1 May 294) Praeses provinciae, sciens furti quidem actione singulos quosque in solidum teneri, condictionis vero nummorum furtum subtractorum electionem esse ac tunc demum, si ab uno satisfactum fuerit, ceteros liberari, iure proferre sententiam curabit.

2315/20/544. CJ 6.32.3 (Aristoteli d. 26 Apr 294/293) Eius, quod ad causam novissimi patris vestri iudicii pertinet, de calumnia tibi iuranti praeter partem, quam aperiri defunctus vetuit vel ad ignominiam alicuius pertinere dicitur, inspiciendi ac describendi praeter diem et consulem tibi rector provinciae facultatem fieri iubebit.

2316/20/545. CJ 8.27.18 (Gaiano s. 26 Apr 294) Qui a creditore pignori obligatum iure emit, de proprietate vinci non potest.

2317/20/546. CJ 1.18.6 (Tauro et Pollioni d. 27 Apr 294) Si non transactionis causa, sed indebitam errore facti olei materiam vos Archantico stipulanti dare spopondisse rector animadverterit provinciae, reddito quod debetis residui liberationem condicentes audiet.

2318/20/547. CJ 4.1.9 (Marciano s. 27 Apr 294 Sirmium) Delata condicione iurisiurandi reus--si non per actorem, quominus de calumnia iuret, steterit--per iudicem solvere vel iurare, nisi referat iusiurandum, necesse habet.

2319/20/548. CJ 2.21.6 (Sententiae d. 27 Apr 294 Sirmium) Si intra aetatem, cui succurri solet, in integrum restitutionis lis inchoata est nec ei a te renuntiatum est, mors eius, contra quem haec fuerat implorata, fraudi tibi esse non potest.

2320/20/549. CJ 4.17.1 (Macedonae d. 27/26 Apr 294 Sirmium) Post litis contestationem eo qui vim fecit vel concussionem intulit vel aliquid deliquit, defuncto successores eius in solidum, alioquin in quantum ad eos pervenit conveniri iuris absolutissimi est, ne alieno scelere ditentur.

2321/20/550. CJ 5.12.20 (Tiberio d. 27 Apr 294 Sirmium). Pro oneribus matrimonii mariti lucro fructus dotis totius esse, quos ipse cepit, vel, si uxori capere donationis causa permisit, eum in quantum locupletior facta est posse agere manifestissimi iuris est.

2322/20/551. CJ 6.49.5 (Verissimo s. 27 Apr 294 Sirmium) Et sine scriptura per fideicommissum hereditas recte relinquitur. 1. Igitur si te uxor tua et privignum suum in discrimine mortis constituta designavit velle successionem obtinere, usque ad dodrantem eius voluntatem ratam servari convenit, cum intestato ei succedentes de restituendo fideicommisso conventos ultra quartam, aere alieno deducto, quam (quantum a.a.d. Momm.) penes eos sententia senatus consulti relinqui praecepit, tantum obtinere posse praestiterit.

2323/20/552. CJ 8.46.9 (Nicagorae s. 27 Apr 294 Sirmium) Nec filium negare cuiquam esse liberum senatus consulta de partu agnoscendo ac denuntiata poena, item praeiudicium edicto perpetuo propositum et remedium alimentorum apud praesidem maiori trimo petenti (CRb petendi V pete Ra) monstratum iure manifesto declarant.

2324/20/553. FV 270 (Caeciliae Anagrianae s. 27 Apr 294 Sirmium) Si donationibus in unam filiam collatis quarta non retenta patrimonium exhaustum in fraudem ceterorum filiorum probetur, has rescindi ad instar inofficiosi testamenti sacris constitutionibus parentum nostrorum evidenter continetur. Matre quoque filiae res venum dante nihil ei auferri posse non ambigitur.

2325/20/554. CJ 6.9.5 (Maximo between 18 and 28 Apr 294) Quamdiu per facti quaestionem incertum est, utrumne secundum tabulas an ab intestato, et ex quo capite possessio sit delata, ne tibi tempus agnoscendae bonorum possessionis praefinitum cedat, superstitiosam geris sollicitudinem.

2326/20/555. CJ 2.3.25 (Euhemero s. 28 Apr 294 Sirmium) Debitorum pactionbius creditorum petitio nec tolli nec mutari potest.

2327/20/556. CJ 6.9.6 (Frontinae d. 28 Apr 294 Sirmium) Iuris ignorantiam nec mulieribus prodesse in edicti perpetui cursum de agnoscenda bonorum possessione manifestum est.

2328/20/557. CJ 5.44.5 (Tigrani s. 28 Apr 294) Sive ex testamento sive iure legitimo fratris tui filiorum tutelae onus ad te pertineat, vereri non debes de his quaestionibus, quas adversus fratrem quondam tibi fuisse dicis, cum si qua emerserit lis, procuratore dato et illis curatore ad litem constituto et sollemnitati iuris, ubi tutor exigitur, et indemnitati utriusque prospici possit.

2329/20/558. CJ 4.65.26 (Aurelio Opilioni et Hermio d. 29 Apr 294) Si conductionis implestis fidem, eius rei gratia factum instrumentum evanuit. quod si quid vestrum in fundo fuit vel vi direptum est, hoc restitui vobis praeses provinciae iubebit.

2330/20/559. CJ 6.1.2 (Pompeiano pp. 29 Apr 294) Requirendi fugitivos potestatem fieri dominis praesidalis officii est.

2331/20/560. CJ 5.31.10 (Prisco s. 30 Apr 294 Sirmium) Nepotibus fratris tui, si eorum mater in petendis tutoribus debito non fungatur officio, petere tutores sollemniter potes.

2332/20/561. CJ 2.35.1 (Isidorae d. 1 May 294 Sirmium) Contra eos, qui res minorum (dett. cum B minoris PCR) tenent, si usucapione dominium adquisierint, restitutionis auxilium eis decerni debet.

2333/20/562. CJ 4.22.3 (Marinae d. 1 May/27 Feb 294 Sirmium) Emptione pignoris causa facta non quod scriptum, sed quod gestum est inspicitur.

2334/20/563. CJ 4.8.2 (Aristaeneto d. 1 May 294) Ante oblationem interemptae rei furtivae damnum ad furem pertinere certissimum est.

2335/20/564. CJ 6.21.14 (heredibus Maximae s. 3 May 294 Aurrii) Si a fratre suo militante mater vestra scripta heres successionem eius sibi quaesiit, quamvis testamenti scriptura non continet iuris observationem, hanc hereditatem fratrem testatoris vel eius filios ab intestato evincere non potuisse iure constitit.

2336/20/565. CJ 4.51.5 (Aurelio Aegro 8 May/March 294 Sirmium) Si fundum tuum pater post emancipationem te non consentiente venumdedit neque ei successisti neque possidens longi temporis praescriptione munitus est, eum tibi agenti rector provinciae reddi efficiet.

2337/20/566. CJ 2.4.27 (Catoni s. 9 May 294) Sanam mente, licet aegram corpore (s.m.l.a.c Kr. cum BZ k.p. B sana m.l. egra Ma sana m.l. egro A sane m.l. aegrum P sanum m.l. aegrum PbCR) recte transigere manifestum est, nec postulare debueras improbo desiderio placita rescindi valetudinis corporis adversae velamento.

2338/20/567. CJ 4.7.5 (Bitho s. 10 May 294/293) Promercalem te habuisse uxorem proponis: unde intellegis et confessionem lenocinii preces tuas continere et cautae quantitatis ob turpem causam exactioni locum non esse. quamvis enim utriusque turpitudo versatur ac soluta quantitate cessat repetitio, tamen ex huiusmodi stipulatione contra bonos mores interposita denegandas esse actiones iuris auctoritate demonstratur.

2339/20/568. CJ 4.7.6 (Eutychiae d. 18 May 294) Ob restituenda quae subtraxerat accipientem pecuniam, cum eius tantum interveniat turpitudo, condictione conventum hanc restituere debere convenit.

2340/20/569. CJ 6.59.1 (Varianae s. 18 May/Dec 294 Sirmium) Scire debuisti fratre emancipato potiorem eam quae in familia mansit in alterius emancipati bonis non haberi, sed eos pariter, si sollemniter petierint bonorum possessionem, succedere.

2341/20/570. CJ 9.12.4 (Liberatio s. 15 June 294/293 Sirmium) Si criminis accusationem propter res a servo raptas intentandam putaveris, non contra dominum, sed contra eum quem facinus commisisse proponis hanc instituere debes. 1. Sed quoniam a Fuscinillo etiam te verberibus adflictum adseveras, si hominibus coactis hoc fecit, de hoc etiam, si legis Iuliae de vi privata reum deferendum putaveris, apud praesidem provinciae age non ignarum, quemadmodum criminibus probatis res vindicari debeat.

2341A/20/571. CJ 4.18.1 (Felici d. 25 June 294 Sirmium) Si pro alieno debito te soluturum constituisti, pecuniae constitutae actio non solum adversus te, sed etiam adversus heredes tuos perpetuo competit.

2342/20/572. CJ 1.18.7 (Zoe d. 2 July 294) Error facti necdum negotio finito nemini nocet: nam causa decisa velamento tali non instauratur.

2343/20/573. CJ 4.50.9 (Eminio Rufiniano d. 3 July/March/May/Oct 294 Sirmium) Nihil prohibet altero pecuniam numerante in alium vel utriusque contrahentis consensu vel certe venditore tantummodo volente dominium transferri: eo etiam manifeste constituto, ut inter absentes per mediam personam vel (vel PtCR cum B veluti Pv) per nuntium vel per epistulam talis contractus perfici possit.

2344/20/574. CJ 2.4.28 (Sapparutae d. 5 July 294) Sive apud acta rectoris provinciae sive sine actis, scriptura intercedente vel non, transactio interposita est, hanc servari convenit. 1. Sed quoniam, ut certum quid accipias, convenisse te, licet sine scriptura, proponis nec huius rei causa stipulationem secutam esse, quamvis ex pacto non potuit nasci actio, tamen rerum vindicatione pendente, si exceptio pacti opposita fuerit, doli mali vel in factum replicatione usa poteris ad obsequium placitorum adversarium urguere.

2345/20/575. CJ 6.58.8 (Silano s. 7 July 294/293 Sirmium) Si his, de quorum successione agitur, apud hostes defunctis secundum legis Corneliae beneficium iure agnationis adita hereditate vel petita bonorum possessione successisti, substantiam eorum vindicare non prohiberis.

2346/20/576. CJ 4.32.18 (Aurelio Castori before 15 July 294) Indebitas usuras, etiam si ante sortem solutae non fuerint ac propterea minuere eam non potuerint (etiam . . . p. confirmant Gr. videntur tamen deberi explanationi interpretis Kr.), licet post sortem redditam creditori fuerint datae, exclusa iuris varietate repeti posse pensa (R perpessa Ca perpensa Cb) ratione firmatum est.

2347/20/577. CJ 4.32.19 (Aureliae Irenaeae before 15 July 294) Acceptam mutuo sortem cum usuris licitis creditori post testationem offer ac (o.a. Rb offer at PC offert ac Ra), si non suscipiat, consignatam in publico depone, ut cursus usurarum legitimarum inhibeatur. 1. In hoc autem casu publicum intellegi oportet vel sacratissimus aedes vel ubi competens iudex super ea re aditus deponi eas disposuerit. 2. Quo subsecuto etiam periculo debitor liberabitur et ius pignorum tollitur, cum Serviana etiam actio manifeste declarat pignoris inhiberi persecutionem vel solutis pecuniis vel si per creditorem steterit, quominus solvatur. 3. Quod etiam in traiecticiis servari oportet. 4. Creditori scilicet actione utili (in factum BZ k.p.) ad exactionem earum non adversus debitorem, nisi forte eas receperit, sed vel contra depositarium vel ipsas competente pecunias.

2348/20/578. CJ 4.32.20 (Aelio Nicopolitano before 15 July 294) Constitutionibus sacris, quae ultra certum modum usuras fenebris exigi pecuniae prohibent, mandatoribus etiam vel fideiussoribus subventum est: quibus quasi mandator vel fideiussor conventus uti potes.

2349/20/579. CJ 4.32.21 (Chresimoni before 15 July 294) Si usuras praestari pignore (R cum BZ k.p. pignori PC) dato convenerat et in continenti, numeratione facta, postea vel ante, propter quod debitum solutionem feceras, non designasti, habuit creditor in usuras tibi accepto ferendae solutae quantitatis facultatem.

2350/20/580. CJ 4.32.22 (Cominio Carino not later than 15 July 294) Pignoribus quidem intervenientibus usurae, quae sine stipulatione peti non poterant, pacto retineri possunt, verum hoc iure constituto, cum huiusmodi (Ma cum BZ k.p. iure insert CRMb) nullo interposito pacto tantum certae summae poenam praestari convenisse proponas, nec peti nec retineri quicquam amplius et ad pignoris solutionem urgueri te disciplina iuris perspicis.

2351/20/581. CJ 2.21.7 (Severae d. 22 July 294) De tutela avunculi eiusdemque tutoris, cui falso aetate probata praestitisti liberationem, quem ignarum aetatis tuae non fuisse tam officium tutelae quam sanguinis proximitas arguit, si necdum statutum tempus excessit, ex causa in integrum restitutionis heredes eius convenire potes.

2352/20/582. CJ 4.10.11 (Paulae d. 25 July/23 Apr 294) Nimia credulitate circumventa es, quia, quod colonis in rem suam mutuo dedisti, a domino praedii postulare posse credidisti: nec ad eum obligandum actorum ipsius adiuvat te praesentia.

2353/20/583. CJ 5.16.22 (Arsinoae s. 1 Aug 294 Sirmium) Maritus manumissionis causa servum mulieri constante matrimonio donare potest.

2354. Letter. CJ 3.22.5 (Diogeni praes. insularum d. 2 Aug 294) Iam dudum a nobis statutum est, ut, si quae causae libertinitatis et servitutis in provinciis inter fiscum et privatos exorerentur, ad rationalem vel magistrum privatae rei, hoc est unde mota est quaestio, remitterentur, si quae vero ingenuitatis essent, a rectore provinciae examinarentur.

2355. Letter? CJ 5.12.21 (ad Geminum d. 5 Aug 294 Cologne) Si inter virum et uxorem pactum sit interpositum, ut, si matrimonium intra quinquennii forte tempora quoquo modo esset dissolutum, species aestimatae doti datae pretiis quibus aestimatae sunt redderentur, manifestum est non pretia specierum dari, sed ipsas species debere restitui, cum in placito specierum reddendarum idcirco pretiorum nomen videatur adnexum, ne, si species aliqua deminuta fuisset aut perdita, alio pretio quam quo taxata fuerat posceretur.

2356/20/584. CJ 6.24.10 (Asclepiadae s. 17 Aug 294 Sirmium) Neque per se neque per heredes institutos, quibus concessum non est, neque per servos proprios hereditatem posse quaerere dictat iuris ratio.

2357/20/585. CJ 4.2.12 (Theophanio s. 18/16 Aug 294) Si in rem communem cum Ione mutuam sumpsisti pecuniam, nec re nec sollemnitate verborum vos obligastis in solidum et post integrum (e.p.i. dett. cum BZ k.p. etiam p.i. Ra et eam post in egrum Rb et eam p. integram C) solvisti, de restituenda tibi parte contra Ionem experiri, ut debitum posceres (idem Gr. aut indebitum poscere Momm.), iudice cognoscente potes.

2358/20/586. CJ 9.18.2 (Tiberio s. 20 Aug 294 Sirmium) Artem geometriae discere atque exerceri publice intersit. ars autem mathematica damnabilis interdicta est.

2359/20/587. CJ 3.37.5 (Secundino d. 25 Aug 294) In communionem vel societatem nemo compellitur invitus deteneri: quapropter aditus praeses provinciae ea, quae communia tibi cum sorore perspexerit, dividi providebit.

2360/20/588. CJ 3.42.9 (Faustino s. 25 Aug 294) Si ex quocumque contractu apud praesidem provinciae iure debitum cui oportuerat te reddidisse probaveris, chirographa tua, ex quibus iam nihil peti potest, et instrumenta ad eum contractum pertinentia tibi naturaliter liberationem consecuto exhiberi ac reddi iubebit.

2361/20/589. CJ 4.37.2 (Pannonio not later than 27 Aug before 21 Dec 294) Cum proponas te praedium coniuncto dominio cum patruo tuo comparasse in possessionemque tam te quam ipsum inductum, iuris ratio efficit, ut dominium fundi ad utrumque pertineat. sane quia pretium a te solo numeratum (R cum BZ k.p. est insert C) et sollemnibus pensitationibus cessante socio satisfactum esse dicis, iudicio societatis id quod eo nomine praestari oportuerit consequeris.

2362/20/590. CJ 4.37.3 (Aurelio Victorino militi pp. 27 Aug before 21 Dec 294) Cum in societatis contractibus fides exuberet conveniatque aequitatis rationibus etiam compendia aequaliter inter socios dividi (exuberet . . . .d. C exhiberi conveniat quae . . . .dividit PR), praeses provinciae, si patrem tuum salinarum societatem participasse et non recepta communis compendii portione rebus humanis exemptum esse reppererit, commodum societatis, quod deberi iuxta fidem veri constiterit, restitui tibi praecipiet.

2363/20/591. CJ 1.18.8 (Dionysiae d. 28 Aug 294) Cum testamentum nullo iure constiterit, ex eius, quae ab intestato successit, professione sola velut ex testamento liberos per errorem profitentis orcini vel proprii liberti, si non ipsius accessit iudicium, cum errantis voluntas nulla sit, effici non potuerint.

2364/20/592. CJ 4.19.21 (Crispo s. 8 Sept/Dec 294/293 Singidunum) Ad probationem uti dominii aliena subtrahentes instrumenta his (his M cum B omit CR) minime possunt, quippe cum horum lectio non recitantem, sed quam tenor scripturae designat, adiuvat. 1. Cum itaque nec cetera probationum indicia reprobentur, iure competenti praediorum, quae in questionem veniunt, dominium ad te ostende pertinere. nam res vindicantem ab emptore suos numeratos nummos adseverantem erga probationem laborare non convenit, si quidem huiusmodi, licet probetur, factum intentioni nullum praestet adminiculum.

2365/20/593. CJ 3.28.23 (Philippae d. 9 Sept 294) Testamenti factionem per testationem vos interdixisse matri profitentes iustitiam offensae manifeste testamini.

2366/20/594. CJ 3.29.8 (Auxanoni pp. 11 Sept 294) Si liqueat matrem tuam intervertendae quaestionis inofficiosi causa patrimonium suum donationibus in unum filium collatis exhausisse, cum adversus eorum cogitationes, qui consiliis supremum iudicium anticipare contendunt et actiones filiorum exhauriunt, aditum querellae ratio deposcat, quod donatum est pro ratione quartae ad instar inofficiosi testamenti convicti deminuetur. 1. Nam quod uxor a marito in se matrimonii tempore donationis causa collatum emancipato filio communi consentiente domino donavit, velut ex bonis patris, de cuius substantia prohibente matrimonio non potuit exire, datum accipi rationis est: in cuius bonis si idem consilium et eventus comprehendatur, lex, quam patrimonio matris ediximus, observabitur.

2367/20/595. CJ 9.20.12 (Muciano s. 12 Sept 294 Singidunum) Si quis servum fugitivum sciens cum rebus furtivis suscepit, cum horum nomine furti actione teneatur, haec tibi rector provinciae cum solita poena restitui efficiet. sed et si criminis plagii accusationem institueris, tibi audientiam praebere non dubitabit.

2368/20/596. CJ 8.44.27 (Theophilo s. 15 Sept 294) Si fundum sciens alienum vel obligatum comparavit Athenocles nec quicquam de evictione convenit, quod eo nomine dedit, contra iuris poscit rationem. nam si ignorans, desiderio tuo iuris forma negantis (PaRb negan*d?is V neganti Pb negantes C negandi Ra) hoc reddi refragatur (refragatum V).

2369/20/597. CJ 4.65.27 (Maximiano Agopodi before 17 Sept 294) Si tibi quae pro colonis conducti praedii prorogasti dominus fundi stipulanti dare spopondit, competens iudex reddi tibi iubebit. nam si conventio placiti fine stetit, ex nudo pacto perspicis (prospicis libri) actionem (a. Rb cum B quaestionem CRa) iure nostro nasci non potuisse.

2370/20/598. CJ 4.65.28 (Tusciano Neoni d. 17 Sept 294) In iudicio tam locati quam conducti dolum et custodiam, non etiam casum, cui resisti non potest, venire constat.

2371/20/599. CJ 2.18.21 (Mitrae d. 26 Sept 294 Viminacium) Si cognati tui servos suos manumiserunt, hoc, quod eos administrasse res vestras contendis, eorum impedimentum liberati fieri non potuit. quin autem (a. firmant B fuerit etiam) ex actu praecedenti post manumissionem, si utriusque temporis administratio non conexa, sed separata sit, conveniri non posse procul dubio sit.

2372/20/600. CJ 2.54.1 (Catulo d. 26 Sept/Nov 294 Viminacium) Cum in rem actioni possessio pariat adversarium (Rb cum B actionem p.p. adversario PCRa), alienatione etiam iudicii mutandi causa celebrata in integrum restitutio edicto perpetuo permittatur, intellegis, quod, si rem, ne secum agatur, qui possidebat venumdedit et emptori tradidit, quem elegeris conveniendi tibi tributam esse iure facultatem.

2373/20/601. CJ 8.50.15 (Mucatraulo before 27 Sept/28 Aug 294 Viminacium?) Is, qui liber constitutus captus ab hostibus commercio redimitur, et antequam restituatur pro eo data pecunia, successionis iura sibi vindicare favore ingenuitatis potest, ut ex ea possit pretium pro se datum exsolvere.

2374/20/602. CJ 5.12.22 (Polybianae d. 27 Sept 294) Rem, quam pater in dotem genero pro filia dedit nec recepit, alienare non potest.

2375/20/603. CJ 8.38.6 (Septimio et Eustolio s. 27 Sept 294) Si avia vestra sibi et Eustolio, quam mutuam dederat pecuniam, dari fuit stipulata, nihil ei, cuius subiecta iuri non fuerit, quaerere potuit. sane si ipse quod ei solvi placuerat in stipulatione suo nomine deduxit, obligationem in eius etiam personam constitisse non ambigitur.

2376/20/604. CJ 5.12.23 (Diogeni d. 27 Sept 294 Viminacium) Si praedium uxor tua dotale venumdedit, sponte nec ne contractum habuerit, nihil interest, cum rei tibi quaesitae dominium auferre nolenti minime potuerit.

2377/20/605. CJ 6.42.27 (Olympiadi d. 27 Sept 294 Viminacium) Fideicommissum eius qui reliquerat paenitentia probata successores numquam praestare compelluntur.

2378/20/605. CJ 8.53.23 (same) Si ea quae donaveras posteriori placito qui acceperat donum tibi reddidit, donationis antecedens instrumentum acti sequentibus nihil obesse potest.

2379/20/606. CJ 8.55.6 (Herenniae s. 27 Sept 294 Viminaciuum) Velles nec ne filio tuo praedia itemque mancipia donare, fuit initio tibi liberum. desine itaque postulare, ut donatio quam perfeceras revocetur sub praetextu mariti ac liberum absentiae, cum huius firmitas ipsorum praesentia non indigeret.

2380/20/607. CJ 8.50.16 (Basilinae s. 27 Sept/28 Aug 294/293) Commercio redemptae filios, licet ex servo medio susceptos tempore, origini ingenuitatis matris iuxta ea quae benigne placuerunt reddi convenit.

2381/20/608. CJ 2.4.29 (Marciae s. 28 Sept 294) Sub praetextu specierum post repertarum generali transactione finita rescindi prohibent iura. error autem circa proprietatem rei apud alium extra personas transigentium tempore transactionis constitutae nihil potest nocere.

2382/20/609. CJ 5.52.3 (Zotico s. 28 Sept 294) Licet tutorum conventione mutuum periculum minime finiatur, tamen eum qui administravit, si solvendo sit, in primo loco eiusque successores conveniendos esse non ambigitur.

2383/20/610. CJ 3.33.11 = FV 43 (Claudio Theodoto/Theodoto s. 28 Sept 294 Viminacium) Habitatio morte finitur: nec proprietatem qui (qui CJ ea quae FV) habitationem habuit legando dominii (domini FV) vindicationem (vel debitum negando in testamento creditoris actionem add FV) excludit.

2384/20/611. CJ 4.32.23 (Iasoni d. 29 Sept 294 Viminacium) Oleo quidem vel quibuscumque fructibus mutuo datis incerti pretii ratio additamenta usurarum eiusdem materiae suasit admitti.

2385/20/612. CJ 4.35.16 (Uzando 29 Sept 294?) Ad comparandas merces data pecunia, qui mandatum suscepit, fide rupta quanti interest mandatoris tenetur.

2386/20/613. CJ 7.62.7 (Neoni before 30 Sept 294) Qui ad civilia munera vel decurionatum vel honores devocantur, licet vacationem a principibus acceperint, si appellationis auxilio non utantur, consensu suo nominationem confirmant. cum igitur ad munus vocatus appellaveris a praeside (a.p. Ca apud praesidem CbR) provinciae, iuste te appellasse ostende.

2387/20/614. CJ 7.62.8 (Oppiano before 30 Sept 294) Si contra maiorem quinque et viginti annis sententia lata provocationis secutae tempore praefinito causas non esse repraesentatas nec appellatione pendente transactione finitum negotium rector animadverterit, res iudicatas exsequi curabit.

2388. Letter. CJ 7.62.9 (have Heraclida carissime nobis before 30 Sept 294) Dominus litis causam appellationis, quam procurator suus litigando interposuit, etiam absente procuratore exsequi potest.

2389/20/615. CJ 7.62.10 (Titiano s. 30 Sept 294 Viminacium) Si actor a curatore ordinatus deteriorem calculum reportaverit, tam ipse quam curator ad provocationis auxilium possunt pervenire, curator vero solus provocationis litem exercebit. 1. Sin autem interim adulescens veniam aetatis impetraverit vel ad legitimam aetatem pervenerit, potest suo nomine appellationem exercere.

2390/20/616. CJ 6.2.16 (Artemidoro et aliis d. 1 Oct 294 Viminacium) Si servum vestrum nutriendum qui susceperat venumdedit, furtum commisit.

2391/20/617. CJ 6.59.6 (Publiciano sp./s. 1 Oct 294) Avunculo priori, qui est in tertio gradu, quam consobrino, qui sequentem occupat, deferri successionem intestati certi iuris est.

2392/20/618. CJ 7.23.1 (Rufino s. 3 Oct 294) Longe diversam causam eorum, qui a superstitibus manumittuntur, item illorum, quibus testamento libertas relinquitur, esse dissimulare non debueras, cum superiore quidem casu concessum tacite peculium, si non adimatur, posteriore vero, nisi specialiter fuerit datum, penes successorem remanere sit iuris evidentis.

2393/20/619. CJ 8.44.28 (Maximiano s. 5 Oct 294 Cuppae/Scupi) Emptori etiam venditoris iura prodesse non ambigitur. si igitur vobis propter rei proprietatem mota fuerit quaestio, tam propriis quam venditoris defensionibus uti poteritis.

2394/20/620. CJ 6.59.7 (Nicolao d. 6 Oct 294) Adfinitatis iure nulla successio promittitur.

2395/20/621. CJ 4.33.5 (Pullio Iuliano Eucharisto d. 8 Oct 294 Ratiaria/Retiaria) Traiectitiae quidem pecuniae, quae periculo creditoris mutuo datur, casus, antequam ad destinatum locum navis perveniat, ad debitorem non pertinet, sine huiusmodi vero conventione (conventione PR condicione C) infortunio naufragii non liberabitur.

2396/20/622. CJ 3.32.21 (Herodi d. 10 Oct 294) A possidentibus vindicata mancipia, quorum dominium ad vos pertinere intenditis, si, posteaquam impleveritis intentionem, haec (h. confirmat BZ k.p. delete Momm.) non restituantur, iurisiurandi sollemnitate secuta condemnatio procedere debet.

2397/20/623. CJ 6.59.8 (Iustae s. 10 Oct/March 294 Ratiaria/Retiaria) Antequam scriptus cuiuscumque portionis capax repudiet hereditatem vel alia ratione quaerendae facultatem amittat, ei qui testamentum reliquit intestato nemo succedit. igitur perspicis, quod testamentariae successionis spe durante intestati bona defuncti non recte vindicentur.

2398/20/624. CJ 7.60.3 (Fortunatae 10/11 Oct 294 Ratiaria/Retiaria) Si cum fratre tuo matri successisti, frater pro portione tua cum debitoribus hereditariis paciscendo vel agendo, non ex tua voluntate, pro hereditaria parte tibi quaesitam obligationem extinguere non potuit.

2399/20/625. CJ 8.13.21 (Vito s. 10/30 Oct 294 Ratiaria/Retiaria) Res obligatas exterus (CbR cum B exteru Va exteris Vb exterius Ca) debito soluto liberando datum patere, non earum (R eorum VC) dominium adipisci potest.

2400/20/626. CJ 7.16.29 (Troilae before 11 Oct 294) De ancilla matre natam et ab eo redemptam, in cuius fuit contubernio, si non manumittitur, in servitute permanere non ambigitur.

2401/20/627. CJ 7.16.30 (Eutychio before 11 Oct 294) Solo obsequii non praestiti velamento data libertas rescindi non potest.

2402/20/628. CJ 2.4.30 (Antonino s. 11 Oct 294 Cebrum/Crevium) Transactione finita, cum ex partibus tuis magis dolum intercessisse quam eorum, contra quos preces fundis, confitearis, instaurare (PR instaurari C) grave nec non criminosum tibi est.

2403/20/629. CJ 7.16.31 (Corsianae s. 11 Oct 294) Si tibi servitutis improbe moveatur quaestio, sollemnibus ordinatis de calumnia vel iniuria, prout vindictae viam elegeris, habita contestatione, posteaquam servus non esse fueris pronuntiatus, adversus eam sententiam postulare potes, tunc demum de his etiam quae direpta probaveris restitutionem, cum pro libertate fuerit pronuntiatum, petiturus.

2404/20/630. CJ 8.42.19 (Diogeni s. 11 Oct 294) Si, actore (PaCbRa actori PbCaRb) tam mutuis pecuniis dandis quam debitis recipiendis praeposito, in hoc quod susceperas eius dominae (dominae PvCR domini et Pa domini Pb) per ipsum fecisti satis, instrumentum (CbR instrumentis PCa) inane solutione celebrata nihil tibi nocere potest (potes Pa). aliter enim solventes servo de actione domini liberare se minime possunt.

2405/20/631. CJ 2.3.26 (Corneliae pp. 13 Oct 294 Variana) Pactum successorum debitoris ex lege duodecim tabularum aes alienum herditarium pro portionibus quaesitis singulis ipso iure divisum in solidum unum obligare creditori non potest (idem Gr.): quod et in honorario succedentibus iure locum habebit. de chirographis itaque communibus exhibendis cum coherede vel non perfectis in divisione placitis convenire quanti tua interest potes.

2406/20/632. CJ 8.37.9 (Capitoni s. 13/11/10 Oct 294 Variana/Varronia/Varvaria) Si quidem Zenoni stipulanti mortis vel cruciatus territus timore spopondisti, adversus experientem exceptione proposita defendi potes. 1. Si vero nihil tale probetur, accusationis institutae vel futurae praetextu non ob turpem, sed probabilem causam habita stipulatione promissio non infirmatur. 2. Sin autem ob non instituendam accusationem criminis pecunia promissa sit, cum de huiusmodi causis pacisci non liceat, petitio negatur.

2407/20/633. CJ 3.35.6 (Plinio pp. 18 Oct 294) De his, quae per iniuriam depasta contendis, ex sententia legis Aquiliae agere minime prohiberis.

2408/20/634. CJ 8.35.8 (Aurelio s. 18 Oct 294) Praescriptionem peremptoriam, quam ante contestari sufficit, vel (s.v. SC cum B sufficiebat PRa sufficit Rb) omissam, priusquam sententia feratur, obicere quandoque licet.

2409/20/635. CJ 9.35.8 (Marciano s. 18 Oct 294) Dominum pro atroci iniuria, quam servus eius passus est, edicti perpetui actione proposita, qua damni etiam haberi rationem verbis evidenter exprimitur, agere posse convenit.

2410/20/636. CJ 6.42.28 (Gaio d. 18 Oct 294 Transmarisca) Ex fideicommisso sub condicione sine libertate servis propriis inutiliter dato libertas peti non potest.

2411/20/637. Cons 9.19 (Aurelio Hermogeni militi pp. 19 Oct 294) Pactum, quod contra iuris formam provinciae rector factum animadvertit, id infirmare minime dubitabit.

2412/20/638. CJ 4.10.12 (Iovino d./s. 20/17 Oct 294) Ob aes alienum servire liberos creditoribus iura compelli non patiuntur.

2413/20/639. CJ 4.64.3 (Barcio Leontio before 20 Oct 294) Ex placito permutationis re nulla secuta constat nemini actionem competere, nisi stipulatio subiecta ex verborum obligatione quaesierit partibus actionem.

2414/20/640. CJ 4.64.4 (Leontio before 20 Oct 294) Cum precibus tuis expresseris placitum inter te et alium permutationis intercessisse eumque fundum a te datum vendidisse, contra emptorem quidem te (dett. omit PCR) nullam habere actionem perspicis (prospicis libri), cum ab eo susceperit dominium, cui te tradidisse titulo permutationis non negasti. 1. Secundum fidem autem placiti, si (si CRb omit PaRa si secundum Pb) stipulatio subsecuta est, successores eius, cum quo contractum habuisti, convenire non prohiberis: si vero nulla stipulatio intercessit, praescriptis verbis actione, ut vel fides placiti servetur tibi vel, quod alterius accipiendi fundi gratia dedisti, causa non secuta restituatur.

2415/20/641. CJ 4.64.5 (Theodolanae before 20 Oct 294) Quoniam adseris patrem tuum ei contra quem preces fundis ea condicione dedisse fundum, ut invicem domum certam acciperet, aditus praeses provinciae placitis eum parere vel, si causam, propter quam fundus datus est, sequi non perspexerit, condictionis ratione datum restituere, sicut postulas, iubebit.

2416/20/642. CJ 4.64.6 (Protogeni before 20 Oct 294) Rebus certa lege traditis, si huic non pareatur, praescriptis verbis incertam civilem dandam actionem iuris auctoritas demonstrat.

2417/20/643. CJ 4.64.7 (Timotheo s. 20 Oct 294) Emptionem rebus fieri non posse pridem placuit. igitur cum frumenti certam modiationem Callimacho et Acamato te dedisse, ut tibi repraesentent olei designatum pondus adseveres, si placitis citra stipulationis sollemnitatem non exhibeant fidem, quantum dedisti, causa non secuta condicere pro desiderio tuo potes.

2418/20/644. CJ 4.5.8 (Ziparo s. 21/18/17 Oct 294 Durostorum) Creditoris falso procuratori solventi adversus eum indebiti repetitio, non obligationis liberatio competit.

2419/20/644. CJ 8.41.6 (same) Nec creditoris creditori quisquam invitus delegari potest.

2420/20/645. CJ 6.57.3 (Iulianae s. 21 Oct 294/293) Matri intestatae defunctae secundum Orfitianum senatus consultum citra bonorum possessionem filia pro herede gerendo succedere non prohibetur.

2421/20/646. CJ 3.34.11 (Aurelio d. 22 Oct 294 Sirmium/Durostorum) Per agrum quidem alienum, qui servitutem non debet, ire vel agere vicino minime licet: uti autem via publica nemo recte prohibetur.

2422/20/647. CJ 4.10.13 (Barsimio d./s. 22/21/17/16 Oct/Nov/March 294) Eum, cui mutuam dedisti pecuniam, ad solutionem urguere competenti debes actione. nam adversus negotiatores, quos ex mercibus pecunias abstulisse tuo debitori proponis, nullam habes (CR habeas P) actionem.

2423/20/648. CJ 9.22.20 (Rufino s. 22 Oct 294 Durostorum) Nec exemplum precum editionis aliter per errorem scriptum, cum non nisi dolo falsum committentes crimini subiugentur, cognitionem dati iudicis moratur.

2424. Letter. CJ 2.56.1 (d. 24 Oct 294) Non est iuris incerti eum, qui apud acta factus est agentis procurator, non compelli ratam rem dominum habiturum satisdare: hoc enim casu veluti praesentis procuratorem intervenire intellegendum est. 1. Itaque etsi postea mutata voluntate procuratorem (procurator PbCa contra B) esse noluerit, tamen iudicium, quo quasi procurator expertus est, iudex ratum habere debebit. 2. Sin autem ei ab adversario (P suo insert CR) opposita fuerit in ipso litis exordio defensionis adlegatio, etiam ipse quasi absentis in hac parte procurator satisdationem super excipienda lite praestare cogitur, qua non praecedente lis quae ei mandata est ulterius procedere a iudice non conceditur. 3. Rei autem procurator vel defensor (vel insert P), etiam sub gestorum testificatione factus, in ipso litis limine iudicatum solvi satisdationem in omnibus causis praestare cogitur.

2425/20/649. CJ 2.4.32 (Cyrillo s. 25 Oct 294) Si causa cognita prolata sententia, sicut iure traditum est, appellationis vel in integrum restitutionis sollemnitate suspensa non est, super iudicato frustra transigi non est opinionis incertae. proinde si non Aquiliana stipulatione et acceptilatione subsecuta competentem tibi actionem peremisti, praeses provinciae usitato more legum rebus pridem iudicatis effectum adhibere curabit.

2426/20/650. CJ 5.18.9 (Marciae s. 25 Oct 294) Dotis actione successores mariti super eo, quod ei dotis nomine fuerat datum, convenire debes. ingrediendi enim in possessionem rerum dotalium, heredibus mariti non consentientibus, sine auctoritate competentis iudicis nullam habes facultatem.

2427/20/651. CJ 4.20.8 (Deruloni d. 25 Oct/1 Nov 294 Reginase/Nicomedia) Servos pro domino, quemadmodum adversus eum interrogari non posse, pro facto autem suo interrogari posse non ambigitur.

2428/20/652. CJ 4.21.10 (Victorino d. 25/22 Oct 294 Reginase) Cum instrumentis etiam non intervenientibus venditio facta rata maneat, consequenter amissis etiam quae intercesserant non tolli substantiam veritatis potuit.

2429/20/653. Cons 6.17 (Aurelio Secundino optioni pp. 26 Oct 294 Marcianopolis) Scriptura, quae nec iure nec legibus consistit, nec a nobis hanc confirmari convenit, quippe cum beneficia citra (nisi citra Momm./Girard) cuiusquam iniuriam petentibus decernere minime soleamus.

2430*. CJ 9.16.5 (Agotio s. 27 Oct 294 Rome?) Si quis te reum Corneliae legis de sicariis fecerit, innocentia purgari crimen, non adulta aetate defendi convenit.

2431/20/654. CJ 5.12.24 (Aurelio et Lysimacho d. 27 Oct 294 Anchialus/Antioch) Si dotem marito libertae vestrae dedistis nec eam reddi soluto matrimonio vobis in continenti pacto vel stipulatione prospexistis, hanc culpa uxoris dissoluto matrimonio penes maritum remansisse constitit, licet eam ingratam circa vos fuisse ostenderitis.

2432/20/655. CJ 5.51.11 (Chrysianae s. 28 Oct/1/27 Nov/1/Dec 294 Anchialus) Tutor post puberem aetatem puellae si in administratione conexa perseveraverit, tutelae actione totius temporis rationem praestare cogitur. sin autem post finitam administrationem in isdem rebus minime se immiscuerit, temporis quod insequitur periculum ad eum non pertinet.

2433/20/656. CJ 6.50.17 (Gaio sp. 28 Oct 294 Anchialus) A coheredibus relicta legata, quatenus modus lege Falcidia praestitutus patitur, posse petere (petere C cum BZ k.p. peti PR) certissimi iuris est.

2434/20/657. CJ 8.31.2 (Claudiae s. 28 Oct 294 Anchialus/Antioch) Actio quidem personalis inter heredes pro singulis portionibus quaesita scinditur, pignoris autem iure multis obligatis rebus, quas diversi (VbPR de diversis Va divisi C) possident, cum eius vindicatio non personam obliget, sed rem sequitur, qui possident tenentes non pro modo singularum (VPC rerum insert R) substantiae conveniuntur, sed in solidum, ut vel totum debitum reddant vel eo quod detinent cedant.

2435/20/658. CJ 8.47.9 (Marciano 28 Oct 294 Anchialus) Adoptatum, licet ex beneficio nostro, emancipatione sollemni separare familia sua pater adoptivus minime prohibetur.

2436/20/659. CJ 4.25.5 (Gaio d. 29 Oct 294) Si mutuam pecuniam accipere Demetriano Domitianus mandavit et hoc posse probare confidis, ad exemplum institoriae eundem Domitianum apud competentem iudicem potes convenire.

2437/20/660. CJ 6.36.4 (Stratonico before 30 Oct 294) Non idcirco minus, quod intestato te absente codicillos mater tua fecit, ii, quibus precariis verbis adscripta sunt, relicta capiunt.

2438/20/661. CJ 3.32.22 (Diodoto d. 30/27 Oct 294) Certum est mala fide possessores omnes fructus solere cum ipsa re praestare, bona fide vero extantes, post litis autem contestationem universos.

2439/20/662. CJ 6.36.5 (Flaviae d. 30 Oct/26 Nov 294 Develtum/Divellium) Nec codicillos quidem furentem posse facere certissimi iuris est. si igitur scriptura velut codicillorum patris tui fuit prolata, ut aliquid ex hac peti possit, adseverationi tuae mentis eum compotem fuisse negantis fidem adesse probari convenit.

2440/20/663. CJ 8.50.17 (Diogeniae s. 30 Oct 294 Develtum/Devellium) Liber captus ab hostibus et commercio redemptus tunc demum cum pretium solverit vel hoc ei qualicumque remittatur indicio, statum pristinum recipit. 1. Quo genere matre filium redimente, cum huiusmodi contractus non de mercede, sed de tristitia repudianda cogitatur, voti recipiendi filium cogitatio cum optabili condicione filium ilico matri restituit, ita ut et civilium obsequio munerum propter casum praeteritum non excusetur. 2. Pro pietatis (dett. proprietatis CR) itaque ratione ab hostibus redempto filio facti te paenitere ac de pretio quicquam tractare non convenit: dotem tamen ab eo debitam iure concesso reddi postulas.

2441/20/664. CJ 8.42.20 (Eucratidi s. 31/28 Oct 294 Adrianople) Si operas certi servi pecunia sumpta creditorum sibi in debitum compensare placuit, his secundum conventionis fidem praestitis de mancipio restituendo pacti tenor servari debet.

2442/20/665. CJ 5.16.23 (Caecilianae s. 1 Nov 294 Burtudizum/Brundisium/Burtodixi) Si te in vacuam possessionem praedii socrus tua titulo donationis ante matrimonium vel post induxit, ad rescindendam donationem paenitentia nihil proficit.

2443/20/666. CJ 2.3.28 (Leontio s. 3 Nov/Dec 294 Burtudizium) Si certis annis quod nudo pacto convenerat datum fuit, ad praestandum in posterum indebitum solutum obligare non potuit eum qui pactum fecit, nisi placitis stipulatio intercessit.

2444/20/667. CJ 8.35.9 (Muciano s. 3 Nov 294 Burtudizium) Si quidem intentionem actoris probatione deficere confidis, nulla tibi defensio necessaria est. si vero de hac confitendo exceptione te munitum adseveres, de hac tantum agi convenit. nam si etiam de intentione dubitas, habita de (de Momm. omit libri) exceptione contestatione tunc demum, cum intentionem secundum adseverationem suam petitor probaverit, huic esse locum monstrari convenit.

2445/20/668. CJ 7.16.32 (Athenaidi d. 5 Nov 294) Subscriptio filii domini manumittentis nec addere secuta nec omissa detrahere libertati quicquam potest.

2446/20/669. CJ 7.53.9 (Glyconi s. 5 Nov 294) Eos, quos debitores tuos esse contendis, apud rectorem conveni provinciae, qui, sive confessi debitum sive negantes et convicti fuerint condemnati nec intra statutum spatium solutioni satisfecerint, cum latae sententiae pignoribus etiam captis ac distractis secundum ea quae saepe constituta sunt meruerunt exsecutionem, iuris formam tibi custodiet.

2447/20/670. CJ 7.48.3 (Philetae s. 5 Nov 294 Heraclea) Si de proprietate datus iudex adversus te nihil super hac statuit, rector aditus provinciae causam hanc cognoscere suaque decidere sententia curabit, cum et, si quid de possessione pronuntiatum probetur, hoc causae proprietatis minime noceat.

2448/20/671. CJ 5.18.10 (Epigono s. 7 Nov 294 Heraclea) Si socero filiae tuae dotem dedisti, licet in eius positus potestate gener tuus rebus humanis exemptus sit, tamen non de peculio, sed in solidum a te consentiente filia conventum eum satis oportet facere.

2449/20/672. CJ 2.3.27 (Aurelio Chresimo s. 8 Nov 294 Heraclea) Petens ex stipulatione, quae placiti servandi causa secuta est, seu antecessit pactum seu post statim interpositum sit, recte secundum se ferri sententiam postulat.

2450/20/673. CJ 7.35.6 (Doleo 8/9 Nov 294 Heraclea) Ab hostibus captus ac postliminio reversus actione in rem directa vel qualibet alia dominium vindicando (longi insert A cum B) temporis adversarii possessionem frustra times, cum adversus eos, qui restitutionis auxilio quacumque ratione iuvantur, huiusmodi factum non opituletur.

2451/20/674. CJ 8.27.19 (Liviae s. 8 Nov 294 Heraclea) Si maritus tuus mutuam, licet tuam, dedit pecuniam, eorum, quae pignoris titulo accepit, si ei non successisti, distrahendi nomine tuo nullam habes facultatem.

2452/20/675. CJ 2.4.33 (Euchrysio s. 9 Nov 294 Melantias) Si pro fundo quem petebas praedium certis finibus liberum dari transactionis causa placuit, nec eo tempore minor annis viginti quinque fuisti, licet hoc praedium obligatum post vel alienum pro parte fuerit probatum, instaurari decisam litem prohibent iura. 1. Ex stipulatione sane, si placita servari secuta est, vel, si non intercessit, praescriptis verbis actione civili subdita apud rectorem provinciae agere potes. 2. Si tamen ipsas res apud te constitutas, ob quarum quaestionem litis intercessit decisio, fiscus vel alius a te vindicavit, nihil petere potes.

2453/20/676. CJ 2.4.34 (Ptolemaidi pp. 9/8 Nov 294) Cum donationis seu transactionis causa administratae tutelae debiti scientes vos obligationem fratri vestro remisisse proponatis nec umquam volenti dolus inferatur, frustra de dolo querimini, nec ad implendum promissum hereditatis propriae pollicitatione quisquam adstringitur.

2454/20/677. FV 314 (Aurelio Apollonidae pp. 9 Nov 294 Melantias) In filium a patre donationum conscriptis instrumentis eum in vacuam inductum possessionem horum lectio manifestat. Ceterum sine dubia facti quaestione divus Titus Antoninus parens noster nec necessarias angustias, ratione eius consortii quod nascendi tempore liberis et parentibus datur, cogitans, non admitti scrupulosam inquisitionem statuit; nec idcirco patris indignatione posse donationem iustam umquam rescindi summa cum ratione placuit.

2455/20/678. FV 325 (Aureliae Pantherae pp. 9 Nov 294/293 Heraclea) Actor rei forum sequi debet et mulier quidem facere procuratorem sine tutoris auctoritate non prohibetur. Si itaque habes actionem, experiri magis iure quam adversus ea quae pro tuo statu statuta sunt quaecumque postulare debes.

2456/20/679. CJ 2.4.31 (Proculo pp. 10 Nov/12 Oct 294 Byzantium) Si de certa re pacto transactionis interposito hoc comprehensum erat `nihil amplius peti', etsi non additum fuerat `eo nomine', de ceteris quaestionibus integra permaneat actio.

2457/20/680. CJ 8.27.20 (Sabino s. 10 Nov 294 Byzantium) Secundum placiti fidem, si nihil convenit specialiter, pignoribus a creditore maiore quam ei debebatur pretio distractis, licet ex eo fundus comparatus sit, non super hoc in rem, sed in personam, id est pigneraticia, de superfluo (d.s. Rb de superfluum Ra superfluo P superflui Cb superfilii Ca enagetai epi tô perittô B) competit actio.

2458/20/681. CJ 7.16.33 (Melitianae s. 10 Nov 294) Licet accepta pecunia dominus te manumisit, tamen tributa libertas rescindi non potuit.

2459/20/682. CJ 4.21.11 (Theageni d. 11 Nov 294) Emancipatione facta, etsi actorum tenor non existat, si tamen aliis indubiis probationibus vel ex personis vel ex instrumentorum incorrupta fide factam esse emancipationem probari possit, actorum interitu veritas convelli non solet.

2460/20/683. CJ 4.29.18 (Zotico s. 11/9/8 Nov 294 Pantichium/Antioch) Feminis alienas novas vel veteres obligationes aliqua ratione suscipientibus subvenitur, nisi creditor aliqua ratione per mulierem deceptus sit: nam tunc replicatione doli senatus consulti exceptionem removeri constitutum est.

2461/20/684. CJ 5.12.25 (Eutychiano d. 11 Nov 294 Pantichium/Antioch) Si mulier dotem a viro dari stipuletur, ut de ea testari possit, cum ordinationis testamenti cogitatio mortis (morti scr.) antecedens tempus significat nec condicionem, sed causam continet, intestata quoque muliere defuncta stipulationem committi proficiet.

2462/20/685. CJ 6.22.4 (Rhodoni s. 11 Nov 294 Pantichium) Si frater patruelis tuus ante quartum decimum aetatis annum suae decessit, cum facere non potuit testamentum, nihil ex eius postremo recte postulatur iudicio. 1. Nam si hanc aetatem egressus, licet vigoris necdum emergissent vestigia, suum ordinavit sollemniter iudicium, hoc convellere (A evellere VPR) frustra conaris.

2463/20/686. CJ 7.16.34 (Hermionae d. 13 Nov 294) Libera concubinatus ratione non constituitur ancilla.

2464/20/687. CJ 4.2.13 (Frontoni s. 15 Nov/16 Oct 294 Nicomedia) Eum, qui mutuam sumpsit pecuniam, licet in res alienas, creditore non contemplatione domini rerum eam fenori dante (PaRb creditori . . . . danti PbCRa), principaliter obligatum obnoxium remanere oportet.

2465/20/688. CJ 3.32.23 (Magnifero d. 16 Nov 294) Si mancipium tuum per vim vel furtum ablatum alii ex nulla iusta causa distraxerunt, vindicanti tibi dominium solvendi pretii nulla necessitas inrogatur (P irrogetur CR).

2466/20/689. CJ 3.32.24 (Iuliano d. 16 Nov 294) Nullo iusto titulo praecedente possidentes ratio iuris quaerere prohibet dominium. idcirco cum etiam usucapio cesset, intentio dominii non absumitur: unde hoc casu postliminio reverso citra beneficium actionis rescissoriae directa permanet integra vindicatio.

2467/20/690. CJ 3.32.25 (Eugnomio d. 16 Nov 294 Nicomedia) Sollemnibus pensionibus rei pro alio satisfacientem (Rb satisfaciente PCRa) non interveniente venditione solutionis causa minime dominum (PvRb dominium PtCRa) facit.

2468/20/691. CJ 4.19.19 (Menandro d. 16 Nov/20 March 294 Nicomedia) Exceptionem dilatoriam opponi quidem initio, probari vero, postquam actor monstraverit quod adseverat, oportet.

2469/20/692. CJ 4.43.1 (Aurelio/Aureliae Papinianae/Papinianae d. 16 Nov 294) Liberos a parentibus neque venditionis neque donationis titulo neque pignoris iure aut quolibet alio modo, nec sub praetextu ignorantiae accipientis (C cum B accipientes PR) in alium transferri posse manifesti iuris est.

2470/20/693. CJ 10.32.8 (Platoniano d. 16 Nov/17 Jan 294 Nicomedia) Infamia, quae tibi abominanda est, non etiam amissionis oculorum casus quaesitum adimit honorem.

2471/20/694. CJ 4.25.6 (Onesimae d. 18 Nov 294) Qui secutus domini voluntatem cum servo ipsius habuit contractum, ad instar actionis institoriae recte de solido dominum convenit.

2472/20/695. CJ 4.32.24 (Culciae/Liciae/Glusie d. 18 Nov 294) Si mater tua maior annis constituta negotia quae ad te pertinent gesserit, cum omnem diligentiam praestare debeat, usuras pecuniae tuae, quam administrasse fuerit comprobata, praestare compelli potest.

2473/20/696. CJ 6.44.5 (Severae s. 18 Nov 294) Refert largiter, dotem reddi maritus tibi, an quae instrumento dotali conscripta sunt, legati seu precariis verbis statuit, quippe superiore quidem casu datum probanti repeti tantum, posteriore vero nihil nocente falsa demonstratione significatum instrumento postulari possit.

2474/20/697. CJ 2.18.22 (Eulogio d. before 21 Nov 294) Negotium gerentes alienum non interveniente speciali pacto casum fortuitum praestare non compelluntur.

2475/20/698. CJ 2.18.23 (Theodoro d. 20 Nov 294 Nicomedia) Negotiis gestis non in rem, sed in personam est actio.

2476/20/699. CJ 4.24.12 (Heraisco d. 20/17 Nov 294 Nicomedia) Quominus fructuum, quos creditor ex rebus obligatis accepit, habita ratione ac residuo debito soluto, vel si per creditorem factum fuerit, quominus solveretur, pignora quae in eadem causa durant restituat debitori, nullo spatio longi temporis defenditur.

2477/20/700. CJ 6.55.8 (Catoniae s. 20 Nov 294 Nicomedia) Apud hostes patre defuncto filia communis vobis, quo casu scientia mortis non postulatur, heres extitit sua et ad te transmisit successionem.

2478/20/701. CJ 8.8.3 (Euodiae/Euvodie/Euodio s. 20 Nov 294 Nicomedia) Si ad instar interdicti de exhibenda filia Philippi eum conveniendum putaveris, rector aditus provinciae suam vobis accommodabit notionem.

2479/20/702. CJ 9.1.16 (Callitycho s. 20 Nov 294 Nicomedia) Cum rationibus iuris congruit desiderium tuum postulantis accusationem tertiam ei qui duos reos delatos habet non permitti contra legis praescripta, nisi suas suorumque iniurias quis persequatur.

2480/20/703. CJ 4.23.4 (Faustinae d. 20 Nov 294) Praetextu debiti restitutio commodati non probabiliter recusatur.

2481/20/704. CJ 8.50.18 (Tryphoniano pp. 20 Nov 294) Ab hostibus captis ac postliminio reversis pro huiusmodi casu amissa, quae in eadem causa quidem durant, omnimodo directa, quae vero per usucapionem vel liberationem ex bonis subtracta vel non utendo finita esse videntur, intra (M infra CR) annum utilem experientibus actione rescissoria restituuntur.

2482/20/705. CJ 5.62.19 (Dionysio before 22 Nov 294) Inusitatam rem desideras, de tutela filii te dimitti postulans, quod te posse contrario tutelae iudicio matrem eius convenire contendis.

2483/20/706. CJ 5.62.20 (Charitino s. 22 Nov 294 Nicomedia) Curator adultis nominatus, quorum tutor antea fueris, invitus in administratione teneri non potes. proinde si dies excusationibus praefinitus nondum excessit, uti competenti defensione potes.

2484/20/707. CJ 3.32.26 (Heliodoro d. 22 Nov before 15 Dec 294) Morae litis causam possessoris non instruunt ad inducendam longae possessionis praescriptionem, quae post litem contestatam in praeteritum aestimatur.

2485/20/708. CJ 2.4.35 (Ammonio s. 23 Nov 294 Nicomedia) Transactionem, quae dominii translatione vel actione parata seu perempta finem accepit, cum eam (eam C cum B k.p. ea PR) amicis etiam intervenientibus re vera ostenditur processisse, metus velamento rescindi postulantis professio detegit improbitatem.

2486/20/709. CJ 2.26.5 (Marciano d. 23 Nov/1 Dec 294/293 Nicomedia) In rem pupilli vel adulti contra tutores seu curatores a praeside lata sententia restitutionis auxilium non minus, quam si quid adversus eos fuisset statutum, implorare minores posse constat.

2487/20/710. CJ 4.22.4 (Decio d. 24 Nov 294) Si quis gestum a se fecerit alium egisse scribi, plus actum quam scriptum valet.

2488/20/711. CJ 3.36.21 (Fortunato 26 Nov 294) Si cogitatione futurae successionis officium arbitri dividendae hereditatis praeveniendo pater communis iudicio suo qualicumque indicio suam declaravit voluntatem, inter eos qui successerunt, exemplo Falcidiae retentionis habita ratione, familiae dividendae causa datus arbiter--virili praeterea portione eorum, quae nulli specialiter vel generaliter adsignavit, facta divisione--in adiudicando patris sequetur voluntatem.

2489/20/712. CJ 6.23.13 (Euripidi s. 26 Nov 294) Testandi causa de pecunia sua legibus certis facultas, non iurisdictionis mutare formam vel iuri publico derogare cuiquam permissum est.

2490/20/713. CJ 6.19.2 (Theodoro s. 26 Nov 294 Nicomedia) Filio delatam bonorum possessionem patri ad fraudem filii repudiare non licet.

2491/20/714. CJ 9.35.9 (Nonnae s. 26 Nov 294 Nicomedia) Qui liberos infamandi gratia dixerunt servos, iniuriarum conveniri posse non ambigitur.

2492/20/715. CJ 4.2.14 (Hadriano before 27 Nov 294/293) Mutuae pecuniae, quam aliis dedit, creditor citra sollemnitatem verborum subscribentem instrumento non habet obligatum.

2493/20/716. CJ 10.32.9 (Aurelio before 27 Nov 294) In albo decurionum perscriptis (Oa prescriptis K proscriptis Ob prescribendo scr. proscribendo Cujas) patrem non habenti filios anteferri constitit.

2494/20/717. CJ 10.32.10 (Aurelio before 27 Nov 294) Si ultra septuagesimum annum aetatis patrem tuum esse praeses provinciae perspexerit, eum personalium munerum vacatione perfrui providebit.

2495/20/718. CJ 10.32.11 (Maximo before 27 Nov 294) Uxorem pro marito decurione conveniri non posse procul dubio est.

2496/20/719. CJ 4.1.10 (Protogeni s. 27/26 Nov 294) In actione etiam depositi, quae super rebus quasi sine scriptis datis movetur, iusiurandum ad exemplum ceterorum bonae fidei iudiciorum deferri potest.

2497/20/720. CJ 5.38.6 (Epicteto s. 27 Nov 294) Temporis, quod insequitur post tutelae translationem, administrationis officio finito ad eos qui fuerunt tutores gerendae rei non pertinere periculum rationis est.

2498/20/721. CJ 7.20.2 (Milesio d. 27 Nov 294) Libertinae condicionis constitutis privatis pactis mutare statum non licere Ninniano senatus consulto contra collusorem poena statuta praemioque detegenti promisso manifeste declaratur.

2499/20/722. CJ 8.43.3 (Demetriae s. 27 Nov 294) Per Aquilianam stipulationem pacto subditam obligatione praecedente sublata et acceptilatione, quae fuerit inducta, perempta ei, qui ex nulla causa restitui potest, omnis agendi via praecluditur.

2500/20/723. CJ 9.20.13 (Severino s. 27 Nov 294) Plagii criminis accusatio publici sit iudicii.

2501/20/724. CJ 10.32.12 (Zotico d. 27 Nov 294/293) Nec infames immunitatem habere, cum hoc privilegii, non notae sit, convenit.

2502/20/725. CJ 4.2.15 (Charidemo s. 27 Nov 294 Nicomedia) Non adversus te creditores, qui mutuam pecuniam sumpsisti, sed eius, cui hanc credideras, heredes experiri contra iuris evidenter postulas formam.

2503/20/726. CJ 4.7.7 (Zenonidae d. 27 Nov 294 Nicomedia) Eum, qui ob restituenda quae abegerat pecora pecuniam accepit, tam hanc quam quae per hoc commissum tenuit restituere debere convenit, licet mortua vel alio fortuito casu perisse dicantur, cum in hoc casu in rem mora fiat.

2504/20/727. CJ 4.10.14 (Hermodoto et Nicomacho d. 27 Nov 294 Nicomedia) Est in arbitrio vestro, personali debitoris heredes actione, an eum, qui ab his distracta sibique tradita pignora tenet, in rem Serviana, si non longi temporis praescriptione munitus sit, an utrosque conveniatis.

2505/20/728. CJ 5.17.5 (Scyrioni d. 27 Nov/28 Aug 294 Nicomedia) Dissentientis patris, qui initio consensit matrimonio, cum marito concordante uxore filia familias ratam non haberi voluntatem divus Marcus pater noster religiossisimus imperator constituit, nisi magna et iusta causa interveniente hoc pater fecerit. 1. Invitam autem ad maritum redire nulla iuris praecepit constitutio. 2. Emancipatae vero filiae pater divortium in arbitrio suo non habet.

2506/20/729. CJ 3.31.9 (Demophiliae d. 29 Nov 294 Nicomedia) Si scripti delatam sibi successionem cognati repudiaverunt et hanc honorario vel civili iure quaesiisti, res hereditarias, quae in eadem causa durant, hereditatis petitione vindicare potes.

2507/20/730. CJ 6.30.12 (Antonio s. 29 Nov 294) Puberem agnoscentem bonorum possessionem, posteaquam ei fuit hereditas delata, pro herede gerere non ambigitur.

2508/20/731. CJ 7.14.12 (Quietae s. 29 Nov 294) Ad mutandum liberae statum commissum plagii nihil promovet, (C commovet PRb praemovit Ra? antikeitai BZ k.p.), sed abductam natales, quibus nata est, post hunc etiam casum obtinere convenit.

2509/20/732. CJ 7.56.4 (Soteriano s. 29 Nov 294) Nec in simili negotio res inter alios actas absenti praeiudicare saepe constitutum est.

2510/20/733. CJ 7.72.6 (Agathemero before 1 Dec 294) Pro debito creditores addici sibi bona debitoris non iure postulant. unde si quidem debitoris tui ceteri creditores pignori res acceperunt, potiores eos quam te chirographarium crditorem haberi non ambigitur. 1. Quod si specialiter vel generaliter nemini probentur obligatae ac sine successore communis debitor vel heres eius decessit, non dominii rerum vindicatione, sed possessione bonorum itemque venditione aequali portione pro rata debiti quantitate omnibus creditoribus consuli potest.

2511/20/734. CJ 4.16.6 = 7.72.7 (Domno d. 1 Dec 294) Si adulta, cuius curam geris, pro triente patruo suo, quem etiam tutelam eius administrasse proponis, heres (Si uxor tua pro t.p.s. heres 7.72.7) extitit nec ab eo quicquam exigere prohibita est, debitum a coheredibus pro besse petere non prohibetur, cum ultra eam portionem qua successit petitio (actio 7.72.7) non confundatur. nam adversus adultam tuam rescindi postulas testamentum, si quidem coheredes eius adeuntes hereditatem se etiam obligant et, si non solvendo constituti probentur (nam . . . probentur 4.16.6 sin autem coheredes solvendo non sint 7.72.7), postulata separatio (dett. separatio postulata 7.72.7 separatione CR) nullum ei damnum fieri patietur.

2512/20/735. CJ 8.35.10 (Aquilinae s. 1 Dec 294 Nicomedia) Non exceptionibus actores, quibus reis auxilium tribuitur certis ex causis, sed replicationibus suam intentionem, si quam habent, muniunt.

2513/20/736. CJ 4.5.9 (Gratianae s. 2 Dec 294 Nicomedia) Indebitum solutum sciens non repetit. 1. Citra mandatum autem ab alio re distracta dominus evicta re vel ob praecedens vitium satis emptori faciens non (potest insert edd.) indebitum praetendere, sed per eiusmodi factum ratum contractum habuisse probans a se debitum ostendit solutum.

2514/20/737. CJ 4.19.20 (Phronimae 2 Dec 294 Nicomedia) Si de possessione servitutis emptionis instrumentis subtractis in libertatem proclamat Eutychia, cum petitori probationis onus incumbat, intentione sua defecta his iuvari minime potest. nam si in servitutem petatur, ad emptionis probationem non est indiciis aliis opus, sed instrumentorum furtum monstrare sufficit.

2515/20/738. CJ 4.20.6 (Tertullo pp. 2 Dec 294 Nicomedia) Parentes et liberi invicem adversus se nec volentes ad testimonium admittendi sunt.

2516/20/739. CJ 4.49.13 (Flavio Alexandro s. 2 Dec 294) Fructus post perfectum iure contractum emptoris spectare personam convenit, ad quem et functionum gravamen pertinet: venditorque (VRb venditor quoque PCRa) pretium tantum ac, si moram intercessisse probetur, usuras officio iudicis exigere potest.

2517/20/740. CJ 8.17.9 (Asclepiodoto s. 2 Dec 294) Eos qui acceperunt pignora, cum in rem habeant actionem, privilegiis omnibus, quae personalibus actionibus competunt, praeferri constitit.

2518/20/741. CJ 3.28.24 (Successo d. 3 Dec 294 Nicomedia) Testamentum militis filii familias in castrensi peculio factum neque a patre neque a liberis eius per inofficiosi querellam rescindi potest.

2519/20/742. CJ 4.6.10 (Cononianae s. 3 Dec 294 Nicomedia) Pecuniam a te datam, licet causa, pro qua (pro qua dett. cum B per quam PCR) data est, non culpa accipientis, sed fortuito casu secuta non est, minime repeti posse certum est.

2520/20/743. CJ 4.38.11 (Aurelio Paterno pp. 3 Dec 294) Invitum comparare vel distrahere postulantis causam iustam non continet desiderium.

2521/20/744. CJ 8.42.21 (Rufo s. 3 Dec 294) Interest multum, utrumne spe futurae numerationis suscepisse te quod instrumento continetur scripsisti, an accepta minore quantitate tantum quantum lectio probat in scriptura (scripturam Momm.) conferri placuit. nam superiori quidem casu residui petitio debiti manet integra, posteriori vero consensu transactionis finitis stare convenit.

2522/20/745. CJ 3.38.7 (Severiano et Flaviano d. 4 Dec 294 Nicomedia) Si fratres vestri pro indiviso commune praedium citra vestram voluntatem obligaverunt et hoc ad vos secundum pactum divisionis nulla pignoris facta mentione pervenit, evictis partibus, quae ante divisionem sociorum fuerunt, in quibus obligatio tantum constitit, ex stipulatu, si intercessit, alioquin quanti interest praescriptis verbis contra fratres agere potestis. nam si fundi scientes obligationem dominium suscepistis, tantum evictionis promissionem sollemnitate verborum vel pacto promissam probantes eos conveniendi facultatem habetis.

2523/20/746. CJ 9.20.14 (Callistheni s. 4 Dec 294 Nicomedia) Plagii criminis accusatio cessat, si vos servos (C cum BZ k.p. suos servos R servos suos B vos servos suos scr.) vel liberos adseverent qui suppressisse dicuntur, non commissi velandi, sed ad hanc opinionem iusta ducti ratione.

2524/20/747. CJ 3.38.8 (Nicomacho d. 5 Dec 294) Si inter vos maiores annis viginti quinque rerum communium divisio relicta vel translata possessione finem accepit, instaurari mutuo bona fide terminata consensu minime possunt.

2525/20/748. CJ 5.45.2 (Marco d. 5 Dec 294) Non utiliter nominatus tutor pupillorum agendo nomine, licet ex eorum persona iniunctam impleat intentionem, exceptione `si tutor non (non omit CaRa) est' submovetur.

2526/20/749. CJ 7.16.35 (Atellio s. 5 Dec 294 Sirmium?) Non idcirco minus, quo pupilli res velut tutor administrasse dicitur, ex eius persona servitutis pati quaestionem potest.

2527/20/750. CJ 8.17.10 (Polydeucae pp. 5 Dec 294) Cum tibi pro dote quam acceperat res maritus obligavit, eo mortuo hi, quibus easdem pignori dederat, non offerentes debitum nulla possunt persequi ratione. nam chirographarios (Cb cyrogrofarios R chirographarii VCa) creditores nec in rem nec in personam eos, qui debitori non probantur successisse, ulla ratione convenire posse manifestum est.

2528/20/751. CJ 4.64.8 (Paulinae s. 5 Dec 294 Nicomedia) Ea lege rebus donatis (Ra cum Gr. a insert VPCRb) Candido, ut quod placuerat menstruum seu annuum tibi praestaret, cum huiusmodi conventio non nudi pacti nomine censeatur, sed rebus propriis dictae legis substantia muniatur, ad implendum placitum, sicut postulas, praescriptis verbis tibi competit actio.

2529/20/752. CJ 8.40.23 (Antipatro s. 5 Dec 294 Nicomedia) Reos principales vel mandatores simpliciter acceptos eligere vel pro parte convenire vel, satis non faciente contra quem egeras primo, post ad alium (alium CbRa illum CaRb) reverti, cum nullus de his electione liberetur, licet.

2530/20/753. CJ 2.4.36 (Achilleo s. 6/8/13 Dec 294) Si cum liberis (omit libri supplevit Kr. ex BZ) maior annis viginti quinque transegisti, quamvis dari tibi placita repraesentata necdum probentur nec offerant haec qui conveniuntur, ne quid amplius ab ipsis exigi possit, exceptionis proficit aequitas.

2531/20/753. CJ 6.23.14 (same) Non codicillum, sed testamentum aviam vestram facere voluisse institutio et exheredatio facta probant evidenter.

2532/20/753. CJ 6.42.29 (same) Ex testamento, quod iure non valet, nec fideicommissum quidem, si non intestato quoque succedentes rogati probentur, peti potest.

2533/20/754. CJ 5.59.3 = 7.26.9 (Gaio s. 6/7/10/11 Dec 294) Eum, qui a pupillo sine tutoris auctoritate distrahente comparavit, longi temporis spatium non (l.t.s.n. 5.59.3 nullum spatium 7.26.9) defendit. sed si locupletior factus emptoris pecunia post pubertatem occasionem iuris ad iniquum trahat compendium, doli mali submovebitur exceptione (sed . . . .exceptione omit 5.59.3).

2534/20/755. CJ 5.71.17 (Philippo s. 7 Dec 294) Inter omnes minores nec commune praedium sine decreto praesidis sententia senatus consulti distrahi patitur. nam ad divisionis causam provocante tantum maiore socio eius alienationem et sine decreto fieri iam pridem obtinuit.

2535/20/756. CJ 5.75.5 (Eugeniae d. 7 Dec 294/293) In magistratus municipales tutorum nominatores, si administrationis finito tempore non fuerint solvendo nec ex cautione fideiussionis solidum exigi possit, pupillis quondam in subsidium indemnitatis nomine actionem utilem competere ex senatus consulto, quod auctore divi Traiano parente nostro factum est, constitit.

2536/20/757. CJ 6.56.2 (Rhesae/Rheso s. 7/8 Dec 294) In successionem filii vel filiae communis sine liberis et fratribus vel sororibus morientis pater manumissor, quia ei sit vetus ius servatum, matri praefertur.

2537/20/757. CJ 8.44.29 (same) Si permutationis gratia praedia curatoribus quondam fratris tui mater tua dedit, his, quae in eorum vicem accepit, posteaquam ad defensionem fuerit denuntiatum, vel cum eorum non haberet facultatem, evictis quanti interest eos conveniri posse rationis est.

2538/20/758. CJ 7.4.13 (Pythagoridae s. 7 Dec 294) Si te, donatam ante matrimonium uxori suae, post ei legato relicto manumitti testamento seu codicillis verbis precariis a succesoribus voluit, tam hos ad redemptionem et manumissionem quam eam, quae in capiendis relictis defuncti consensit iudicio, teneri tibique fideicommissariam debere (C cum BZ k.p.deberi VR) libertatem non ambigitur.

2539/20/759. CJ 7.14.13 (Menandro s. 7 Dec 294) Ingenuum se contendendo nec probando non amittit libertinitatem.

2540/20/760. CJ 1.18.9 (Gaio et Anthemio d. 8 Dec 294) Non idcirco minus, quod a vobis velut a liberis debitam accepisse pecuniam Samus dicitur, cum nullus sit errantis consensus, movere status quaestionem prohibentur eius heredes.

2541/20/761. CJ 2.11.22 (Domitiano d. 8 Dec 294 Nicomedia) Fidem rumpens societatis cum infamiae periculo suo nomine pro socio conventus ad faciendum satis urguetur.

2542/20/762. CJ 2.24.5 (Valentino 8 Dec 294) Etiam tutoribus vel curatoribus distrahentibus vel alias contrahentibus minores tam restitui rebus propriis quam tutorum vel curatorum damna sequi, nullo eis praeiudicio per electionem generando, placuit.

2543/20/763. CJ 6.37.18 (Iustino d. 8 Dec 294) Ex legato nominis, actionibus ab his qui successerunt non mandatis, directas quidem actiones legatarius habere non potest, utilibus autem suo nomine experietur.

2544/20/764. CJ 3.38.9 (Demetriano d. 8 Dec 294 Nicomedia) Familiae erciscundae vel communi dividundo iudicium ita demum, si corpora maneant communia, agi potest.

2545/20/765. CJ 4.16.7 (Apolausto d. 8 Dec 294 Nicomedia) Creditores hereditarios adversus legatarios non habere personalem convenit actionem, quippe cum evidentissime lex duodecim tabularum heredes huic rei faciat obnoxios.

2546/20/766. CJ 9.12.5 (Oploni s. 8 Dec 294 Nicomedia) In possessionem fundi licet creditor per vim ingrediatur, Iuliae legis vis privatae reus deferri potest.

2547/20/767. CJ 7.33.8 (Celso before 9 Dec 294) Si is contra quem supplicas matris tuae quondam mancipia quasi filius ex causa tantum adoptionis defendit, adfectio destinatae illicitae adoptionis ad horum dominium ei quaerendum sola non sufficit. 1. Quapropter mancipia petere non prohiberis nullam timens temporis praescriptionem, si hoc tantum initio procedente is contra quem supplicas horum possessionem adeptus est.

2548/20/768. CJ 7.33.9 (Demostheni before 9 Dec 294) Emptor bona fide contra praesentem decenii praescriptione, cuius initio contestationem haberi sufficit, posteaquam suam impleverit intentionem petitor, adhibita probatione iustae possessionis defensus (d. ante posteaquam Momm.) absolvi recte postulat.

2548A/20/769. CJ 4.49.14 (Aurelio Rusoni s. 9 Dec/27 Nov 294) Emptor servorum recte de his (d.h.r. scr.) tradendis de eorum fuga itemque sanitate erronesque non esse aut noxa solutos repromitti sibi recte (recte VR omit C) postulat.

2549/20/770. CJ 6.37.19 (Niconi d. 9 Dec 294 Nicomedia) Non tantum duum mensuum, sed etiam minoris temporis maritus uxori testamento scriptus succedit, nec legata vel fideicommissa seu donationes temporis huius angustia capi prohibet.

2550/20/771. CJ 7.33.10 (Regino pp./d. 9 Dec 294) Nec bona fide possessionem adeptis longi temporis praescriptio post moram litis contestatae completa proficit, cum post motam controversiam in praeteritum aestimetur.

2551/20/772. CJ 8.42.22 (Grato s. 9 Dec 294) Inductum, id est cancellatum, (i.e.c. delete cum dett.) nec ne sit chirographum, vestrum (C vestram R) solutionem semel debiti factam ei, qui exigendi potestatem habuit, probantium nihil interest.

2552/20/773. Cons 5.6 (Aurelio Dextro pp. 10 Dec 294 Nicomedia) Si tutor vel curator plus petierit, causa cadit. quod cum factum esse dicas, frustra a nobis remedium quaeris, quia te ratio iuris impugnat.

2553/20/774. CJ 6.30.13 (Archepolidi s. 11 Dec 294 Nicomedia) Suum heredem omissa bonorum posessione paternam successionem obtinere potuisse certi iuris est.

2554/20/775. CJ 6.36.6 (Demostheni d. 11 Dec 294 Nicomedia) Sive initio quae fuerat codicillis relicturus generaliter, sive novissime relicta servari mandaverit, confirmatione munitus nullam iustam gerere sollicitudinem potes.

2555/20/776. CJ 8.6.1 (Cyrillo s. 11 Dec/13 Oct 294 Nicomedia) Uti possidetis fundum de quo agitur, cum ab altero nec vi nec clam nec precario possidetis, rector provinciae vim fieri prohibebit ac satisdationem vel transferendae possessionis edicti perpetui forma servata de proprietate cognoscet.

2556/20/777. CJ 8.13.22 (Antiochiano s. 11 Dec 294 Nicomedia) Secundus creditor offerendo priori debitum confirmat sibi pignus et a debitore sortem eiusque tantum usuras, quae fuissent praestandae, non etiam usurarum usuras accipit.

2557/20/778. CJ 4.34.10 = Collatio 10.6.1 (Septimiae/Septimiae Quadratillae s. 12 Dec 294 Nicomedia) Qui (add dolo malo Coll) depositum non restituit, suo nomine conventus et condemnatus (e.c. omit Coll) ad eius restitutionem cum infamiae periculo urguetur.

2558/20/779. CJ 3.39.1 (Nicephoro d. 13 Dec 294 Nicomedia) Regionem certam fundi propriis finibus eius mutatis dominus eius distrahere ac residuum retinere non prohibetur. nec amplius emptor, quam quod ratione (traditione Cujas metatione scr.) secundum venditionis fidem ad se pervenit, vindicare potest praetextu terminorum temporis antecedentis venditionem.

2559/20/780. CJ 4.21.12 (Dionysiae d. 13 Dec 294/293 Nicomedia) Non idcirco minus in vacuam inductus praedii donationis causa possessionem, quod eius facti praetermissum instrumentum adseveratur, hanc obtinere potes (p. dett. cum BZ k.p.potest PCR).

2560/20/781. CJ 5.42.4 (Tertullo s. 13 Dec 294 Nicomedia) Non omnium tutorum par similisque causa est. quapropter exemplo testamentarii confirmatum a praeside vel datum ex inquisitione non onerari satisdatione rem salvam fore pupillorum manifestum est (exemplo . . . est V cum exemplo . . . . sit CR), pluribus autem datis ex inquisitione tutoribus illum, qui satis secundum formam edicti rem pupilli salvam fore dedit, in administratione praeferri iam dudum obtinuit.

2561/20/782. CJ 5.73.3 (Agathae pp. 13 Dec/Feb 294 Nicomedia) Possessiones rusticae vel suburbanae sine causae cognitione et interpositione decreti contra senatus consultum alienatae nec a secundo emptore recte tenentur, nisi statutum temporis spatium intercesserit.

2562/20/783. CJ 8.54.5 (Dexippo s. 13 Dec 294 Nicomedia) Si quid mater filiae suae in potestate patris constitutae sub hac condicione, si fuerit intra biennium emancipata, donavit, licet hoc matris voluntate sui iuris effecta non tenuit, tamen prius marito defuncto (p.m.d. post licet Kr.) sui iuris quocumque modo effecta ad similitudinem legati ita relicti rem donatam firmiter habere vel vindicare potest.

2563/20/784. CJ 5.39.5 (Onesimae d. 13 Dec 294) Per tutorem pupillo actio nisi certis ex causis quaeri non potest.

2564/20/785. CJ 6.2.17 (Cononi d. 13 Dec 294) Quamvis etiam hereditatis expilatae crimine promiscuus usus exemplo actionis furti ream uxorem fieri non patiatur, tamen heredes idemque filii super his, quae de patris bonis possidet, adversus eam in rem actione experiri non prohibentur.

2565/20/786. CJ 6.20.15 (Philippo d. 13 Dec 294) Nec emancipati post mortem communis patris quaesita conferre coguntur. sed haec retinentes eius bona pro hereditaria dividunt portione.

2566/20/787. CJ 8.44.30 (Hastio s. 13 Dec 294) Non ex eo, quod duplam qui a matre tua mancipium comparavit evictionis nomine stipulatus est, alienae rei scientia convincitur, nec opinio eius ex hoc laeditur, ut malae fidei emptor existimetur. aliis itaque hoc indiciis, si vis (si vis R sivi V suis C), probare debes.

2567/20/788. CJ 6.30.14 (Flaviae s. 14/21 Dec 294 Nicomedia) Si sorori suae frater tuus civili vel honorario successit iure, licet res ex eius descendentes bonis non probetur tenuisse, heres tamen effectus contra possidentes experiri potest.

2568/20/789. CJ 5.42.3 = 2.40.4 (Stratonicae pp./s. 15 Dec/5 Jan 294/287 Nicomedia) In dubium non venit tutores, qui non testamento dati sunt, administrandi potestatem nisi satisdatione emissa salvam tutelam fore non habere (In . . . .habere omit 2.40.4). 1. Si igitur (i. omit 2.40.4) tutor (tuus add 2.40.4), qui pro tutelari officio non caverat, iudicio expertus est, adversus (a. 5.42.3 contra 2.40.4) eum lata sententia iure tuo officere non potuit, nec ea quae ab eo gesta sunt ullam firmitatem obtinent. 2. Frustra igitur in integrum restitutionis auxilium desideras, quando ea, quae ab eo gesta sunt (add qui legitimae administrationis personam sustinere non potuit 2.40.4) ipso iure irrita sunt.

2569/20/790. CJ 3.32.27 (Philadelpho d. 15/21 Dec 294 Nicomedia) Servum emptor non traditum sibi praesentem vindicare non potest.

2570/20/791. CJ 4.29.19 (Faustinae d. 15 Dec 294 Nicomedia) Cum ad eas etiam obligationes, quae ex mulieris persona calliditate creditoris sumpserunt primordium, decretum patrum, quod de intercessione feminarum factum est, pertinere edicto perpetuo declaratur, si tamen creditor, qui contrahere cum alio proposuerat, mulieris personam elegit, exceptione contra petitores secundum ea quae adseveras defendi potes.

2571/20/792. CJ 5.17.6 (Phoebo d. 15 Dec 294 Nicomedia) Licet repudii libellus non fuerit traditus vel cognitus marito, dissolvitur matrimonium.

2572/20/793. CJ 5.49.2 (Gratae s. 15 Dec/Oct 294 Nicomedia) Utrum nepos tuus ex filia apud te an patruum suum morari debeat, ex singulorum adfectione et qui magis ad suspicionem ex spe successionis propior (proprior libri contra B) sit, aestimabitur.

2573/20/794. CJ 5.62.21 (Paramono/Paramonio/Paramoni/Paramano/ramoni s. 15 Dec 294 Nicomedia) Quod (LC quoniam R) res cum uterinis fratribus tibi communes esse profitearis, ad excusationem tutelae non est idoneum, cum harum divisio curatore dato fieri possit.

2574/20/795. CJ 8.44.31 (Agatho s. 15 Dec 294 Nicomedia) Heredem fideiussoris rerum, pro quibus defunctus apud emptorem intercesserat pro venditore, factum eius cui successit ex sua persona dominium vindicare non impedit, scilicet evictionis causa durante actione.

2575/20/796. CJ 5.58.3 (Thesidi s. 15 Dec 294) Si pater tuus, quem et privigni sui tutelam administrasse proponis, testamento recte facto, pupillo etiam quondam suo herede instituto decessit, quoniam non nisi pro portione hereditaria tutelae petitionem confusione constat extingui, pro residua parte succedentem patri tutelae te convenit apud competentem iudicem reddere rationes. 1. Qui secundum bonam fidem, eorum etiam, quae patrem tuum in re eius erogasse dicis, admissa compensatione, reliqui--si quid amplius debetur--faciet condemnationem. 2. Quod si sciens amplius in rem suam erogatum agendum propterea tutelae non putaverit, eum contrario iudicio convenire potes.

2576/20/797. CJ 9.9.26 (Phoebo pp. 15 Dec 294) Commissum ante adulterium cum eo, cui se postea nuptiis sociavit, velamento matrimonii non extinguitur.

2577/20/798. CJ 4.31.10 (Iulio Nicandro d. before 16 Dec 294) Quoniam liberum fundum distractum proponis, post vero, veluti praecedente emptionem (Cb cum BZ k.p. emptionis CaR) obligatione, certum quid solvisse, si debitum a te apud praesidem provinciae petatur, compensationem eius quod indebite solvisti potes opponere.

2578/20/799. CJ 4.31.11 (Claudio/Claudiis Iulio et Paulo before 16 Dec 294) Si tutores pupillis officio magistratus urguente nominastis ac pro his propter onus primipili pecuniam solvistis, superstitiosam geritis sollicitudinem, ne ab ipsis conventi hanc eis imputare minime possitis vel a vobis quicquam amplius exigatur, si tantum, quantum eis tutores debuerunt, vel vos nomine ipsorum maiorem quantitatem (m.q.v.n.i. scr.) dedisse probetur.

2579/20/800. CJ 4.6.11 (Stratonicae s. 16 Dec 294) Advocationis causa datam pecuniam, si per eos qui acceperant, quominus susceptam fidem impleant, stetisse probetur, restituendam esse convenit.

2580/20/801. CJ 4.9.4 (Alexandro d. 16 Dec 294) Si non est numeratum, quod velut acceptum te sumpsisse mutuo scripsisti, et (e. delete Momm.) necdum transisse tempus statutum vel intra hunc diem habitam contestationem monstrando reddi cautionem praesidali notione postulare potes.

2581/20/802. CJ 8.41.7 (Zoilo s. 16 Dec 294) Si solvere tibi pecuniam delegatus Eucarpus dare spopondit vel debitum constituit, suo nomine conveniri potest. alioquin adversus eum experiri pro chirographario debitore tuo frustra conaris.

2582/20/803. CJ 4.31.12 (Lucio Corneliano pp. 16 Dec 294 Nicomedia) Invicem debiti compensatione habita, si quid amplius debeas, solvens vel accipere creditore nolente offerens et consignatum deponens de pignoribus agere potes.

2583/20/804. CJ 8.13.23 (Macedonio s. 16 Dec 294 Nicomedia) Maior annis viginti quinque pignoris conventione remissa, cum hoc (r.h.,c. Momm.) solum pactum vel iurisdictio secundum ipsius voluntatem tueatur, persequi non potest.

2584/20/805. CJ 7.16.36 (Theodorae before 17 Dec 294) Post certi temporis ministerium ancillae liberam eam esse cum ea paciscendo conventionis obtemperandi legi domina nullam habet necessitatem utque hoc verum est, ita e contrario si filios suos constituta cum his libera in ministerium tibi tradere promisisse probetur, parere placitis non compellitur.

2585/20/806. CJ 7.16.37 (Olympio before 17 Dec 294) Si filium tuum liberum genero vendidisti, qui tam proxima necessitudine coniunctus condicionis ignorantiam simulare non potest, utrisque sociis criminis accusator deest.

2586/20/807. CJ 4.21.13 (Leontio d. 17 Dec 294 Nicomedia) Apud eos, qui rem gestam ignoraverunt, amissorum instrumentorum habita testatio nihil ad probationem veritatis prodesse potest.

2587/20/808. CJ 7.16.38 (Philoserapi d. 17 Dec 294 Nicomedia) Non idcirco minus, quod te limenarcha creato nemo contradixit, rei publicae nomine moveri tibi status quaestio potest (potest R cum BZ k.p. omit SC).

2588/20/809. CJ 8.29.5 (Nonnae s. 17 Dec 294 Nicomedia) Si creditore pignus priusquam ei satisfieret distrahente non per collusionem emptor comparavit, successor eius de superfluo, non emptoris heres, qui rem possidet, conveniendus est.

2589/20/810. CJ 4.44.10 (Aemilio Severo between 18 Dec 293 and 18 Dec 294) Dolus emptoris qualitate facti, non quantitate pretii aestimatur. quem si fuerit intercessisse probatum, non adversus eum, in quem emptor dominium transtulit, rei vindicatio venditori, sed contra illum cum quo contraxerat in integrum restitutio competit.

2590/20/811. CJ 4.44.11 (Aureliae Magnae between 18 Dec 293 and 18 Dec 294) Venditor factum emptoris, quod eum tempore contractus latuit, post arguendo, non qui eo tempore scierit, quo id ageretur, et consensit, de dolo queri potest. 1. Igitur cum patrem tuum, ut maius comprehenderetur instrumento pretium, quam rei quae distrahebatur esse convenerat, consensisse profitearis, propter hoc solum de circumscriptione frustra queritur. 2. Sane si placitum pretium non probetur solutum vel in quantitatem debiti per errorem facti compensari cautum fuit, hoc reddi recte postulatur.

2591/20/812. CJ 4.44.12 (Antiocho between 18 Dec 293 and 18 Dec 294) Non idcirco minus venditio fundi, quod hunc ad munus sumptibus necessariis urguentibus non vilioris pretii vel urguente debito te distraxisse contendis, rata manere debet. illicitis itaque petitionibus abstinendo ac pretium, si non integrum solutum est, petendo facies consultius.

2592/20/813. CJ 4.44.13 (Aurelio Nicae Decaria between 18 Dec 293 and 18 Dec 294) Si maior annis viginti quinque fundum distraxisti, propter hoc solum, quod ementi, ne compararet, socer tuus denuntiavit, emptionem a te rescindi bona fides non patitur.

2593/20/814. CJ 3.32.28 (Sopatro d. 18/25 Dec 294 Nicomedia) Res alienas possidens, licet iustam causam nullam habeat tenendi, non nisi suam intentionem implenti restituere cogitur.

2594/20/814. CJ 6.59.9 (same) Ancillae dominus liberi hominis, cum quo contubernium haec habuit, per hanc commixtionem successionem vindicare non potest.

2595/20/815. CJ 4.44.14 (Aurelio Basilidae militi s. 18 Dec 294 Nicomedia) Ea condicione distractis praediis, ut quod rei publicae debebatur qui comparavit restitueret, venditor a se celebrata solutione quanti interest experiri potest, non ex eo, quod emptor non satis conventioni fecit, contractus irritus constituitur.

2596/20/816. CJ 4.48.6 (Aurelio Cyrillo/Aurelio Hermiano Cyrillo/Cyrillo s. 18/17/20/25 Dec 294 Nicomedia) Mortis casus ancillae distractae etiam ante traditionem sine mora venditoris dilatam non ad venditorem, sed ad emptorem pertinet, et hac non ex praeterito vitio rebus humanis exempta solutionem emptor pretii non recte recusat.

2597/20/816. CJ 4.49.16 (same) Post perfectam venditionem fetus quidem pecorum emptori, venditori vero sumptus, si quos bona fide fecerit, restitui debere notissimum est.

2598/20/817. CJ 4.49.15 (Aurelio Antonino Aeliano s. 18 Dec 294 Nicomedia) Ultra modum tritici distracti citra pactum in solutione (solutione C solutionem VPR) mora non facta nihil emptor exigere potest.

2599/20/818. CJ 8.13.24 (Marco s. 18 Dec 294 Nicomedia) Persecutione pignoris omissa debitores actione personali convenire creditor urgueri non potest.

2600/20/819. CJ 8.42.23 (Vatio s. 18 Dec 294 Nicomedia) Si litterarum Auxanonis contemplatione, quas ad Aristonem de numeranda tibi pecunia dederat, recepisse scripsisti debitum ab Aristone, mandato non impleto, cum petitio debiti manet integra, nihil legitimam exactionem impedire potest.

2601/20/820. CJ 9.35.10 (Paulo s. 18 Dec 294 Nicomedia) Si quidem aviam tuam ancillam infamandi causa rei publicae civitatis Comanensium dixit Zenodorus ac recessit, iniuriarum actione statim conveniri potest. nam si perseveret in causa facultatem habens agendi, super hac deferri querellam ac tunc demum, si non esse serva fuerit pronuntiata, postulari convenit.

2602/20/821. CJ 5.14.7 (Phileto d. 19 Dec 294 Nicomedia) Pater, pro filia dotem datam genero ea prius in matrimonio defuncta nepotibus pactus restitui, licet his actionem quaerere non potuit, tamen utilis eis ex aequitate accommodabitur actio (t . . . . . . actio Just. Thal. BZ)

2603/20/822. CJ 3.31.10 (Theodotiano d. 20/27 Dec 294) Si filius familias delatam sibi hereditatem per longum tempus detinuit, eo ipso utpote agnita hereditate patri suo eius (CR omit P) commodum adquisisse videtur.

2604/20/823. CJ 4.22.5 (Victori d. 20 Dec 294) Si falsum instrumentum emptionis conscriptum tibi, velut locationis quam fieri mandaveras, subscribere, te non relecto, sed fidem habente, suasit, neutrum contractum in utroque alterutrius consensu deficiente constitisse procul dubio est.

2605/20/824. CJ 5.62.22 (Hermodoro d. 20 Dec 294 Nicomedia) Si tutor nominatus decreto praesidis habens excusationem absolutus es, ad te non pertinere periculum administrationis manifestum est.

2606/20/825. CJ 9.20.15 (Pomponio d. 20 Dec 294 Nicomedia) Liberum sciens condicionem eius invitum venumdando plagii criminis poena tenetur.

2607/20/826. CJ 6.8.2 (Eumeni before 21 Dec 294 Sirmium) Aureorum usus anulorum beneficio principali tributus libertinitatis (libertinis Cujas) quoad vivunt imaginem non statum ingenuitatis praestat, natalibus autem antiquis restitui liberti ingenui nostro beneficio constituuntur.

2608/20/827. CJ 2.4.37 (Basilissae s. 21 Dec 294 Nicomedia) Promissis transactionis causa non impletis poenam in stipulationem deductam, si contra factum fuerit, exigi posse constitit (PaR cum B k.p. constat PbC).

2609/20/828. CJ 4.37.4 (Aurelio Celeri before 21 Dec 294) Si societatis iure vel transactioni (BZ k.p. transactionis libri) stipulatione subdita bonorum omnium aequis partibus inter te et Fabiam divisionem recte fieri placuit, quo minus haec rata serventur, nihil interest, utrumne testatus, qui fuerit obligatus, an intestatus rebus sit humanis exemptus.

2610/20/829. CJ 4.37.5 (Aurelio Theodoro d. 21 Dec 294 Nicomedia) Tamdiu societas durat, quamdiu consensus partium integer perseverat. proinde si iam tibi pro socio nata est actio, eam inferre apud eum, cuius super ea re notio est (erit BZ k.p.), non prohiberis.

2611/20/830. CJ 8.40.24 (Pergamio s. 22/27 Dec 294) Fideiussoris quidem heres exemplo rei principalis tenetur. sed si idem utrisque succedat, intercessionis obligatione finita velut principalis tantum debitoris heres conveniri potest.

2612/20/831. CJ 3.39.2 (Tatiano d. 24/25 Dec 294 Nicomedia) Successionum varietas et vicinorum novi consensus, additis vel detractis agris alterutro, determinationis veteris monumenta saepe permutant.

2613/20/832. CJ 4.19.22 (Agathocleae d. 24 Dec 294) Ad probationem servitutis Glyconis matrem eius ac fratrem servilia fecisse ministeria non sufficit, cum neque ingenuorum coniventia coniunctis necessitudine praeiudicet neque de servis ex eadem matre natis unus libertatem adipisci prohibetur.

2614/20/833. CJ 4.29.20 (Theodotiano d. 24 Dec 294) Heredes quoque mulieris adversus creditores eadem exceptione, quae ex senatus consulto introducta est, uti posse non dubium est.

2615/20/834. CJ 6.19.1 = 2.6.4 (Theodotiano s. 25/29 Dec 294 Nicomedia) Emancipatus repudiata bonorum possessione (Emancipatus . . . possessione omit 2.6.4) absentiae patroni causae velamento (v.a.p.c. 2.6.4) rursum ad eandem redire quaestionem (a.e.r.q 6.19.1 ad finitas quaestiones redire 2.6.4) frustra conatur (quis f.c. 2.6.4).

2616/20/834. CJ 6.31.3 = 2.4.38 (same) Suus heres exceptione pacti (e.p. delete Momm.), qui testamentum iniustum adseverans postea nihil se de paterna successione petiturum non ex causa donationis, sed transigendi animo in iure professus est, cum respuere quaesitam nequiret hereditatem et (suus . . . .et omit 2.4.38) transactio nullo dato vel retento seu promisso minime procedat (procedit 2.4.28), submoveri non potest (s.n.p. omit 2.4.38).

2617/20/835. CJ 5.53.5 (Artemidoro s. 25 Dec 294 Nicomedia) Licet adversus heredes (dett. herede vel heredes/- m V heredem CR) ob non factum inventarium iusiurandum in actione tutelae praetermitti placuerit, iudicem tamen velut ex dolo tutoris aliis indiciis instructum adversus eos ferre sententiam convenit.

2618/20/836. CJ 4.19.23 (Menelao d. 25 Dec 294) Actor quod adseverat probare se non posse profitendo reum necessitate monstrandi contrarium non adstringit, cum per rerum naturam factum negantis probatio nulla sit.

2619/20/837. Cons 6.11 (Cretiano Maximo d. 25 Dec 294) Nec venditio donationis causa bonorum omnium valet, sed rerum singularum nominatim donatio facta capit effectum et cet.

2620/20/838. Cons 6.12 (Aurelio Altino/Alpino d. 25 Dec 294 Nicomedia) Codicillis autem sine testamento legatum nec adimi nec dari potest.

2621/20/839. CJ 7.29.3 (Diocletiano between 28 Jan 293 and 26 Dec 294) Opinione falsa mortis pro herede possessio rerum absentis procedere non potest.

2622/20/840. CJ 6.37.20 (Eutychiano d. 26 Dec 294) Uxor patrui tui si testata decesserit, res tuas tantum usum fructum earum habens legare non potuit.

2623/20/841. CJ 7.14.14 (Aristoteli s. 26 Dec 294) Status ingenuae ex eo solo, quod velut ancilla sponsaliorum nomine data proponitur, praeiudicari nulla ratione potest.

2624/20/842. CJ 7.29.4 (Serapioni d. 26 Dec 294) Usucapio non praecedente vero titulo procedere non potest nec prodesse neque tenenti neque heredi eius potest, nec obtentu velut ex hereditate, quod alienum fuit, domini (PbRa dominii CRb dominium Pa?) intentio ullo longi temporis spatio absumitur.

2625/20/843. CJ 7.16.39 (Eutychio s. 26 Dec 294 Sirmium?) Liberos velut servos profitentes statum eorum mutare non posse constat.

2626/20/844. CJ 7.50.2 (Alexandrae 26 Dec 294 Nicomedia) Peremptorias exceptiones omissas initio, antequam sententia feratur, opponi posse perpetuum edictum manifeste declarat. 1. Quod si aliter actum fuerit, in integrum restitutio permittitur (perimitur scr.). nam iudicatum contra maiores annis viginti quinque non oppositae praescriptionis velamento citra remedium appellationis rescindi non potest.

2627/20/845. CJ 8.13.25 (Dracontio s. 26 Dec 294 Nicomedia) Servo, qui fuerat pignori obligatus, defuncto debiti permanet integra petitio.

2628/20/846. CJ 8.42.24 (Rufino s. 26 Dec 294 Nicomedia) Cum pro pecunia quam acceperas secundum placitum Euandro te fundum dedisse profitearis, eius industriam vel eventum meliorem tibi, non ipsi prodesse, contrarium non postulaturus, si minoris distraxisset, non iusta (iusta Ca iuste Cb iniusta Ra iusta ratione Rb) petis.

2629/20/847. CJ 9.16.6 (Philisco s. 26 Dec 294 Nicomedia) Is, qui cum telo ambulavit hominis necandi causa, sicut is, qui hominem occiderit vel cuius dolo malo factum (LC factum malo R malo omit BZ k.p.) erit commissum, legis Corneliae de sicariis poena coercetur.

2630/20/848. CJ 5.12.26 (Demostheni d. 27 Dec 294) Si genero dotem dando pro filia pater communis eam reddi tibi extraneo constituto stipulatus est, nec sibi cessante voluntate nec tibi prohibente iure quaerere potuit actionem.

2631/20/849. CJ 6.59.10 (Danuvio s. 27 Dec 294) Nutritoribus hoc nomine nec civili nec honorario iure defertur hereditas.

2632/20/850. CJ 8.40.25 (Philippo s. 27 Dec 294) Pignoribus datis a reo principali distractis nec post longi temporis intervallum (C nec longo t. intervallo PR) residuum a fideiussore creditor petere prohibetur.

2633/20/851. CJ 5.12.27 (Pompeiano s. 27 Dec 294 Sirmium?) Licet dos iure penes maritum remanserit, pro rebus tamen hereditariis successores, non maritus quondam, sollemnibus pensitationibus parere debent.

2634/20/852. CJ 8.13.26 (Mauricio s. 27 Dec 294 Sirmium?) Si tibi notarium pignoris titulo debitor tuus obligavit, eum, a quo mancipium abreptum proponis, apud rectorem provinciae conveni.

2635/20/853. CJ 6.58.9 (Damagorae s. 27 Dec/26 June 294 Nicomedia) In successione intestatae sororem quam avum maternum haberi potiorem non ambigitur.

2636/20/854. CJ 7.72.8 (Aelidae s. 27/16 Dec 294 Nicomedia) In possessionem rei servandae uxor defuncti vel alii creditores missi dominium ex hac causa tenentes adipisci minime possunt.

2637/20/855. CJ 3.36.22 (Dionysio before 28 Dec 294) Servum communem non consentientibus coheredibus, sed per errorem ad eum qui possidet pertinere credentibus tenens, cum omnis verus titulus deficiat, suum non facit, sed in eo portiones hereditarias adsignatas penes singulos successores remanere manifestum est.

2638/20/856. CJ 3.36.23 (Hermogeni s. before 28 Dec 294) Licet pacto divisionis adversus singulos actio pro hereditariis portionibus creditori parata mutari non possit, tamen ad exhibendam fidem his quae convenerant, stipulationis et iuris adhibitio remedio, qui placitum excedit, urgueri potest, cum et hoc omisso, si non contrarium convenisse probaretur, praescriptis verbis conveniri potuisset.

2639/20/857. CJ 1.18.10 (Amphiae d. 28 Dec 294) Cum quis ius ignorans indebitam pecuniam persolverit, cessat repetitio. per ignorantiam enim facti tantum repetitionem indebiti soluti competere tibi notum est.

2640/20/858. CJ 3.36.24 (Socrati d. 28 Dec 294) Filium, quem habentem fundum portionem hereditatis fratribus et quibusdam aliis sub condicione verbis precariis restituere sanxit testator, post eius eventum, hereditaria parte praedii in quartae ratione retenta, compensato praeterea quod a coheredibus vice mutua percepit et, si quid deest, in supplementum deducto, quod a ceteris in eo fundo solvitur supra quartam habens, reddere compelletur.

2641/20/858. CJ 6.20.16 (same) Filiam cum fratribus suis heredibus intestato patri succedentem ultra relictum codicillis non conferentem dotem iudicio familiae erciscundae nihil posse consequi summa cum ratione placuit.

2642/20/859. CJ 6.34.3 (Eutychidi d. 28 Dec 294) Iudicium uxoris postremum in se provocare maritali (PvCR maritum Pt) sermone non est criminosum.

2643/20/860. CJ 2.4.39 (Marcianae s. 28 Dec 294 Sirmium?) Quamvis eum qui pactus est statim paeniteat, transactio rescindi et lis instaurari non potest: et qui tibi suasit intra certum tempus licere a transactione recedi, falsum adseveravit.

2644/20/861. CJ 3.34.12 (Valeriae pp. 30 Dec 294 Nicomedia) Non modus praediorum, sed servitus aquae ducendae terminum facit.

2645/20/862. CJ 6.2.18 (Dionysodoro/Dionysiodoro s. 30 Dec 294 Nicomedia) In eum, qui ex naufragio vel incendio cepisse vel in his rebus damni quid dedisse dicitur, infra annum utilem ei cui res abest quadrupli, post in simplum actionem proditam praeter poenam olim statutam edicti forma perpetui declarat.

2646/20/863. CJ 8.42.25 (Antelliano s. 30 Dec 294 Nicomedia) Solutionem adseveranti probationis onus incumbit: quo facto chirographum condicere potest.

2647/20/864. CJ 4.35.17 (Aurelio Gorgonio d. 293/294) Salarium incertae pollicitationis peti non potest.

295 TUSCO ET ANULLINO CONSS

2648*. CJ 5.72.3 (Stratoniciano pp. 18 March 295/293 Nicomedia) Praedium rusticum vel suburbanum a minore viginti quinque annis alienari sine decreto praesidis, nisi parentis voluntas seu testatoris, ex cuius bonis ad minorem pervenit, super alienando eo aliquid mandasse deprehendatur, nulla ratione potest.

2649/20/865. Cons 5.7 (Claudio Menandro pp. 21 March 295 Milan) Quotiescumque ordinatis actionibus aliqud petitur, ideo petitor cogitur specialiter genus litis edere, ne plus debito aut eo quod competit postuletur. sive itaque fideicommissum (pecunia Lenel) sive fundus sive pars fundi sive domus sive pars domus sive debitum aut (delete aut Lenel) quodcumque petatur, specialiter designari debet petitionis summa vel quantitas, cum genus litis edatur. Si quis igitur plus (add ab Schulting/Girard) eo quod ei competit vel debetur petierit, rem et causam de qua agitur perdit. plus enim petitur, sicut responsis prudentium continetur, summa loco tempore causa qualitate aestimatione. Unde instructus istius lege rescripti excipe adversarium apud iudicem competentem. quem si iudex plus petisse perspexerit, extinctis adversarii tui petitionibus pro partibus tuis sententiam dicet.

2650/20/866. CJ 3.36.25 (Diocletiano d. 13 Apr 295) Ex causa donationis vel aliunde tibi quaesita, si avi successionem respueris, conferre fratribus compelli non potes.

2651/20/867. CJ 5.4.13 (Onesimo before 1 May 295) Neque sine nuptiis instrumenta facta matrimonii ad probationem sunt idonea diversum veritate continente, neque non interpositis instrumentis iure contractum matrimonium irritum est, cum omissa (amissa B) quoque scriptura cetera nuptiarum indicia non sunt irrita.

2652/20/868. CJ 5.4.14 (Titio before 1 May 295) Neque ab initio matrimonium contrahere neque dissociatum reconciliare quisquam cogi potest. unde intellegis liberam facultatem contrahendi et distrahendi matrimonii transferri ad necessitatem non oportere.

2653/20/869. CJ 5.4.15 (Titiano before 1 May 295) Uxorem libertam suam manumissori, si non sit ex his personis, quae specialiter prohibentur, ducere non est interdictum, et ex eo matrimonio iusto patri filios nasci certissimum est.

2654/20/870. CJ 5.4.16 (Rhodoni before 1 May 295) Patrem, qui filiam exposuit, at nunc adultam sumptibus et labore tuo factam matrimonio coniungi filio desiderantis favere voto convenit. qui si renitatur, alimentorum solutioni in hoc solummodo casu parere debet.

2655. Edict. Collatio 6.4.1 = CJ 5.4.17 (d. 1 May 295 Damascus) Quoniam piis religiosisque mentibus nostris ea, quae Romanis legibus caste sancteque sunt constituta, venerabilia maxime videntur atque aeterna religione servanda, dissimulare ea, quae a quibusdam in praeteritum nefarie incesteque commissa sunt, non oportere credimus: cum vel cohibenda sunt vel etiam vindicanda, insurgere nos disciplina nostrorum temporum cohortatur. ita enim et ipsos immortales deos Romano nomini, ut semper fuerunt, faventes atque placatos futuros esse non dubium est, si cunctos sub imperio nostro agentes piam religiosamque et quietam et castam in omnibus mere (more Kübler) colere perspexerimus vitam. 2. In quo id etiam providendum quam maxime esse censuimus, ut matrimoniis religiose atque legitime iuxta disciplinam iuris veteris copulatis tam eorum honestati, qui nuptiarum coniunctionem sectantur, quam etiam his, qui inde deinceps nascentur, servata religione (d.s.r.n. MSS) incipiat esse consultum et honestate nascendi etiam posteritas ipsa purgata sit. id enim pietati nostrae maxime placuit, ut sancta necessitudinum nomina obtineant apud affectus suos piam ac religiosam consanguintati debitam caritatem. nefas enim credere est ea, quae in praeteritum a compluribus constat esse commissa, cum pecudum ac ferarum promiscuo ritu ad illicita conubia instinctu execrandae libidinis sine ullo respectu pudoris ac pietatis inruerint. 3. Sed quaecumque antehac vel imperitia delinquentium vel pro ignorantia iuris barbaricae immanitatis ritu ex illicitis matrimoniis videntur admissa, quamquam essent severissime vindicanda, tamen contemplatione clementiae nostrae ad indulgentiam volumus pertinere, ita tamen, ut cuicumque in ante actum tempus illicitis incestisque se matrimoniis polluerunt, hactenus adeptos se esse nostram indulgentiam sciant, ut post tam nefaria facinora vitam quidem sibi gratulentur esse concessam, sciant tamen non legitimos se suscepisse liberos, quos tam nefaria coniunctione genuerunt. ita enim fiet, ut de futuro quoque nemo audeat infrenatis cupiditatibus oboedire, cum et sciant ita praecedentes admissores istius modi criminum venia liberatos, ut liberorum quos illicite genuerunt successione arceantur, quae iuxta vetustatem Romanis legibus negabatur. et optassemus quidem nec ante quicquam eiusmodi esse commissum, quod esset aut clementia remittendum aut legibus corrigendum. 4. Sed posthac religionem sanctitatemque in conubiis copulandis volumus ab unoquoque servari, ut se ad disciplinam legesque Romanas meminerint pertinere et eas tantum sciant nuptias licitas, quae sunt Romano iure permissae (Quoniam . . . .permissae omit CJ). 5. Cum quibus autem personis tam cognatorum quam ex adfinium numero contrahi non liceat matrimonium, hoc edicto nostro complexi sumus: (Cum . . . sumus Coll Nemini liceat contrahere matrimonium CJ) cum filia nepte pronepte, itemque matre avia proavia et ex latere amita ac matertera sorore sororis filia et ex ea nepte, (praeterea fratris filia et ex ea nepte add CJ), itemque ex adfinibus privigna noverca socru nuru (nuru socru CJ) ceterisque quae antiquo iure prohibentur, a quibus cunctos (dett. cum Coll se insert C) volumus abstinere. 6. Nihil enim nisi sanctum ac venerabile nostra iura custodiunt et ita ad tantam magnitudinem Romana maiestas cunctorum numinum favore pervenit, quoniam omnes leges suas religione sapienti pudorisque observatione devinxit. 7. Quare hoc edicto nostro volumus omnibus palam fieri, quod praeteritorum venia, quae per clementiam nostram contra disciplinam videtur indulta, ad ea tantum delicta pertinet, quae in diem 3 kal. Ian. Tusco e Anullino cons. videntur esse commissa. 8. Si qua autem contra Romani nominis decus sanctitatemque legum post supradictum diem depredenhentur admissa, digna severitate plectentur. nec enim ullam in tam nefario scelere quisquam aestimet veniam se consequi posse, quo tam evidenti crimini et post edictum nostrum non dubitabit inruere.

2656. Letter. CJ 9.9.27 (Concordio praes. Numidiae pp. 1 June 295) Ita nobis pudor cordi est, ut removeamus (omnes insert BZ k.p.) prisci iuris ambages et constituamus in adulterii quaestione abolitis de medio ceteris praescriptionibus praeter quinquennii temporis et lenocinii quod marito obicitur exceptionem, illam etiam, quae post solutum prius matrimonium ante denuntiationem nuptae competit, fidem criminis nosci. indignum est enim, ut ultionem pudoris praestigiae versuti iuris excludant.

2657/20/871. FV 290 (d. 29 Sept ? 295 Verona) . . . modo preces tuas fides adiuvet. Ceterum . . . lem declarat voluntatem . . . onem ab eo perfecisti, si quidem feminis quoque . . . in familia degentibus pater donare videtur cum moritur voluntate non mutata . . . s adeo emolumenti tribuat . . . les quod tibi ex patris rebus iure . . . itaque ne tibi inferant temptamina fratrum tuorum inquietudinem, si qua tibi adquisita sunt . . . per donationem, quae tibi ex bonis patris obvenit, modo eam . . . ad diem novissimum voluntas perseverans patris confirmavit . . . debet etiam fundi ex pecunia a patre tibi donata empti possessio . . . per eum tibi tradita ac postmodum a te retento apud te manere . . . si recte emisti solutione pretii facta numerans quod penes te fuit . . .

2658/20/872. FV 292 (pp. 21 Dec 295 Milan) Donatio quidem a patre in filium familias collata ipso iure nulla est . . . sed benigne subvenitur filio, si in eadem voluntate pater perseverans decessit; valet enim novissima voluntas, quam in extremum diem pater retinuit, modo legitima omnibus portio quae ab intestato debetur inlibata servetur. Iuxta quae adi correctorem virum clarissimum amicum nostrum et ea, quae in precem contulisti, adlega, qui in examinationibus eam sententiam promet, quam iuris atque aequitatis ratio dictaverit.

296 DIOCLETIANO A VI ET CONSTANTIO II C CONSS

2659/20/873. FV 313 (Laelio Sempronio Laeporio d. 31 March 296 Aquileia) Donatio praedii quod mancipi est inter non exceptas personas traditione atque mancipatione perficitur, eius vero quod nec mancipi est traditione sola. Si igitur patrona tua in rebus humanis agens supra dicto iure ex causa donationis, retento sibi usu fructu, ad te eundem fundum transtulit, intellegis ius tuum satis esse munitum, si tamen cum moreretur patrona, quam praedium donasse commemoras, possessionem rei donatae non revocavit. Iuxta quae aditus is cuius de ea re notio est auctoritatem suam interponet.

Diocletianus et Maximianus AA et Constantius et Maximianus CC without consular date: assigned to secretary no.20

2660/20/874. CJ 4.30.10 (Dio et Max AA et CC Mucazano after 11 Dec 293) Adseveratio debitum solutum contendentis temporis diuturnitate non excluditur. nec huic obloquitur, quod exceptio non numeratae pecuniae certa die non delata querella prius evanescat, cum inter eum, qui factum adseverans onus subiit probationis, et negantem numerationem, cuius naturali ratione probatio nulla est, et ob hoc ad petitorem eius rei necessitatem transferentem magna sit differentia.

2661/20/875. CJ 4.30.11 (Dio et Max AA et CC Eutychiano d. 10 Apr after 11 Dec 293) Si transactionis causa dare Palladio pecuniam stipulanti spopondisti, exceptione non numeratae pecuniae defendi non potes.

2662/20/876. CJ 4.30.12 (Dio et Max AA et CC Severiano) Tam mandatori quam fideiussori non numeratae pecuniae exceptio exemplo rei principalis competit.

2663/20/877. CJ 4.31.13 (Dio et Max AA et CC Aurelio Basso after 16 Dec 294) Si velut in id debitum, quod sollemnium publicarum pensitationum debueras nomine, compensaturo tibi nihil petiturum postea Muciano scripsisti, redditis quae venerant in compensationem non indebiti soluti repetitio, sed ante debiti competit exactio.

2664/20/878. CJ 4.38.12 (Dio et Max AA et CC Aurelio Paciano after 3 Dec 294) Non idcirco minus emptio perfecta est, quod emptor fideiussorem non accepit vel instrumentum testationis vacuae possessionis omissum est: nam secundum consensum auctoris in possessionem ingressus recte possidet. 1. Pretium sane, si eo nomine satisfactum non probetur, peti potest: nec enim licet in continenti facta paenitentiae contestatio consensu finita rescindit.

2665/20/879. CJ 4.38.13 (Dio et Max AA et CC Aurelio Decio Lolliano after 3 Dec 294) In vendentis vel ementis voluntatem collata condicione comparandi, quia non adstringit necessitate contrahentes, obligatio nulla est. idcirco (Ma et idcirco C idcircoque R) dominus invitus ex huiusmodi conventione rem propriam vel quilibet alius distrahere non compellitur.

2666/20/880. CJ 4.39.8 (Dio et Max AA et CC Aurelio Vigiliano s. xv . . . ) Ex nominis emptione dominium rerum obligatarum ad emptorem non transit, sed vel in rem suam procuratori facto vel utilis secundum ea, quae pridem constituta sunt, exemplo creditoris persecutio tribuitur.

2667/20/881. CJ 4.49.17 (Dio et Max AA et CC Hermiano et Hermippo after 25 Dec 294) Expulsos vos de fundo per violentiam a Nerone, quem habere ius in eo negatis, profitentes nullam vobis adversus eum, ex cuius venditione fundum possidetis, actionem competere probatis. igitur ad instar interdicti seu actionis promissae experiendum esse perspicitis.

2668/20/882. CJ 4.51.6 (Dio et Max AA et CC Aurelio Rufo d. 1 Nov after 8 March 294) Nemo res ad te pertinentes non obligatas sibi nec ex officio vendendi potestatem habens distrahendo quicquam tibi nocere potuit.

2669/20/883. CJ 4.52.4 (Dio et Max AA et CC Ulpiano militi pp. 13 Feb 294?) Portionem quidem tuam militantis alienare frater (Rb pater CRa? ho koinônos B) tuus non potuit. eius autem partem pretio soluto tibi restitui postulare nec militari gravitati convenit.

2670/20/884. CJ 4.52.5 (Dio et Max AA et CC Olympiano after 15 Feb 294) Si maior annis viginti quinque velut propria nesciens (Pa nescienti PbR nescienti alteri C) communia cum fratribus tuis praedia distraxisti, licet nullum instrumentum intercesserit nec quicquam specialiter convenit, alienae portionis evictione secuta quanti interest emptoris (P emptori CR) solves.

2671/20/885. CJ 4.54.7 (Dio et Max AA et CC Fabiano Musco) Si a te comparavit is cuius meministi et convenit, ut (ut Rb omit CRa), si intra certum tempus soluta fuerit data quantitas, sit res imempta, remitti hanc conventionem rescripto nostro non iure petis. sed si se subtrahat, ut iure dominii eandem rem retineat, denuntiationis et obsignationis depositionisque remedio contra fraudem potes iuri tuo consulere.

2672/20/886. CJ 5.3.13 (Dio et Max AA et CC Alexandro after 8 Feb 294) De rebus in sponsam donationis gratia collatis creditores mariti facti, si non prius obligatas sibi probent, eam convenire minime possunt.

2673/20/887. CJ 5.6.7 (Dio et Max AA et CC Paregorio) Si tutor vel curator pupillam vel adultam quondam suam sibi vel filio suo nullo divino impetrato beneficio in matrimonio collocaverit, manet infamia contra eum velut confessum de tutela, quia huiusmodi coniunctione fraudem administrationis tegere laboravit, et dos data per condictionem repeti potest.

2674/20/888. CJ 6.2.19 (Dio et Max AA et CC Mnesitheo after 30 Dec 294) Falsus procurator depositum recipiendo vel aes alienum exigendo citra domini voluntatem furtum facit ac praeter rei restitutionem actione dupli furti nec manifesti convenitur.

2675/20/889. CJ 7.1.3 (Dio et Max AA et CC Attiae after 30 Apr 293) Nec mulierem per maritum nec alium per procuratorem vindicta manumittere posse non est ambigui iuris.

2676/20/890. CJ 7.2.13 (Dio et Max AA et CC Martiali after 1 Dec 293) Statuliberis datam libertatem adimi ab herede non posse certum est: nec alienatio nec usucapio statulibero, quominus existente condicione libertatem consequatur, nocere potest.

2677/20/891. CJ 7.11.6 (Dio et Max AA et CC Olympio) Nec fideicommissariam libertatem a pupilla sua servis debita, tutorem posse praestare certi iuris est. unde si hos, quos tu rogata manumittere fueras (m.f. scripsit Kr. ad BZ k.p. fueras CRM fueras manumittere dett.) certo aetatis tuae tempore, ad libertatem non produxisti, sed tutor manumisit, remanserunt in servitute.

2678/20/892. CJ 7.11.7 (Dio et Max AA et CC Zotico) Si debitor ex administratione curae dominus tuus non solvendo constitutus fideicommissariam tibi relinquit libertatem, cum in fideicommissariis libertatibus eventum inspici tantum obtinuerit, nihil eius voluntas tibi prodesse potest.

2679/20/893. CJ 7.18.2 (Dio et Max AA et CC Melanae) De latronum familia descendentibus ex largitione principali vel auctoritate fiscali servis factis retro principes libertatem denegari decreverunt.

2680/20/894. CJ 7.27.3 (Dio et Max AA et CC Rhodano after 9 Apr 293) Irritam facere donationem perfectam nemini licet. utque hoc verum est, sic error falsae causae ratione fidei bonae non defenditur. quod et in dominio pro (insert donato Russardus) usucapione quaerendo servatur.

2681/20/895. CJ 7.34.4 (Dio et Max AA et CC Liviae 11 Sept after 30 March 294) Hereditatem quidem petentibus longi temporis praescriptio nocere non potest. verum his (h. C cum his P hi R), qui nec pro herede nec pro possessore, sed pro emptore (e. PC empto R) vel donato seu alio titulo res quae hereditariae sunt vel fuerunt possident, cum ab his successio vindicari non possit, nihil haec iuris definitio noceat.

2682/20/896. CJ 7.34.5 (Dio et Max AA et CC Zosimo after 30 March 294) Si puerum non pro derelicto habitum, sed ab hostibus vulneratum sumptibus tuis, sicut adseveras, liberum existimans curasti longi temporis praescriptione, quominus dominus eius offerens erogata recte vindicet, defendi non potes.

2683/20/897. CJ 7.35.7 (Dio et Max AA et CC Cassandro after 10 Nov 294) Praescriptione bona fide possidentes adversus praesentem annorum decem, absentem autem viginti muniuntur. quod tempus, si ex alicuius persona de petitorum parte restitutionis praetendatur auxilium, deducto eo, quo, si quid fuerit gestum, succurri solet, residuum computari rationis est.

2684/20/898. CJ 7.43.11 (Dio et Max AA et CC Valerio) Cum praesentibus partibus litem incohatam proponas, si, posteaquam contra te licet absentem pronuntiatum est, intra praefinitum diem non appellasti, latam sententiam rescindi postulanti multae sacrae constitutiones refragantur.

2685/20/899. CJ 7.45.10 (Dio et Max AA et CC Menodoro after 3 Apr 294) Nulli, qui statuendi non habet facultatem, interdicere patriae cuiquam permittitur.

2686/20/900. CJ 7.45.11 (Dio et Max AA et CC Titiano after 3 Apr 294) Cum iudex in definitiva sententia iusiurandum solummodo praestari praecipiat, non tamen addat, quid ex recusatione vel praestatione sacramenti fieri oportet, huiusmodi sententiam nullam vim obtinere palam est.

2687/20/901. CJ 7.62.11 (Dio et Max AA et CC Aurelio 16 Dec after 30 Sept 294) Cives et incolae, manifestas etiam excusationes habentes, si sub iusta nominatione non appellaverint, ad probationem earum non admittuntur.

2688/20/901. CJ 10.40.7 (Dio et Max AA et CC same) Cives quidem origo manumissio adlectio adoptio, incolas vero, sicut et divus Hadrianus edicto suo manifestissime declaravit, domicilium facit. 1. Et in eodem (eo demum Cujas) loco singulos habere domicilium non ambigitur, ubi quis larem rerumque ac fortunarum suarum summam constituit, unde rursus non sit discessurus, si nihil avocet, unde cum profectus est, peregrinari videtur, quo si redit, peregrinari iam destitit.

2689/20/902. CJ 7.71.5 (Dio et Max AA et CC Myroni) Propter honorem municipalem vel munus bonis cedentium invidiosam admitti cessionem minime convenit, sed his obnoxios pro modo substantiae fungi.

2690/20/903. CJ 7.75.6 (Dio et Max AA et CC Menandrae after 23 Oct 293) Si actu sollemni praecedentem obligationem peremisti, perspicis adversus fraudatorem intra annum in quantum facere potest vel dolo malo fecit, quo (Cb id quo R quod Ca) minus possit, edicto perpetuo tantum actionem permitti.

2691/20/904. CJ 8.48.4 (Dio et Max AA et CC Coloniae 15 Oct after 17 Sept 293) Nec avus neptem suam liberare potestate cogitur nec in cuiusquam iniuriam beneficia tribuere moris est nostri.

2692/20/905. CJ 9.47.14 (Dio et Max AA et CC Vitali) Si operis publici temporalis poenae sententia praefinitus necdum excessit dies, hunc expectari convenit, cum non remitti poenam facile publice intersit, ne ad maleficia temere quisquam prosiliat.

2693/20/906. CJ 9.49.6 (Dio et Max AA et CC Gaudentio s. 13 kal . . . ) De bonis matris deportatae filiis nihil deberi iuris absolutissimi est.

2694/20/907. CJ 9.51.11 (Dio et Max AA et CC Philippo) Casus eius, qui fundi moverat quaestionem, et ex benignitate nostra facta cum (cum C in eum cum Q) bonis restitutio statum pristinum causae non immutavit.

2695/20/908. CJ 9.51.12 (Dio et Max AA et CC Tryphoni) Si deportationis sententiae veniam (L venia C) indulgentia nostra consecuta recepit substantiam, se protegere sceleris poena contra creditores, quo minus iure debitum solvat, improbe conatur.

2696/20/909. CJ 10.32.13 (Dio et Max AA et CC Proto after 27 Nov 294) A muneribus decurionatus nec sententia praesidis in perpetuum nec anni quinquaginta nec podagrae valitudo praestat excusationem.

2697/20/910. CJ 10.40.6 (Dio et Max AA et CC Marcello) Privilegio speciali civitatis non interveniente tantum originis ratione ac domicilii voluntate ad munera civilia quemque (edd. quemquam K quamquam O) vocari certissimum est.

2698/20/911. CJ 10.41.3 (Dio et Max AA et CC Niciae) Intervalla temporum, quae in unius persona locum habent, fratribus, licet communia possideant bona, minime prodesse frequenter constitutum est. 1. Sane his missis, qui necdum functi muneribus ad haec idonei constituti vocari debent, vos, si ad obsequium civilium munerum reppererit paruisse, ne iterum interpellemini, praeses provinciae providebit.

2699/20/912. CJ 10.43.4 (Dio et Max AA et CC Regino) Ultra modum sumptuum te muneribus civilibus gravari levatis aliis praeses provinciae non patietur, sed aequalitatem tam iuris quam censurae memor circa ordinem custodiet.

2700/20/913. CJ 10.48.5 (Dio et Max AA et CC Marcellino) Procuratores absentium rei publicae causa munerum civilium vacationem non habent.

2701/20/914. CJ 10.48.6 (Dio et Max AA et CC Gaio) Venatoribus immunitas ob hanc professionem solam nullo iure concessa probari potest.

2702/20/915. CJ 10.51.3 (Dio et Max AA et CC Celeri) Podagrae quidem valitudo nec personalium munerum prodest ad excusationem: verum cum ita te valitudine pedum adflictum dicas, ut rebus propriis intercessum commodare non possis, adi rectorem provinciae, qui si adlegationibus tuis fidem adesse perspexerit, ad corporalia munera vocari te non patietur.

2703/20/916. CJ 10.52.5 (Dio et Max AA et CC Marciae) De personalibus muneribus, quae feminis pro sexus condicione (O per sexus conditionem K) indicuntur, exemplo marium quinque superstitum numero liberorum eas excusari divi parentes nostri constituerunt.

2704/20/917. CJ 10.53.5 (Dio et Max AA et CC Concedemoni/Kedemoni) Nec intra numerum praestitutum ordine invito medicos immunitatem habere saepe constitutum est, cum oportet ei decreto decurionum immunitatem tribui.

2705/20/918. P.Amherst 2.27 = Bruns 1909: no.92. (Dio. et Max. AA et CC? Aurelio Severo) Rescriptum . . . se . . . ationibus impetratum si contra reum narratio falsi eligitur posse nocere constat: neque litem institutam diu trahi iura permittunt; si quidem contra eum etiam qui post litem institutam destitit, huiusmodi passis quaestionem c . . . . . . operies tuo destitutori a . . . r.o.s consulantur: propter quod aditus rector provinciae pro e . . . tore . . . are rogen . . . litem institutam aut de . . . meg . . . ro saepe constitutum . . . cis repete po.n. inonil . . . ast . . . x.t.de extraordinariis iudiciis nondum actionem . . . dit agere . . . o com . . . en . . .

End of Secretary no. 20

298 FAUSTO II ET GALLO CONSS

2706. FV 41 (Tannoniae Iuliae pp. 10 March 298 Carthage) Usum fructum locari et venumdari posse a fructuario nulli dubium est. Proinde si, vendente filio tuo possessionem, etiam tu certo pretio usu fructu proprio cessisti, quem testamento mariti tui tibi relictum esse proponis, quando quidem emptorem contractus fidem commemores minime custodire, aditus Aelius Dionysius vir clarissimus amicus noster id tibi faciet repraesentari, quod te constiterit iure deposcere.

299 DIOCLETIANO VII ET MAXIMIANO VI AA CONSS

2707. Judgment. CJ 9.1.17 (Dio et Max AA et CC d. 9 Jan 299) Iniquum et longe a beatitudine saeculi nostri esse credidimus, ut Thaumastus accusandi eius haberet facultatem, in cuius domo eum, licet ingenuum, a prima tamen aetate fuisse constabit (constat cum BZ k.p. scr.). quare ex nomine Thaumasti mentio super conflictu criminali Symmacho conquiescat. si quam sane civilem petitionem idem Thaumastus sibi competere confidit, iudicio praesidali poterit experiri.

2708. CJ 8.53.24 (Macario pp. 5 Feb 299/304/296 Antioch) Si patri tuo heres non extitisti, ex facta ab eo liberalitate titulo donationis non posse iura tua laedi manifestissimi iuris est.

2709. CJ 9.45.6 (Luciliano pp. 29 June 299/303/304/296) In exsecutionibus criminum obtinuisse videtur illos destitisse, qui animum accusationis implendae prorsus deseruerunt. cum igitur aliis ex causis vel simplicitatis ratione necdum te ad finem vindictae pervenisse preces tuae testentur, poteris postposita formidine impedimenti super aliquantulo silentio institutam accusationem secundum leges perferens quam probabis tibi debitam vindictam reportare.

2710. CJ 7.21.8 (Theodoro d. 22 Nov 299 Milan?) Repetitio peculii rerum servi tui, si nullo iusto titulo intercedente (praecedente dett. cum BZ k.p.) corpora ab aliquo possideantur, nulla temporis praescriptione mutilabitur. nec enim senatus consultum, quo super non retractandis defunctorum statibus sancitum est, intervenit, si defunctus in fuga (fuga Kr. cum BZ k.p. fugam PbCR fugem Pa) conversatus atque latitans decessit.

300 CONSTANTIO III ET MAXIMIANO (GALERIO) III CC CONSS

2711. CJ 9.21.1 (Baccho pp. 12 Feb 300? Antioch) Lex Visellia libertinae condicionis homines persequitur, si ea quae ingenuorum sunt circa honores et dignitates ausi fuerint attemptare vel decurionatum adripere, nisi iure aureorum anulorum impetrato a principe sustentantur. tunc enim quod vivunt imaginem, non statum ingenuitatis obtinent et sine periculo ingenuorum etiam officia peragunt publica. 1. Qui autem libertinus se dicit ingenuum, tam de operis civiliter quam etiam lege Visellia criminaliter poterit perurgueri: in curiam autem se immiscens damno quidem cum infamia adficitur: muneribus vero personalibus hominibus in patria patroni, quae congruunt huiusmodi hominibus, singulos pro viribus adstrictos esse non dubium est.

2712. Letter. CJ 3.3.3 (Dio et Max AA et CC ad Serapionem d. 25 March 300/294 Antioch) Placet, ut iudicibus, si quos gravitas tua disceptatores dederit, insinues, ut delegata sibi negotia lata sententia determinent: nec in his causis, in quibus pronuntiare debent et possunt, facultatem sibi remittendi patere ad iudicium praesidale cognoscant, maxime cum, et si iudicatio alicui litigatorum parti iniusta videatur, interponendae provocationis potestas a sententia ex omni causa prolata libera litigatoribus tribuatur.

2713. CJ 7.22.2 (Carterio d. 26 March 300 Antioch) Praestat firmam defensionem libertatis (PbC cum BZ k.p. libertati PtR) ex iusto initio tempore obtenta possessio. favor enim libertatibus debitus et salubris iam pridem ratio suasit, ut his, qui bona fide in possessione libertatis per viginti annorum spatium sine interpellatione morati essent, praescriptio adversus inquietudinem status eorum prodesse deberet, ut et liberi et cives fiant Romani.

301 TITIANO ET NEPOTIANO CONSS

2714. CJ 3.28.25 (Menodoto/Menedoto/Menedote/Medato d. 4 July 301 Antioch) Filiis matrem, quae de mariti moribus secus suspicetur, ita posse consulere iure compertum est, ut eos sub hac condicione instituat heredes, si a patre emancipati fuerint, atque eo pacto secundum tabulas bonorum possessionem patrem cum re accipere non videri, qui (qui CR cum p) condicioni minime obtemperavit, neque ei nomine filiorum inofficiosi eo modo actionem posse competere, quibus nullam iniuriam fecerit mater, sed potius putaverit providendum, restituere debet (r.d. delete Kr.).

2715. CJ 4.12.4 (Philoterae d. 23 Aug 301 Sirmium) Cum te ideo ex persona filii tui commemores conveniri, quod pro debitis eius aliquid intulisse videaris, defensionibus tuis uti apud eum, cuius super ea re notio est, minime prohiberis, ut is ad solutionem alieni debiti urgueri te non patiatur.

302 CONSTANTIO IV ET MAXIMIANO (GALERIO) IV CC CONSS

2716. Letter. Collatio 15.3.1 (Iuliano proconsuli Africae d. 31 March 302/297 Alexandria) Otia maxima interdum homines in communione condicionis naturae humanae modum excedere hortantur et quaedam genera inanissima ac turpissima doctrinae superstitionis inducere suadent, ut sui erroris arbitrio pertrahere et alios multos videantur, Iuliane karissime. 2. Sed dii immortales providentia sua ordinare et disponere dignati sunt, quae bona et vera sunt ut multorum et bonorum et egregiorum virorum et sapientissimorum consilio et tractatu illibata probarentur et statuerentur, quibus nec obviam ire nec resistere fas est, neque reprehendi a nova vetus religio deberet. maximi enim criminis est retractare quae semel ab antiquis statuta et definita suum statum et cursum tenet ac possident. 3. Unde pertinaciam pravae mentis nequissimorum hominum punire ingens nobis studium est: hi enim, qui novellas et inauditas sectas veterioribus religionibus opponunt, ut pro arbitrio suo pravo excludant quae divinitus concessa sunt quondam nobis. 4. De quibus sollertia tua serenitati nostrae retulit, Manichaei, audivimus eos nuperrime veluti nova et inopinata prodigia in hunc mundum de Persica adversaria nobis gente progressa vel orta esse et multa facinora ibi committere, populos namque quietos perturbare nec non et civitatibus maxima detrimenta inserere: et verendum est, ne forte, ut fieri adsolet, accedenti tempore conentur per execrandas consuetudines et scaevas leges Persarum innocentioris naturae homines, Romanam gentem modestam atque tranquillam et universum orbem nostrum veluti veneis de suis malivolis inficere. 5. Et quia omnia, quae pandit prudentia tua in relatione religionis illorum, genera maleficiorum statutis evidentissime sunt exquisita et inventa commenta, ideo aerumnas atque poenas debitas et condignas illis statuimus. 6. Iubemus namque auctores quidem ac principes una cum abominandis scripturis eorum severiori poenae subici, ita ut flammeis ignibus exurantur: consentaneos vero et usque adeo contentiosos capite puniri praecipimus, et eorum bona fisco nostro vindicari sancimus. 7. Si qui sane etiam honorati aut cuiuslibet dignitatis vel maiores personae ad adhuc inauditam et turpem atque per omnia infamem sectam, vel ad doctrinam Persarum se transtulerint, eorum patrimonia fisco nostro adsociari facies, ipsos quoque Phaenensibus vel Proconnensibus metallis dari. 8. Ut igitur stirpitus amputari lues haec nequitiae de saeculo beatissimo nostro possit, devotio tua iussis ac statutis tranquillitatis nostrae maturet obsecundare.

2717. Letter. CJ 2.12.20 (ad Verinum praes. Syriae d. 22 Sept 302/300/ 305/294 Demessus/Damascus) Nihil arbitramur interesse, utrum ab initio an coepta iam lite negotium ad personam procuratoris transitum fecerit.

303 DIOCLETIANO VIII ET MAXIMIANO VII AA CONSS

2718. CJ 2.30.4 (Tatiano pp. 6/8 Jan 303 Nicomedia) In iudicio de liberali causa sententiam pro libertate latam ne quidem praerogativa minoris aetatis sine appellatione posse rescindi ambigi non potest.

2719. Letter. CJ 5.73.4 (Alexandro d. 8 June 303/294 Durostorum) Quoniam adversus emptorem, ad quem ex persona eius, cui contra senatus consultum donata res est, iusto titulo interveniente ea res de qua lis est transitum fecit, requirere oportebit, an praesente priore domino et maiore effecto sine controversia bonae fidei decennio vel absente viginti annis qui quaestionem patitur possessor fuisse monstretur. quod si apud gravitatem tuam manifeste constiterit, sine ulla cunctatione habita longi temporis praescriptione petitorem oportebit excludi.

2720. CJ 3.3.4 (Firmino d. 22 Nov 303 Dechioppe) Placuit, quotiens pedanei iudices dati post litem contestatam vel ad aliud iudicium necessario dirigantur vel publicae utilitatis ratione in alias provincias profiscantur vel diem obierint atque his rationibus negotiis coeptis finis non possit adhiberi, alium in locum eorum iudicem tribui qui negotium examinet, ne eiusmodi casibus intervenientibus impedimentum aliquod in persequendis litibus adferatur.

304 DIOCLETIANO VIIII ET MAXIMIANO VIII AA CONSS

2721. CJ 9.1.18 (Iuliano pp? d. 27 Feb 304) Si sororem tuam leviorum commissorum ream facis, accusationem non prohiberis exercere in iudicio praesidali, quo temerarie commissa congrua ultione plectantur.

2722. Letter. CJ 3.28.26 (Serapioni suo salutem d. 28 Aug 304 Nicomedia) Ex tribus unciis herede instituto filio intra pubertatis annos directam non inutiliter a patre fieri substitutionem certum est.

Diocletianus et Maximianus AA et Constantius et Maximianus CC without consular date: unassigned

2723. CJ 3.38.10 (Dio et Max AA et CC Gallicano after 8 Dec 294) Scriptura testamenti, qua specialiter omnia divisa continentur, quominus (q. delete Momm.) res quarum testator non fecit mentionem heredes inquirere (Pa inquirerent CaRb inquirent Ra possint inquirere Pb inquirere possint Cb) nihil impedit.

2724. CJ 4.35.20 (Dio et Max AA et CC Aurelio Epagatho after 19 Oct 294) Si contra licitum litis incertum redemisti, interdictae conventionis tibi fidem impleri frustra petis. 1. Quod si gratuitum mandatum suscepisti, secundum bonam fidem sumptus recte postulas.

2725. CJ 4.54.8 (Dio et Max AA et CC Auxanoni) Tempore contractus inter emptorem et venditorem habitam conventionem integram servari, si ab ea posteriore non recedatur pacto, certum est.

2726. CJ 4.65.29 (Dio et Max AA et CC Aurelio Iuliano after 17 Sept 294) Cum conductorem aedificia, quae suscepit integra, destruxisse proponas, haec heredes etiam eius praeses provinciae instaurare aedificiorum inter vos habita ratione iubebit.

2727. CJ 5.3.14 (Dio et Max AA et CC Aureliae after 8 Feb 294) Si consentiente matre sua sponsus filiae tuae mancipia donavit et his acceptis in dotem non aestimatis in matrimonio (matrimonium libri) post decessit, mater eademque heres eius pretium offerens restitutionem eorum improbe recusat.

2728. Letter. CJ 7.16.40 (Dio et Max AA et CC ad Verinum) Iuxta edicti nostri continentiam in liberalibus quoque negotiis, sive de libertinitate sive de ingenuitate moventur, absente nihilo minus una parte causam discuti et pro iustitiae ratione sententiam proferri nihil prohibet.

2729. Letter. CJ 7.64.9 (Dio et Max AA et CC Rufino) Veteranis, qui in legione vel vexillatione militantes post vicesima stipendia honestam vel causariam missionem consecuti sunt, onerum et munerum personalium vacationem concessimus. huius autem indulgentiae nostrae tenore remunerantes fidam devotionem militum nostrorum etiam provocandi necessitatem remisimus.

2730. CJ 7.71.4 (Dio et Max AA et CC Chiloni) Legis Iuliae de bonis cedendis beneficium constitutionibus divorum nostrorum parentium ad provincias porrectum esse, ut cessio bonorum admittatur, notum est: non tamen creditoribus sua auctoritate dividere haec bona et iure dominii tenere (V detinere CR), sed venditionis remedio, quatenus substantia patitur, indemnitati suae consulere permissum est. 1. Cum itaque contra iuris rationem res iure dominii teneas eius qui bonis cessit creditorem te (te CbR omit VCa?) dicens, longi temporis praescriptione petitorem submoveri non posse manifestum est. quod si non bonis eum cessisse, sed res suas in solutum tibi dedisse monstretur, praeses provinciae poterit de proprietate tibi accommodare notionem.

2731. CJ 8.35.11 (Dio et Max AA et CC Neoni 18 Dec after 1 Dec 294) Defensiones sive exceptiones ad intercessores extendi, quibus reus principalis integro manente statu munitus est, constat.

2732. CJ 9.47.15 (Dio et Max AA et CC Agathemero) Poenam sua dictam sententia praesidi provinciae revocare non licet.

2733. CJ 10.42.8 (Dio et Max AA et CC Longino) Nec protostasiae vel sacerdotii vel decaprotiae munera corporalia sunt, sed tantum patrimonii esse non ambigitur.

2734. CJ 10.42.9 (Dio et Max AA et CC Marciae) Patrimoniorum munera mulieres etiam sustinere debent.

2735. Letter. CJ 10.42.10 (Dio et Max AA et CC ad praefectos) Quantum ad extraordinarias indictiones pertinet, praesidibus significamus, ut omnes possessores ceterosque sciant conveniri debere, quandoquidem ea patrimonii munera esse constet meritoque ab omnibus agnosci debeant, quo facilius obsequiis publicis pareatur.

2736. CJ 10.47.2 (Dio et Max AA et CC Cassio) Ordinis ambitiosa decreta sacris constitutionibus reprobantur.

2737. CJ 10.51.4 (Dio et Max AA et CC Regino) Casus patris corporis munerum personalium filio iure non praestat excusationem.

2738. CJ 10.54.1 (Dio et Max AA et CC Hermogeni) Athletis ita demum, si per omnem aetatem certasse, coronis quoque non minus tribus certaminis sacri, in quibus vel semel Romae seu antiquae Graeciae, merito coronati non aemulis corruptis ac redemptis probentur, civilium munerum tribui solet vacatio.

2739. CJ 10.58.1 (Dio et Max AA et CC Lucillo) Condicio libertinitatis de muneribus civilibus tribuere non potest excusationem nec in ea quidem civitate, ubi domicilium libertinus habet.

2740. CJ 12.36.5 (Dio et Max AA et CC Philostrato) Intellegis filio qui militavit defuncto peculium eius penes patrem remansisse, non hereditatem patri quaesitam.

2741. FV 316 (Dio et Max AA et CC/AA? Aureliae Homonoeae) Si non est in vacuam possessionem ex causa donationis inductus is contra quem supplicas, nulla ratione tributarii praedii dominus constitutus extraneus vindicationem habere potest.

RSS Feed  ·  Facebook  ·  Copyright © 2016 by Ernest Metzger. All rights reserved.